Τον Δεκέμβριο του 1992, ένα μήνα μετά τις εκλογές και ένα μήνα πριν αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου, ο Κλίντον συγκάλεσε σε σύνοδο επιχειρηματίες, συνδικαλιστές και οικονομολόγους για να συζητήσουν το βάθος και το εύρος των οικονομικών προβλημάτων της αμερικανικής οικονομίας. Δεν έψαχνε άλλοθι, εχθρούς, μαθητευόμενους μάγους, χίμαιρες ή συνωμοσίες. Χρειαζόταν καταγραφή και ιεράρχηση των προβλημάτων: την προηγούμενη χρονιά, η οικονομία ήταν σε ύφεση και η ανεργία στο 7,5%. Ταυτόχρονα τα δημόσια οικονομικά χρειάζονταν ιδιαίτερη προσαρμογή, καθώς τα συνεχή δημοσιονομικά ελλείμματα των προηγούμενων ετών έκαναν αναπόφευκτο ένα έλλειμμα της τάξης του 5% (300 δισ. δολάρια) του ΑΕΠ για το 1993.
Η θητεία του Κλίντον διήρκεσε 8 χρόνια. Στο τέλος αυτής της θητείας η οικονομία αναπτυσσόταν 4% κατά μέσο όρο κάθε χρόνο, με θετικό πρόσημο για 116 συνεχόμενους μήνες (επίτευγμα που δεν είχε προηγούμενο). Η ανεργία έπεσε στο 4% και δημιουργήθηκαν συνολικά περισσότερες από 22 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, 92% από τις οποίες ήταν στον ιδιωτικό τομέα. Το μέσο εισόδημα αυξήθηκε 14%, ενώ σημαντική ήταν και η βελτίωση του εισοδήματος των μειονοτήτων (με εντυπωσιακότερη των Αφροαμερικανών των οποίων το εισόδημα αυξήθηκε κατά 30%). Τα ποσοστά φτώχειας μειώθηκαν σε ιστορικά χαμηλά. Η φορολογία έγινε προοδευτικότερη (αύξηση της φορολογίας στα υψηλά εισοδήματα), η επένδυση στην εκπαίδευση αυξήθηκε και τα ελλείμματα μετατράπηκαν σε πλεονάσματα δείχνοντας έμπρακτα την αλληλεγγύη στις επόμενες γενιές.
Ολα τα παραπάνω δεν συνέβησαν τυχαία και σίγουρα δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας συνωμοσίας. Οι αντιστάσεις που αντιμετώπισε η κυβέρνηση Κλίντον από την αντιπολίτευση, το κατεστημένο και τα μέσα ήταν γιγαντιαίες. Δεν αποτέλεσαν άλλοθι, αλλά μία επιπλέον παράμετρο που συνυπολογίστηκε στην επίλυση των προβλημάτων. Προκύπτει ότι για κάθε πρόβλημα χρειαζόμαστε λύσεις και όχι εχθρούς, συναίνεση και όχι διχασμό, διάλογο και όχι φανατισμό, πρόγραμμα και όχι αυτοσχεδιασμό, επιχειρήματα και όχι συνθήματα, άριστους και όχι μέτριους. Οικονομικά προοδευτική μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο μία διακυβέρνηση που στο τέλος της θητείας της έχει καταφέρει να αυξήσει τον πλούτο, να μειώσει την ανεργία και τις ανισότητες και να μη μεταφέρει τα βάρη στις επόμενες γενιές.
* Ο κ. Θεόδωρος Παναγιωτίδης είναι επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.