Δραματική επιδείνωση κατέγραψαν τον Ιούλιο τα μεγέθη του προϋπολογισμού, με τη «μαύρη τρύπα» των εσόδων να διευρύνεται κατά 2,6 δισ. ευρώ μέσα σε έναν μήνα, και το πρόβλημα της στάσης πληρωμών του Δημοσίου να μεγεθύνεται περαιτέρω. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η υστέρηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2015 διαμορφώθηκε στα 4,2 δισ. ευρώ, όταν στο τέλος Ιουνίου ήταν στα 1,6 δισ. ευρώ, ενώ η συγκράτηση των δαπανών ανήλθε στα 4,4 δισ. ευρώ, αντί 4 δισ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2015.
Οπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, η υστέρηση στα έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2015, έναντι του στόχου, οφείλεται:
1. Στην παράταση υποβολής δήλωσης και πληρωμής της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων.
2. Στην παράταση υποβολής δήλωσης και πληρωμής των δόσεων του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων.
3. Στη μη βεβαίωση και πληρωμή της πρώτης δόσης του ΕΝΦΙΑ του 2015. Η πρώτη δόση θα καταβληθεί τον Οκτώβριο του 2015.
4. Στα έσοδα από τη μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs & SMPs) κατά 1,7 δισ. ευρώ.
Επίσης, οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 1,5 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 318 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου. Αντιθέτως, τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) διαμορφώθηκαν στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου στα 2 δισ. ευρώ και ήταν κατά 156 εκατ. ευρώ υψηλότερα απ’ ό,τι προβλεπόταν.
Δεδομένης της υστέρησης των εσόδων και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι δεν υπήρχε καμία άλλη πηγή δανεισμού όλους αυτούς τους μήνες για το Δημόσιο, η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει σε στάση πληρωμών για να μπορεί να εξυπηρετεί τις βασικές ανάγκες του κράτους, όπως οι μισθοί και οι συντάξεις. «Το μειωμένο ύψος των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού οφείλεται κυρίως στον επαναπροσδιορισμό του ταμειακού προγραμματισμού με βάση τις επικρατούσες περιοριστικές ταμειακές συνθήκες», αναφέρει το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο συμπληρώνει πως «εκτιμάται ότι μετά την ομαλοποίηση των ταμειακών συνθηκών οι δαπάνες θα επανέλθουν στα επίπεδα των στόχων του προϋπολογισμού». Από τα προσωρινά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού προκύπτει ότι το σύνολο των δαπανών ήταν κατά 4,4 δισ. ευρώ μειωμένο στο τέλος Ιουλίου, έναντι του στόχου. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν λιγότερες απ’ ό,τι είχε προγραμματιστεί κατά 2,9 δισ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα κατά 358 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το υπουργείο, πάντως, στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου έχουν καταβληθεί επιπλέον 39 εκατ. ευρώ για εφημερίες ιατρών ΕΣΥ, 50 εκατ. ευρώ για επιδοτήσεις γεωργίας, 39 εκατ. ευρώ για αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση και 16 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.
Σε ό,τι αφορά στις δαπάνες του ΠΔΕ, αυτές περικόπηκαν κατά 1,4 δισ. ευρώ, στην προσπάθεια της κυβέρνησης να διασφαλίσει επαρκή ταμειακή ρευστότητα. Ετσι, στο τέλος Ιουλίου ανήλθαν στα 1,1 δισ. ευρώ, όταν ο στόχος ήταν να έχουν διατεθεί για επενδύσεις 2,5 δισ. ευρώ.
Με αυτά τα δεδομένα, ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσίασε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5 δισ. ευρώ, αντί στόχου για 3 δισ. ευρώ. Δηλαδή σημειώθηκε υπέρβαση στόχου κατά περίπου 542 εκατ. ευρώ, αλλά είναι σαφές ότι πρόκειται για πλασματική εικόνα, δεδομένης της πορείας των εσόδων και των δαπανών όπως περιγράφηκε παραπάνω.