Με πόση σοβαρότητα αντιμετωπίζουμε το θέμα της ανισότητας αμοιβών; Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) έλαβε μία σημαντική πρωτοβουλία, προωθώντας νέους κανονισμούς, στο πλαίσιο των οποίων οι όμιλοι καλούνται να δημοσιοποιούν τα στοιχεία σχετικά με τις διαφορές αμοιβών των διευθυνόντων συμβούλων και των απλών υπαλλήλων. Πρόκειται για εξαιρετική ιδέα. Αλλά υπάρχει και καλύτερη: το να απαιτήσει από τις εταιρείες να δημοσιοποιούν τις διαφορές στις αμοιβές ανδρών και γυναικών. Για σκεφτείτε το. Το να εκθέτεις τα υψηλόβαθμα στελέχη για το πόσο πολλά χρήματα βγάζουν, το πολύ πολύ να οδηγούσε σε μερικές αγωγές. Το να εκθέσεις τις εταιρείες επειδή αμείβουν πολύ λίγο τις γυναίκες, θα βοηθούσε εκατομμύρια ανθρώπους και ίσως συνέβαλλε στο να επιλυθεί ένα δυσεπίλυτο ζήτημα του καιρού μας.
Πενήντα χρόνια και πλέον πέρασαν αφότου ο πρόεδρος Τζον Κένεντι υπέγραψε τη νομοθετική πράξη περί ίσων αμοιβών. Ωστόσο, έχουν αποτύχει οι προσπάθειες να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των αμοιβών των δύο φύλων. Κατά την εργατολόγο του Χάρβαρντ Κλόντια Γκόλντιν και βάσει των στατιστικών που εξέτασε, οι μισθολογικές διαφορές εξακολουθούν να υφίστανται για πανομοιότυπη εργασία, έχοντας συνεκτιμήσει τις ώρες εργασίας, την εκπαίδευση, τη φυλή και την ηλικία. Οι γυναίκες γιατροί και χειρουργοί, λόγου χάριν, κερδίζουν το 71% των αμοιβών των ανδρών συναδέλφων τους, ενώ στον χρηματοπιστωτικό κλάδο κερδίζουν το 66% των αμοιβών για ίδια εργασία.
Σε άλλες έρευνες καταγράφεται πως στην πρώτη τους εργασία οι γυναίκες με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων αμείβονται με 4.600 δολάρια λιγότερα από τους αντίστοιχους συμμαθητές τους. Δεν σημαίνουν όλα αυτά πως εκ προθέσεως οι άνδρες κάνουν διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Πέρυσι έκανε συνεντεύξεις με άνδρες διοικητικά στελέχη για ένα βιβλίο της σχετικά με τους άνδρες και τις γυναίκες στους χώρους εργασίας. Στην πλειονότητά τους ήταν άνθρωποι που είχαν την αίσθηση του δικαίου και ήθελαν οι γυναίκες να επιτυγχάνουν. Μετά βεβαιότητος έλεγαν πως δεν έχουν οι ίδιοι πρόβλημα με τις γυναίκες. Κάποιοι άλλοι έχουν. Παρά ταύτα, υπάρχουν επικεφαλής εταιρειών οι οποίοι αμείβουν περισσότερο τους άνδρες εργαζομένους από τις γυναίκες για την ίδια ακριβώς εργασία.
Οι γυναίκες καταβάλλουν μείζονες προσπάθειες να γεφυρώσουν μόνες το χάσμα. Η Λίντα Μπάμπκοκ, καθηγήτρια Οικονομικών στο πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον και μία από τους συγγραφείς του βιβλίου «Οι γυναίκες δεν ρωτούν», συμπέρανε πως ένας λόγος της ανισότητας έχει να κάνει με το ότι οι άνδρες είναι τέσσερις φορές πιθανότερο να ζητήσουν αύξηση από ό,τι οι γυναίκες. Οταν δε το κάνουν, ζητούν μια αύξηση 30% χαμηλότερη. Το αντίδοτο στο πρόβλημα θα μπορούσε να είναι ό,τι έκανε πρόσφατα η Βρετανία: εισήγαγε σχέδιο, το οποίο απαιτεί οι επιχειρήσεις με 250 υπαλλήλους προσωπικό και άνω να δημοσιοποιούν τις διαφορές στις αποδοχές γυναικών και ανδρών.
Η Βρετανία εντάσσεται στην ίδια ομάδα με την Αυστρία και το Βέλγιο, χώρες οι οποίες επίσης προώθησαν τέτοιες ρυθμίσεις. Κατά τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, οι αποκαλύψεις των αμοιβών «θα ρίξουν άπλετο φως στις ανακολουθίες και θα δημιουργήσουν τις αναγκαίες πιέσεις, προκειμένου να αυξηθούν οι αμοιβές των γυναικών». Ο πολυεθνικός όμιλος PricewaterhouseCoopers, ο οποίος έχει δραστηριότητες στην παροχή πολυποίκιλων υπηρεσιών σε εταιρείες, πέρυσι έδωσε εθελοντικά στη δημοσιότητα τις διαφορές αμοιβών των εργαζομένων από τις δραστηριότητές του στη Βρετανία. Την ίδια πολιτική ακολούθησαν πέντε όμιλοι, εκ των οποίων μία ήταν και η φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca. Απλά με το να ειπωθούν δημόσια και δυνατά τα αριθμητικά στοιχεία, «δημιουργήθηκε τελικά πολύ περισσότερη εσωτερική πίεση για να γεφυρωθεί το χάσμα», τονίζει η Σάρα Τσέρτσμαν.
Η κ. Τσέρτσμαν είναι υπεύθυνη του τμήματος της PricewaterhouseCoopers που ασχολείται με θέματα ισότητας, διακρίσεων και διαφορετικότητας. Συν τοις άλλοις, με τη δημοσιοποίηση των αμοιβών υπάρχει τεράστιο όφελος στην εξοικονόμηση πόρων: μία στις πέντε μεγάλες πολυεθνικές εκπαιδεύει τους εργαζομένους της να διακρίνουν συγκεκαλυμμένες διακρίσεις στον χώρο εργασίας. Η διαφάνεια με την ανάλυση μισθών κοστίζει λιγότερο, είναι αποτελεσματικότερη και ενισχύει την αφοσίωση των εργαζομένων.