Στην παρούσα προσφυγική κρίση -όπως και στις προηγούμενες: του ελληνικού χρέους και της ρωσο-ουκρανικής αντιπαράθεσης- η Γερμανία βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού δράματος, καταδικασμένη να ηγείται εξαιτίας του οικονομικού της εκτοπίσματος και λόγω της έλλειψης ηγετικών ικανοτήτων των Βρυξελλών.
Καθώς η Γερμανία πασχίζει να εξασφαλίσει τη συμφωνία των εταίρων της στην προσφυγική κρίση, μία γνώριμη δυναμική κάνει την εμφάνισή της, με το Βερολίνο να πιέζει τους συμμάχους του να τηρήσουν κανόνες, στους οποίους πολλοί αρνούνται να υποταχθούν.
«Η Ουκρανία, το ελληνικό ζήτημα και η προσφυγική κρίση δείχνουν πόσο ισχυρή έχει καταστεί η Γερμανία, παρά τη θέλησή της και τον κεντρικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η γερμανική κυβέρνηση για την επίλυση των προβλημάτων αυτών. Εκτιμώ ότι η καγκελάριος δεν είναι ενθουσιασμένη για τον ρόλο αυτό και θα προτιμούσε να ηγηθεί κάποιος άλλος. Η Μέρκελ βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Παρότι δεν επιθυμεί ηγετικό ρόλο, οφείλει να τον αναλάβει», λέει χαρακτηριστικά ο δημοσιογράφος του Spiegel, Κριστόφ Σουλτ.
«Η προσφυγική κρίση καθιστά για μία ακόμη φορά τη Γερμανία κεντρικό παίκτη στην Ευρώπη. Στην περίπτωση της Ελλάδας και των προσφύγων, όμως, η Γερμανία συνεργάζεται με διαφορετικές χώρες, υποχρεώνοντας το Βερολίνο να επιδείξει ικανότητες οικοδόμησης συμμαχιών», σχολιάζει σχετικά η Ντανιέλα Σβαρτς, διευθύντρια του γραφείου του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ.
Η Γερμανία, όμως, διέθετε σημαίνοντες συμμάχους σε Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη στο σχέδιο εξώθησης της Ελλάδας εκτός Ευρωζώνης, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση της προσφυγικής κρίσης. Η έκκληση του Βερολίνου για αλληλεγγύη και ισόποση διανομή των προσφύγων βρίσκει αντιμέτωπες τις χώρες εκείνες, οι οποίες τη στήριζαν στην ελληνική κρίση.
«Μετά την ελληνική κρίση, το προσφυγικό επιτρέπει στη Γερμανία να ανακτήσει την ηθική της υπεροχή. Η περίπτωση Σόιμπλε άνοιξε μεγάλη συζήτηση διεθνώς για την απώλεια των ευρωπαϊκών ιδεωδών στη Γερμανία. Σήμερα, η Γερμανία έχει την ευκαιρία να αποδείξει ότι αυτό δεν ισχύει», υπογραμμίζει η κ. Σβαρτς.
Οπως συνηθίζει να πράττει, η κ. Μέρκελ τήρησε αρχικά στάση αναμονής, περιμένοντας να δει προς τα πού κινείται η κοινή γνώμη. «Πάντα αντιδρά με μεγάλη καθυστέρηση, ανεβαίνοντας στη σκηνή, μόνο αφού έχει βεβαιωθεί για την άποψη των ψηφοφόρων, αλλά τότε επιλέγει τα σωστά λόγια. Η τακτική της αυτή έχει αποδειχθεί επιτυχημένη και κανείς δεν μπορεί να την κατηγορήσει γι’ αυτό», αναφέρει ο αναλυτής Χανς Κουντνάνι.
Μέχρι στιγμής, η γερμανική κοινή γνώμη στηρίζει την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες. Ακόμη και η πανίσχυρη ταμπλόιντ εφημερίδα Bild Zeitung, η οποία πρωτοστάτησε στις εκκλήσεις εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, προωθεί τη γερμανική γενναιοδωρία απέναντι στους πρόσφυγες.