Ενώ οι αγορές έχουν στραμμένο το βλέμμα στην Ουάσιγκτον, όπου αρχίζει σήμερα η κρίσιμη συνεδρίαση της Federal Reserve, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί για τον κίνδυνο να δεχθούν νέο πλήγμα οι κρίσιμες για την παγκόσμια οικονομία αναδυόμενες αγορές αν η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ προχωρήσει στην πρώτη αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου ύστερα από σχεδόν μια δεκαετία. Για τον λόγο αυτό καλεί τις αναδυόμενες αγορές να λάβουν τα μέτρα τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν εγκαίρως τις εγγενείς αδυναμίες τους τα μεγάλα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, για την κάλυψη των οποίων χρειάζονται τα ξένα κεφάλαια. Τονίζει, άλλωστε, πως τυχόν πλήγμα στις αναδυόμενες θα καταγραφεί, ενώ βελτιώνονται οι ανεπτυγμένες οικονομίες αλλά η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη.
Επικαλείται το προηγούμενο της άνοιξης του 2013, όταν και μόνο η πρόθεση της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ να περιορίσει, μερικούς μήνες αργότερα, τις μηνιαίες αγορές ομολόγων είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια μαζικά τις αναδυόμενες αγορές καταφέροντας καίριο πλήγμα στις οικονομίες τους και προκαλώντας ελεύθερη πτώση των νομισμάτων τους. Πιθανολογεί έτσι πως ακόμη κι αν η Fed δρομολογεί μια ομαλή και σταδιακή αύξηση του κόστους δανεισμού από τα σχεδόν μηδενικά επίπεδα, στα οποία το έχει περιορίσει από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος σήμερα για τις αναδυόμενες αγορές. Εκτιμά πως, αν οι επενδυτές προεξοφλήσουν έναν κύκλο επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων, τότε μπορεί να τις εγκαταλείψει ακόμη και το 45% των ξένων κεφαλαίων που εισέρρευσαν μαζικά στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης όταν στις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, τις ΗΠΑ, την Ευρωζώνη και την Ιαπωνία, τα επιτόκια βρέθηκαν σε μηδενικά επίπεδα. Στην περίπτωση, άλλωστε, μιας πλήρους διακοπής των ροών κεφαλαίων προς τις αναδυόμενες προβλέπει μείωση του ρυθμού ανάπτυξής τους κατά 7 εκατοστιαίες μονάδες σε διάστημα δύο ετών.
Σε σχετική έκθεσή της που έδωσε χθες στη δημοσιότητα, μία μόλις ημέρα πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Fed, η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει πως οι αναδυόμενες οικονομίες είναι σήμερα πιο ευάλωτες σε μια αλλαγή στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ καθώς έχουν επιδεινωθεί τα μακροοικονομικά μεγέθη τους. Οπως τονίζει, στις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες έχει επιβραδυνθεί ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης και το 2015 αναμένεται να είναι ο χαμηλότερος από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Επιπλέον, έχει επιταχυνθεί ο πληθωρισμός ενώ έχουν διευρυνθεί τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών χωρών που εξάγουν πετρέλαιο και έχει διογκωθεί το ιδιωτικό και το δημόσιο χρέος πολλών εξ αυτών. Τις επιπτώσεις μπορεί να οξύνει, άλλωστε, το γεγονός ότι πολλά από τα χρέη των επιχειρήσεων αναδυόμενων οικονομιών είναι σε δολάρια.
Αντιφατικά δεδομένα
Βάσει κάπως αντιφατικών στοιχείων σχετικών με την αμερικανική οικονομία καλείται να αποφασίσει η Federal Reserve αν θα προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων του δολαρίου. Οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 0,4% τον Αύγουστο, ενώ είχε προηγηθεί αύξησή τους κατά 0,6% τον Ιούλιο. Σκιαγραφούν, έτσι, την εικόνα μιας οικονομίας που αναπτύσσεται χωρίς να έχει επηρεαστεί από την πρόσφατη συντονισμένη υποχώρηση των χρηματιστηρίων. Κάθε στοιχείο που κατατείνει σε ενίσχυση της αμερικανικής οικονομίας ενθαρρύνει την ομοσπονδιακή τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια. Παράλληλα, όμως, στοιχεία της ίδιας της Fed φέρουν τη βιομηχανική παραγωγή στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου να έχει υποχωρήσει κατά 0,5% στο ίδιο χρονικό διάστημα μετά την αύξηση κατά 0,9% που είχε σημειώσει τον Ιούλιο. Συνολικά, πάντως, η αμερικανική οικονομία διατηρεί την κεκτημένη ταχύτητα του δευτέρου τριμήνου, όταν το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,7% σε ετήσια βάση. Δεδομένου, όμως, ότι παραμένει χαμηλός ο πληθωρισμός και η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με βραδείς ρυθμούς, έχουν περιορισθεί οι προσδοκίες των αγορών για αύξηση των επιτοκίων στο εγγύς μέλλον.