H Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) βρίσκεται αυτήν την εβδομάδα αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη απόφασή της σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής υπό την προεδρία της Τζάνετ Γέλεν, η οποία και θα θέσει σε δοκιμασία την αξιοπιστία της, ανεξαρτήτως με το εάν διατηρήσει τα επιτόκια ανέπαφα ή τα αυξήσει σε διάστημα σχεδόν δεκαετίας. Κατά κάποιον τρόπο, θα είναι «καταραμένη εάν το κάνει, καταραμένη κι αν δεν το κάνει». Κι αυτό θα συμβεί παρότι επί σειρά μηνών η Τράπεζα με πολύ προσεκτικά βήματα κτίζει συναινετικό κλίμα, διατυπώνει με ήπιο τρόπο το μήνυμά της και αναλύει οικονομικά δεδομένα. Στο επίκεντρο αυτών των κινήσεών της βρίσκεται η ιδέα μιας προσεκτικής και σταδιακής ανόδου από τα μηδενικά επιτόκια σε επίπεδα τα οποία θεωρούνται κανονικά. Βέβαια, υπάρχουν πολλοί διακεκριμένοι διαφωνούντες, μεταξύ των οποίων ο πρώην Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Λόρενς Σάμερς. Οι προαναφερθέντες ισχυρίζονται πως η αύξηση των επιτοκίων κατά την παρούσα χρονική συγκυρία θα ήταν λάθος, δεδομένης της αναταραχής των αγορών, η οποία προκλήθηκε από τις ανησυχίες για την κατάσταση της υγείας της κινεζικής οικονομίας και την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Ενας επιπρόσθετος παράγοντας τον οποίο επικαλούνται είναι και η απουσία πληθωριστικών κινδύνων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλοι οικονομολόγοι διατείνονται, πάλι, ότι θα πληγεί η αξιοπιστία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας εάν καθυστερήσει την κίνηση, την οποία έχει προαναγγείλει καιρό πριν, και παρατείνει έτσι το παιχνίδι υποθέσεων των επενδυτών για το πότε θα αποφασίσει την αύξηση των επιτοκίων.
Τώρα, από τη δική της πλευρά, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μια μετριοπαθή αύξηση επιτοκίων αύριο Πέμπτη, μετά τη διήμερη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής. Σύμφωνα με τα πρόσφατα σχόλια από στελέχη της Fed, διαφαίνεται ότι η Τράπεζα θα προσπαθήσει να κατευνάσει τους επενδυτές με υποσχέσεις ότι, ανεξαρτήτως της απόφασής της, θα εξακολουθήσει να τροφοδοτεί την ανάκαμψη της οικονομίας. «H Oμοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αγωνία να ξεκινήσει», επισημαίνει ο Σκοτ Μάινερντ, ανώτατο στέλεχος του επενδυτικού οίκου Guggenheim Partners στο Λος Αντζελες. «Εάν επρόκειτο να αποφασίσει να προχωρήσει σε μία αύξηση των επιτοκίων, πιστεύω ότι θα έκανε ό,τι μπορούσε και θα έλεγε "πως δεν υπάρχει λόγος να βιαστούμε για να κάνουμε κάτι άλλο"», επισήμανε. «Σε αντίθετη περίπτωση, εάν δεν προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων, τότε θα κάνει μια αναφορά στην αναταραχή των διεθνών κεφαλαιαγορών και θα υπογραμμίσει ότι μία αύξηση επιτοκίων είναι αναπόφευκτη».
Η αποκατάσταση κάποιας σαφήνειας σχετικά με τις προθέσεις της Fed δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, δεδομένης της μεγάλης απόστασης μεταξύ των επενδυτών και των οικονομολόγων αυτήν τη στιγμή. Μία μεγάλη ομάδα oικονομολόγων που έλαβαν μέρος σε έρευνα του Reuters, την προηγούμενη εβδομάδα, στοιχημάτισαν υπέρ μιας κίνησης τον Σεπτέμβριο, ενώ οι οικονομολόγοι τραπεζών που συνεργάζονται απευθείας με τη Fed εκτιμούν ότι είναι πιθανή η αύξηση τον Δεκέμβριο, και μόνο ο ένας στους τέσσερις χρηματιστές στην προθεσμιακή αγορά επιτοκίων θεωρούσε πιθανή την αύξηση εντός αυτής της εβδομάδας. Υπενθυμίζουμε ότι ορισμένοι θεωρούν πως η ίδια η Fed έχει να αντιμετωπίσει περίπλοκα ζητήματα, δεδομένου ότι το σενάριο της αύξησης επιτοκίων, το οποίο είχε γράψει καιρό πριν, αναγκάστηκε εμπράκτως να το καταστρέψει με την πρόσφατη αναταραχή των αγορών. Στις 26 και στις 28 Αυγούστου στελέχη άφηναν να εννοηθεί ότι δεν επίκειται αύξηση τον Σεπτέμβριο και ότι ήταν πρόωρο να αποτιμηθεί η αστάθεια των αγορών. Εκτοτε οι αγορές πέρασαν σε μία φάση σχετικά πιο ήρεμη, αλλά η ένταση δεν έχει διαλυθεί. Μόνο σε ακραίες καταστάσεις θα πρέπει η Fed να αντιδράσει στις αγορές, ειδάλλως θα φανεί πως έχασε τον έλεγχο», επισημαίνει, τέλος, ο οικονομολόγος της Unicredit, Eρικ Νίλσεν.