Η ανάκαμψη των ανεπτυγμένων οικονομιών θα συνεχισθεί το 2016 και οι αναπτυσσόμενες θα συνεχίσουν να αποτελούν τροχοπέδη για την παγκόσμια οικονομία, σε μικρότερο βαθμό όμως απ’ όσο εφέτος, εκτιμούν οι αναλυτές της Morgan Stanley.
Στην Ευρωζώνη, πολιτικές εξελίξεις όπως οι εκλογές στην Ισπανία και στην Ιρλανδία, η διαπραγμάτευση της Βρετανίας με την Ε.Ε. αλλά και η περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα καθορίσουν την πορεία της οικονομίας μαζί με τη μικρή χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και τη στάση που θα τηρήσουν οι καταναλωτές. Φυσικά υπάρχουν και ρίσκα για την παγκόσμια οικονομία, με κυριότερα την αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού και την επίπτωσή της στις ΗΠΑ και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, την απειλή του αποπληθωρισμού στην Κίνα και τις πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, εξελίξεις που θα μπορούσαν να πλήξουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη και συνεπώς και την ανάπτυξη.
Κατά τους αναλυτές της Morgan Stanley, το 2015 η παγκόσμια ανάπτυξη περιορίστηκε εξαιτίας των κακών επιδόσεων που εμφάνισαν οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2016, αλλά σε μικρότερο βαθμό. «Γι’ αυτό προβλέπουμε μικρή αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης στο 3,3% του χρόνου από 3,1% εφέτος, με την οικονομία των ανεπτυγμένων οικονομιών να αναπτύσσεται σταθερά με ρυθμό 1,8% και των αναπτυσσόμενων να βελτιώνεται στο 4,4% το 2016 από 4% εφέτος», αναφέρεται στην έκθεση για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας το 2016.
Οι αναλυτές της MS εκτιμούν ότι οι ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν αφήσει πίσω τους το στάδιο της «επιδιόρθωσης» και ότι ο ρυθμός ανάπτυξης ανακάμπτει βασιζόμενος κυρίως στην εσωτερική κατανάλωση.
Η MS εκτιμά ότι θα διατηρηθεί και το 2016 η εσωτερική ζήτηση χάρη στην καλή κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα οικονομικά των νοικοκυριών, στη συνεχιζόμενη αύξηση των μισθών και τέλος, στην επεκτατική πολιτική που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες με γνώμονα την υποστήριξη της εσωτερικής ζήτησης (με στόχο την ενίσχυση του πληθωρισμού).
Το 2016, η ανάπτυξη αναμένεται να εξαρτηθεί κυρίως από δύο παράγοντες: κατά πόσον θα αποδειχθεί ανθεκτική η εσωτερική ζήτηση στις ανεπτυγμένες οικονομίες και πώς θα εξελιχθεί η οικονομική προσαρμογή στις αναπτυσσόμενες. Με τις τιμές του πετρελαίου να αυξάνονται σταδιακά το 2016 και με την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού σε ΗΠΑ και Βρετανία, η MS προβλέπει μικρή επιβράδυνση της εσωτερικής κατανάλωσης πρωτίστως σε αυτές τις δύο χώρες. Παράλληλα, η MS προβλέπει ότι θα χαλαρώσει κάπως η οικονομική προσαρμογή των αναπτυσσόμενων οικονομιών εξαιτίας της ενίσχυσης του εμπορίου, ενώ το κινεζικό ΑΕΠ θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται με πιο αργό ρυθμό εξαιτίας των δημογραφικών και αποπληθωριστικών πιέσεων και λόγω του υψηλού χρέους. Ωστόσο οι κινεζικές αρχές θα συνεχίζουν να υποστηρίζουν την ανάπτυξη μέσω της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής τους, ώστε να αποτρέψουν την απότομη και σε μεγάλο βαθμό επιβράδυνση της οικονομίας.
Στις ΗΠΑ, η κεντρική τράπεζα (Fed) αναμένεται να προχωρήσει σε πολύ σταδιακή αύξηση των επιτοκίων δανεισμού, αυξάνοντάς τα κατά 0,25% τον Δεκέμβριο και μετά τον Ιούνιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2016. Η οικονομία μάλλον δεν θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, αφού τα νοικοκυριά δεν είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε κυμαινόμενα επιτόκια και οι περισσότερες εταιρικές αναχρηματοδοτήσεις χρεών τοποθετούνται το 2018. Η απασχόληση θα επιβραδυνθεί με κάποιο τρόπο, ωστόσο θα ενισχυθεί ο ρυθμός αύξησης των μισθών. Για την Ευρωζώνη, η MS προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 1,8% το 2016, υποστηριζόμενο από την πιο επεκτατική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ αλλά και από την ενίσχυση της εξωτερικής ζήτησης και των ιδιωτικών επενδύσεων.
Οι τρεις κίνδυνοι
Οσον αφορά τις τρεις κυριότερες απειλές για την παγκόσμια οικονομία, η Morgan Stanley επισημαίνει ότι ο κύκλος ανόδου των επιτοκίων δανεισμού, που αναμένεται να αρχίσει στα μέσα Δεκεμβρίου, ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τη στάση των επενδυτών, προκαλώντας σημαντική διόρθωση στην τιμή των περιουσιακών στοιχείων και αντιστροφή των ροών κεφαλαίων, από τις αναδυόμενες στις ανεπτυγμένες οικονομίες. Στην περίπτωση της Κίνας, πιο ανησυχητική είναι η απειλή του αποπληθωρισμού παρά το ενδεχόμενο απότομης επιβράδυνσης της ανάπτυξης. Ο αργός ρυθμός μείωσης της πλεονάζουσας παραγωγής και αναγνώρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα μπορούσε να μετατραπεί σε γενικευμένες αποπληθωριστικές πιέσεις. Οι εκλογές στην περιφέρεια θα μπορούσαν να απειλήσουν την τρέχουσα κοινή γραμμή της Ευρώπης, όπως και το βρετανικό δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι στην Ε.Ε. Ο κίνδυνος είναι ότι η νέα πολιτική κατάσταση θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση του κόστους δανεισμού, περιορισμό του δανεισμού και τελικά σε εκτροχιασμό της εσωτερικής ζήτησης.
