Με αφορμή τον αγώνα του Μαραθώνιου δρόμου που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα, από επαγγελματική διαστροφή το μυαλό μου πήγε στα μυρωδάτα μάραθα, που έδωσαν το όνομά τους στην περιοχή του Μαραθώνα. Μετά, πέρασα στον Σελινούντα (την αποικία των Μεγαρέων στη Σικελία), που πήρε το όνομά του από τα άφθονα σέλινα που φύτρωναν στην περιοχή, και τελικά αποφάσισα να γράψω για τα αρωματικά φυτά και τις γευστικές, θεραπευτικές και μεταφυσικές ιδιότητες που τους απέδιδαν οι αρχαίοι.
Οι πρόγονοί μας χρησιμοποιούσαν τα ίδια φυτά ως τροφές και ως φάρμακα. Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της Ιατρικής, κατέγραψε περί τα 400 είδη βοτάνων και αναφέρθηκε στις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Οπως έλεγε, αν οι άνθρωποι ζούσαν σωστά και τρέφονταν σωστά, δεν θα υπήρχαν αρρώστιες.
Μεγάλος γνώστης των βοτάνων ήταν ο Κένταυρος Χείρων. Βότανα όπως το «κενταύριον» και το «χειρώνιον» φέρουν ακόμη το όνομά του.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Προμηθέας ήταν αυτός που δίδαξε τους ανθρώπους πώς να χρησιμοποιούν τα βότανα για θεραπευτικούς σκοπούς και έκρυψε μέσα σε ένα κοτσάνι μάραθου τη φωτιά που έκλεψε από τους θεούς, για να τη δώσει στους ανθρώπους. Το μάραθο θεωρούνταν σύμβολο τύχης. Το χρησιμοποιούσαν στα φαγητά, στις σαλάτες, στην τυροκομία, κυρίως όμως οι αρτοποιοί ως βασικό αρωματικό και γλυκαντικό της ζύμης. Πίστευαν πως βοηθάει στο κρυολόγημα, στο βήχα, στο άσθμα, στη ναυτία, στις στομαχικές διαταραχές και για τον καθαρισμό και αρωματισμό του στόματος. Στους σπόρους του απέδιδαν αφροδισιακές ιδιότητες.
Ο μύθος λέει πως η Αφροδίτη έφτιαξε τη ρίγανη για να κάνει τη ζωή των ανθρώπων πιο ευχάριστη. Οι νεόνυμφοι φορούσαν στεφάνια από ρίγανη για να είναι ευτυχισμένοι στη ζωή τους.
Δώρο της Αφροδίτης ήταν και το δεντρολίβανο, το οποίο έκαιγαν στους βωμούς των ναών για να διώχνουν τα κακά πνεύματα και στόλιζαν με αυτό τα αγάλματα των θεών. Οι μαθητές φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο γιατί πίστευαν πως βοηθάει στη συγκέντρωση και τη μνήμη.
Το σκόρδο ήταν πολύ δημοφιλές, όμως οι θεοί το περιφρονούσαν για τη μυρωδιά του και κανένας πιστός δεν επιτρεπόταν να μπει σε ναό όταν είχε φάει σκόρδο.
Με δυόσμο έτριβαν τα τραπέζια πριν από το γεύμα. Επίσης, αρωμάτιζαν το νερό του μπάνιου. Από τον 6ο αιώνα π.Χ. υπήρχαν κρέμες με δυόσμο για τον καθαρισμό των δοντιών.
Με σέλινο στόλιζαν τους τάφους και οι πενθούντες συγγενείς φορούσαν στεφάνια από σέλινο όταν συνόδευαν τον νεκρό στην τελευταία του κατοικία. Το σέλινο ήταν και σύμβολο της νίκης. Στους αθλητικούς αγώνες στη Νεμέα και στα Ισθμια έφτιαχναν στεφάνια από σέλινο και στεφάνωναν τους νικητές. Πίστευαν πως έχει αντιμεθυστικές ιδιότητες και γι’ αυτό στεφανώνονταν με σέλινο όταν έπιναν, ώστε να μη μεθάνε.
Η πόλη του Σελινούντα έκοψε νόμισμα πάνω στο οποίο ήταν χαραγμένο ένα φύλλο σέλινου – το σύμβολο της πόλης.
