ΛΟΝΔΙΝΟ. Μέθοδο που επιτρέπει την «καθοδήγηση» του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου, ώστε αυτό να σκοτώνει καρκινικά κύτταρα ανακάλυψαν Βρετανοί επιστήμονες. Η νέα μέθοδος, που περιγράφεται σε δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση Science, αφορά τον εντοπισμό μοναδικών σημαδιών στο εσωτερικό καρκινικών όγκων, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν ως «στόχοι» από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Αν και πολλά υποσχόμενη, η μέθοδος αυτή αναμένεται να είναι ιδιαίτερα δαπανηρή, καθώς απαιτεί ειδικό σχεδιασμό για κάθε ασθενή και δεν έχει δοκιμασθεί ακόμη σε ανθρώπους. Οι ειδικοί αναγνωρίζουν τη λογική της μεθόδου, προειδοποιώντας ωστόσο ότι η εφαρμογή της απέχει ακόμη πολύ.
Η ιδέα της καθοδήγησης του ανοσοποιητικού συστήματος, με στόχο την καταπολέμηση όγκων δεν είναι καινούργια, ενώ παλαιότερες προσπάθειες ανάπτυξης αντικαρκινικών εμβολίων αποδείχθηκαν πρόωρες, με τα εμβόλια να αποτυγχάνουν σε κλινικές δοκιμές. Μία εξήγηση για τις αποτυχίες αυτές, είναι ότι τα εμβόλια καθοδηγούν την άμυνα του οργανισμού σε λανθασμένους στόχους.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι καρκινικοί όγκοι δεν αποτελούνται από όμοια κύτταρα, αλλά από συνονθυλεύματα βαρέως μεταλλαγμένων κυττάρων, ενώ δείγματα ιστών από διαφορετικά σημεία του ίδιου όγκου μπορεί να εμφανίζουν μεγάλες διαφορές και να αντιδρούν εντελώς διαφορετικά σε διάφορες θεραπείες.
Τα καρκινικά νεοπλασματικά κύτταρα αναπτύσσονται με τρόπο που θυμίζει τα δέντρα, με αρχικές μεταλλάξεις στον πυρήνα τους (ο κορμός) και διαφορετικές μεταλλάξεις στις διακλαδώσεις τους (τα κλαδιά). Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως ετερογένεια των καρκινικών κυττάρων.
Ο καθηγητής Τσαρλς Σουόντον, του Αντικαρκινικού Ινστιτούτου του UCL στο Λονδίνο εξηγεί: «Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science είναι ιδιαίτερα συναρπαστική, καθώς μας επιτρέπει να θέσουμε προτεραιότητες και να επιλέξουμε στόχους στα αντιγόνα, τις πρωτεΐνες που προεξέχουν στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων. Αυτή είναι η αχίλλειος πτέρνα όλων αυτών των ιδιαίτερα περίπλοκων καρκίνων. Η μελέτη μας οδηγεί στα όρια της προσωποποιημένης ιατρικής φροντίδας, όπου κάθε ασθενής θα εξασφαλίζει τη θεραπεία, που ταιριάζει απόλυτα στην πάθησή του».
Η μελέτη προτείνει δύο προσεγγίσεις για τη στόχευση των μεταλλάξεων στα αντιγόνα. Η πρώτη αφορά την ανάπτυξη εμβολίων για κάθε ασθενή, ικανών να «εκπαιδεύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε αυτό να εντοπίζει τις μεταλλάξεις αντιγόνων. Η δεύτερη προσέγγιση αφορά το «ψάρεμα» κυττάρων του ανοσοποιητικού, τα οποία στοχεύουν ήδη τις μεταλλάξεις αυτές. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού αυτά μπορούν να καλλιεργηθούν αμέσως μετά σε συνθήκες εργαστηρίου, για να εγχυθούν εκ νέου στο σώμα του ασθενούς.
Βάση ανάπτυξης
Οι συντάκτες της μελέτης εκτιμούν ότι το έργο τους μπορεί να αποτελέσει τη βάση ανάπτυξης νέων θεραπευτικών μεθόδων, ενώ εκφράζουν την ελπίδα ότι οι κλινικές δοκιμές μπορούν να ξεκινήσουν εντός των προσεχών δύο ετών.
«Η έρευνα μας κάνει να σκεφτούμε σοβαρά γύρω από την ετερογένεια και γιατί αυτή προσφέρει στον καρκίνο τόσο μεγάλο πλεονέκτημα» λέει ο δρ Μάρκο Γκέρλινγκερ του UCL.
