Σε εποχές κρίσης, τα λεγόμενα «γυναικεία θέματα» δεν είναι στην προτεραιότητα ούτε των πολιτικών ούτε της κοινωνίας. Και όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με όλες τις κρίσεις και την αντιμετώπισή τους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η λειτουργία της δημοκρατίας, η ανάπτυξη, η συνοχή είναι καθρέφτες της συμμετοχής και του ρόλου των γυναικών στις δραστηριότητες κι ευθύνες.
Γι’ αυτό με αφορμή την 8η Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ας εγκύψουμε στα θέματα της ισότητας, γιατί έχουμε πολλά ακόμη να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε πραγματικά ίσες ευκαιρίες για τα δύο φύλα. Θα έχουμε ένα ποσοτικό και ποιοτικό όφελος για ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο και αυτό είναι ιδιαίτερα αληθινό και μετρήσιμο για την οικονομία. Ας διερωτηθούμε γιατί οι γυναίκες, προικισμένες με χαρίσματα κι εφοδιασμένες με γνώσεις συχνά περισσότερες από τους άνδρες, εξακολουθούν να έχουν τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας.
Από διάφορες σχετικές μελέτες όπως αυτή της Goldman Sachs προκύπτει ότι αν γεφυρωθεί το χάσμα των φύλων στην αγορά εργασίας, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μπορεί να αυξηθεί μέχρι 9%. Η πρόκληση αυτή εξειδικεύεται ακόμη περισσότερο στον χώρο των επιχειρήσεων. Οι έρευνες συμπεραίνουν, όπως αυτή της Mac Kinsey, ότι οι γυναίκες έχουν καλύτερη αίσθηση και πρόβλεψη του κινδύνου, αξιολογούν και αξιοποιούν καλύτερα το ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησης, γνωρίζουν καλύτερα τις καταναλωτικές συνήθειες της κοινωνίας, έχουν σφαιρική και σφιχτή διαχείριση κυρίως σε περιόδους κρίσεων.
Είναι λοιπόν ζήτημα επιχειρηματικής ευφυΐας η αύξηση του αριθμού των γυναικών στα Δ.Σ. των επιχειρήσεων. Και, όμως, μόνο μία στις δέκα θέσεις μελών διοικητικών συμβουλίων στην Ευρώπη καταλαμβάνεται από γυναίκες και μόνο 3% των ανώτατων θέσεων ανήκει στο γυναικείο φύλο. Σίγουρα τα τελευταία χρόνια μετά τις παρεμβάσεις των ευρωπαϊκών οργάνων, του ΟΗΕ και των διεθνών οικονομικών οργανισμών λαμβάνονται πρωτοβουλίες και εθελοντικές δράσεις από μεγάλες εταιρείες. Διάφορες ευρωπαϊκές χώρες μάλιστα βρέθηκαν στην πρωτοπορία, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, το Βέλγιο, και θέσπισαν σχετική νομοθεσία, μετά την πρώτη διδάξασα τη Νορβηγία. Οι ενέργειες αυτές αποδίδουν καρπούς, παραμένουν όμως αποσπασματικές και ανομοιόμορφες στο πλαίσιο της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς.
Μια τέτοια πρόοδος πρέπει να επιτευχθεί για ολόκληρη την Ευρώπη. Σε αυτό αποβλέπει η πρόταση ευρωπαϊκής οδηγίας για ισόρροπη συμμετοχή των δύο φύλων στα Δ.Σ., την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έβαλε πάνω στο τραπέζι και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνδιαμόρφωσε και στήριξε με μεγάλη διαπαραταξιακή πλειοψηφία το 2013. Σήμερα η πρόταση αυτή βρίσκεται ακόμη μπλοκαρισμένη στο Συμβούλιο. Εκεί όπου εκπροσωπούνται τα κράτη-μέλη και που αδυνατούν για άλλη μία φορά να συμφωνήσουν.
Είναι καιρός να δουν οι κυβερνήσεις καθαρά, ρεαλιστικά και συλλογικά το συμφέρον της οικονομίας και των πολιτών με μέτρα όπως αυτά της οδηγίας που δεν έχουν κανένα δημοσιονομικό κόστος, κανένα κόστος για την επιχείρηση. Εκπορεύονται από τις αρχές της ισότητας στην Ε.Ε. και βασίζονται στην αξιοκρατία, στη διαφάνεια των επιλογών και στο άνοιγμα των κλειστών θυρών για τις γυναίκες στις υψηλές θέσεις ευθύνης.
Οσο συνεχίζεται η ευρωπαϊκή αυτή ακινησία, όπως τα κράτη-μέλη που έχουν πεισθεί για την αξία μιας τέτοιας πολιτικής, το ίδιο και οι επιχειρήσεις πρέπει να προχωρήσουν σε εθνικές νομοθεσίες και δεσμευτικές ρυθμίσεις δημιουργώντας μια δυναμική που θα συμπαρασύρει και τους απρόθυμους έως σήμερα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει ιδιαίτερη ανάγκη από τέτοιες επιτυχημένες πρωτοβουλίες για την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Θα πρέπει να τολμήσει.
* Η κ. Βίβιαν Ρέντινγκ είναι ευρωβουλευτής, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
** Η κ. Ρόδη Κράτσα είναι πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής», πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
