Την κατάργηση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ ενδέχεται να αποφασίσει η ΕΚΤ στη συνεδρίαση της 4ης Μαΐου ύστερα από τρεις μήνες αντιδράσεων που ακολούθησαν τη δήλωση του Μάριο Ντράγκι ότι η τράπεζα θέλει «να κάνει μετατροπές» στο επίμαχο χαρτονόμισμα και εξετάζει την κατάργησή του. Την πληροφορία αναφέρει το Reuters, επικαλούμενο πηγές προσκείμενες στις συζητήσεις, σύμφωνα με τις οποίες η ΕΚΤ μάλλον θα διακόψει την έκδοση και τη διανομή των χαρτονομισμάτων το 2018, αλλά δεν θα εξαναγκάσει τους κατόχους τους να τα ανταλλάξουν· θα εξακολουθήσει, αντιθέτως, να τα ανταλλάσσει επ’ αόριστον, όπως η Bundesbank τα χαρτονομίσματα του μάρκου μετά την εισαγωγή του ευρώ.
Στην περίπτωση αυτή, θα πρόκειται για συμβιβαστική λύση που θα στοχεύει στον κατευνασμό της Γερμανίας. Η Γερμανία υπήρξε υπέρμαχή του από την αρχή, καθώς αντιστοιχεί σε αξία με το παλιό χαρτονόμισμα των 1.000 γερμανικών μάρκων. Το Βερολίνο υπεραμύνεται, άλλωστε, της προτίμησης που παραδοσιακά έχουν οι Γερμανοί στα μετρητά έναντι των ηλεκτρονικών πληρωμών. Η επιχειρηματολογία της ΕΚΤ βασίζεται στην υποψία ότι το χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται για εγκληματικές δραστηριότητες.
Επικριτές της επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ χρησιμοποιείται για εγκληματικές δραστηριότητες και η κατάργησή του θα αποτελέσει παραβίαση ατομικών δικαιωμάτων και θα περιορίσει την κυκλοφορία του χρήματος στην αγορά. Τονίζουν ότι η χρήση του εξυπηρετεί τη θεμιτή σκοπιμότητα της αποθήκευσης χρήματος με μικρό όγκο και μεγάλη αξία, ιδιαιτέρως τώρα που δεν αναπληρώνονται οι καταθέσεις των τραπεζών, πολλές τράπεζες παραπαίουν και επικρατεί μεγάλη αστάθεια στις αγορές. Θεωρούν, άλλωστε, επιλήψιμη την παραβίαση του ιδιωτικού χώρου, όπως αυτή προκύπτει από τις ηλεκτρονικές πληρωμές, οι οποίες καταγράφονται στις βάσεις δεδομένων των τραπεζών.
Ορισμένοι φτάνουν στο σημείο να επικρίνουν την ΕΚΤ ότι, καταργώντας το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ, θα δυσχεράνει την αποθήκευση μετρητών, εξαναγκάζοντας τον κόσμο να επιστρέψει ορισμένα από τα χρήματά του στις τράπεζες. Σημειωτέον ότι η ΕΚΤ έχει προσπαθήσει να αυξήσει την κυκλοφορία και την προσφορά του χρήματος με την ιδιαιτέρως επεκτατική νομισματική πολιτική που έχει υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια, αλλά έως τώρα δεν το έχει επιτύχει. Μέχρι στιγμής, οι υποψίες ότι το μεγάλης αξίας χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται για εγκληματικές δραστηριότητες προκύπτουν από σχετικές μελέτες της ευρωπαϊκής αστυνομίας Europol, αλλά και του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος. Το περασμένο έτος, μάλιστα, η Europol έφτασε στο σημείο να ζητήσει την κατάργησή του μέχρις ότου εξακριβωθεί ότι χρησιμοποιείται για νόμιμες δραστηριότητες.
Οπως επισημαίνει το Reuters, το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ έχει αποκληθεί και χαρτονόμισμα «Μπιν Λάντεν», εξαιτίας της καχυποψίας για ενδεχόμενη χρήση του από τρομοκρατικές οργανώσεις αλλά και επειδή είναι δυσεύρετο. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, σχεδόν το 1/3 του 1 τρισ. ευρώ που βρίσκονταν σε κυκλοφορία το περασμένο έτος έχουν τυπωθεί σε χαρτονομίσματα των 500 ευρώ. Δημοσκοπήσεις της ίδιας της ΕΚΤ, όμως, φέρουν το 56% των πολιτών της Ε.Ε. να μην έχει δει ποτέ το χαρτονόμισμα, καθώς χρησιμοποιείται περισσότερο για την αποθήκευση μετρητών παρά για πληρωμές.