Υστερα από το οριστικό ναυάγιο των σχοινοτενών διαβουλεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος υπέγραψε χθες διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής που προέκυψε από την εκλογική αναμέτρηση της 20ής Δεκεμβρίου και για την πραγματοποίηση πρόωρων εκλογών στις 26 Ιουνίου.
«Ας ελπίσουμε ότι όλοι αφομοιώσαμε το μάθημά μας και ότι το επόμενο Κοινοβούλιο θα καταλήξει σε συμφωνία (για τον σχηματισμό κυβέρνησης) το συντομότερο δυνατό», δήλωσε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο Σοσιαλιστής πρόεδρος της απερχόμενης Βουλής, Πάτσι Λόπες, μετά τη χθεσινή συνάντησή του με τον Ισπανό μονάρχη.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE) του Πέδρο Σάντσες προσπάθησε να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, επιδιώκοντας τη στήριξη των δύο νέων πολιτικών σχηματισμών, του αριστερού Podemos και των κεντρώων Ciudadanos, ύστερα από την αποτυχία του συντηρητικού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ), που ήρθε πρώτο στις εκλογές του Δεκεμβρίου, να εξασφαλίσει τη «δεδηλωμένη». Ωστόσο, οι προσπάθειες του Σάντσες, το κόμμα του οποίου είχε καταλάβει τη δεύτερη θέση, προσέκρουσαν στις καίριες διαφωνίες των υποψηφίων συμμάχων του τόσο στα ζητήματα οικονομικής πολιτικής όσο και στο ακανθώδες ζήτημα της αυτονομίας της Καταλωνίας.
Πολιτικοί αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο και οι νέες εκλογές να αναδείξουν ένα κατακερματισμένο Κοινοβούλιο. Ενδεικτική είναι δημοσκόπηση του Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (CIS) που είδε χθες το φως της δημοσιότητας και η οποία καταγράφει εξαιρετικά μεγάλη ρευστότητα του εκλογικού σώματος. Το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν «απολύτως βέβαιοι» ότι θα ψηφίσουν ΡΡ περιορίζεται στο 10,2%, ενώ ακολουθούν το PSOE με 7%, το Podemos με 5%, η Ενωμένη Αριστερά (IU) με 2,3% και οι Ciudadanos με μόλις 1,9%.
Ενας από τους παράγοντες που θα μπορούσαν να αλλάξουν, ώς ένα βαθμό, το σκηνικό είναι η αναμενόμενη συνεργασία Podemos – IU. Τα δύο αριστερά κόμματα θα μπορούσαν, εφόσον κατεβάσουν κοινές λίστες, να αναδειχθούν δεύτερη δύναμη στο Κοινοβούλιο, εκτοπίζοντας στην τρίτη θέση τους Σοσιαλιστές, κάτι που δεν έχει προηγούμενο στις τέσσερις δεκαετίες από την πτώση του καθεστώτος Φράνκο. Από την πλευρά του, το ΡΡ του Μαριάνο Ραχόι ελπίζει να αυξήσει τα ποσοστά του –κάτι που προμηνύουν αρκετές δημοσκοπήσεις– και να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας με τους Ciudadanos ή, αν δεν το καταφέρει, να ρυμουλκήσει τους Σοσιαλιστές σε μία κυβέρνηση «μεγάλου συνασπισμού» κατά το γερμανικό πρότυπο.
Η προοπτική παρατεταμένης ακυβερνησίας ανησυχεί τον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς και τις Βρυξέλλες. Υστερα από χρόνια επώδυνων μέτρων λιτότητας, η ισπανική οικονομία εμφανίζει ισχυρή αλλά εύθραυστη ανάκαμψη, με την ανεργία να παραμένει στο πολύ υψηλό επίπεδο του 21% και το δημοσιονομικό έλλειμμα να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο της Ευρωζώνης, ύστερα από εκείνο της Ελλάδας.