Αν και οι συνθήκες στις διεθνείς χρηματαγορές είναι ιδιαιτέρως θετικές, τα ελληνικά ομόλογα (κρατικά και εταιρικά) παραμένουν «κόκκινο πανί», καθώς οι επενδυτές αποφεύγουν ακόμα να αναλάβουν το οποιοδήποτε ελληνικό ρίσκο. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων χθες ανέβηκαν και πάλι, εξαιτίας της αβεβαιότητας για το θέμα των προαπαιτούμενων μέτρων, ενώ των εταιρικών ομολόγων που έχουν σχέση με το Δημόσιο παραμένουν στα ύψη.
Πάρτι στις αγορές
Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που οι συνθήκες στις αγορές είναι άκρως ευνοϊκές. Ειδικότερα:
1. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έχει θέσει σε εξέλιξη το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), μέσω του οποίου αγοράζει κρατικά ομόλογα χωρών της Ευρωζώνης.
2. Η ΕΚΤ ξεκινάει σήμερα να αγοράζει εταιρικά ομόλογα που έχουν εκδοθεί σε ευρώ (με εξαίρεση τα ομόλογα που έχουν εκδώσει οι τράπεζες).
3. Οι επενδυτές έχουν «παρκαρισμένα» 10,4 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής ικανότητας Fitch, σε κρατικά ομόλογα που έχουν αρνητικές αποδόσεις. Δηλαδή σε ομόλογα που αν έληγαν αυτήν τη στιγμή δεν θα επέστρεφαν στους επενδυτές που τα αγόρασαν τώρα το 100% της αξίας τους. Το ποσό είναι εντυπωσιακό και ταυτόχρονα ενδεικτικό ότι οι επενδυτές προτιμούν να τοποθετούν σε ασφαλή προϊόντα τα κεφάλαιά τους, παρά να αναλάβουν ρίσκο.
Πολύ περισσότερο, οι επενδυτές φαίνεται πως ακόμα δεν θέλουν να αναλάβουν καθόλου το ελληνικό ρίσκο. Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι η αξιολόγηση έκλεισε, το γεγονός ότι μέχρι και χθες η Αθήνα δεν είχε εκπληρώσει όλα τα προαπαιτούμενα μέτρα για την εκταμίευση της υποδόσης των 7,5 δισ. ευρώ δημιουργούσε ασφυκτικές συνθήκες στην ελληνική αγορά ομολόγων.
Οι αποδόσεις των ελληνικών δεκαετών τίτλων αυξήθηκαν χθες στο 7,5% από 7,4% προχθές, ενώ ακόμα μεγαλύτερη ήταν η άνοδος στις βραχυπρόθεσμες διάρκειες. Στα διετή ομόλογα η απόδοση ανέβηκε χθες στο 8,5% από 8,1% προχθές, ενώ στα τριετή στο 8,1% από 7,9%. Επίσης, ενδεικτικά της αποστροφής των επενδυτών έναντι του οποιουδήποτε ελληνικού ρίσκου είναι τα εξής:
• Ξένοι επενδυτές δεν έχουν αγοράσει τα τελευταία δύο χρόνια ούτε έντοκα γραμμάτια που έχουν τρίμηνη ή εξάμηνη διάρκεια. Τα έντοκα γραμμάτια ανακυκλώνονται από τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες έχουν καλύψει σε μεγάλο βαθμό τη συμμετοχή των ξένων επενδυτών που υπήρχε πριν από περίπου δύο χρόνια.
• Τα εταιρικά ομόλογα κρατικών επιχειρήσεων έχουν πολύ υψηλότερη απόδοση από εκείνα των επιχειρήσεων που δεν έχουν σύνδεση με το Δημόσιο. Η απόδοση του ομολόγου της ΔΕΗ που λήγει μόλις το 2017 βρισκόταν χθες στο 10,7%, ενώ το ομόλογο του ΟΤΕ που λήγει το 2018 είχε απόδοση 3,1%. Η χαμηλότερη απόδοση του ομολόγου του ΟΤΕ οφείλεται στο γεγονός ότι εμπλέκεται η Deutsche Telekom. Επίσης, τα ΕΛΠΕ δανείζονται με ακριβότερους όρους απ’ ό,τι η Motor Oil, καθώς η απόδοση του ομολόγου των ΕΛΠΕ που λήγει το 2017 ήταν χθες στο 5,6%, ενώ της Motor Oil που λήγει το 2019 ήταν στο 4,7%.
Ελλειμμα εμπιστοσύνης
Για να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση, θα πρέπει να επιστρέψει η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην ελληνική οικονομία και κυρίως στην ελληνική πολιτική σκηνή. Η αβεβαιότητα γύρω από την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων μέτρων για την υποδόση των 7,5 δισ. ευρώ δεν λειτούργησε προς αυτήν την κατεύθυνση, ενώ δημιουργεί προβληματισμό και για το πώς θα αντιδράσουν οι επενδυτές ενόψει του δεύτερου πακέτου προαπαιτούμενων μέτρων που θα πρέπει να κλείσει τον Σεπτέμβριο για να εκταμιευθεί η δεύτερη υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ.
Επίσης δεν επιδρά θετικά ούτε το γεγονός ότι στον επόμενο έλεγχο θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, καθώς είναι σαφές ότι το θέμα θα προκαλέσει έντονη κόντρα μεταξύ των δύο πλευρών.
Στα ζητήματα που θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο περιλαμβάνεται και η ενδεχόμενη καθυστέρηση στην εξεύρεση λύσης μεταξύ Ευρωζώνης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για το θέμα του χρέους.
