Είναι, άραγε, ποτέ δυνατό να μετανιώσεις που έγινες μητέρα; Το ερώτημα τέθηκε αρχικά από μια Ισραηλινή ερευνήτρια και άναψε φωτιές στη Γερμανία. Η κοινωνιολόγος Ορνά Ντόναθ στη μελέτη της «Μετανιώνοντας για τη μητρότητα» σημειώνει ότι «στο Ισραήλ η συζήτηση επί του θέματος διάρκεσε μία εβδομάδα, ενώ στη Γερμανία ολόκληρους μήνες».
Η Ντόναθ ομολογεί ότι κουράστηκε να ακούει το περιβάλλον της να της λέει ότι θα μετανιώσει που δεν αποκτά παιδί. Γι’ αυτό συγκέντρωσε 23 μαρτυρίες νεαρών μητέρων που λατρεύουν μεν τα παιδιά τους, αλλά θα προτιμούσαν να μην τα είχαν αποκτήσει. Πρόκειται για ένα έργο που ακουμπά μία πολύ ευαίσθητη χορδή για τις μητέρες, αποκαλύπτοντας και τις συχνά ανομολόγητες σκέψεις τους. Αυτή, όμως, η μετάνοια για τη μητρότητα αποδεικνύεται περισσότερο διαδεδομένη σε χώρες όπως η Γερμανία, όπου τα ποσοστά γεννήσεων είναι πολύ χαμηλότερα από αυτά του Ισραήλ. Τον τελευταίο καιρό κυκλοφόρησε πληθώρα γερμανικών βιβλίων επί του θέματος, ανάμεσά τους και «Το ψεύδος της μητρικής ευτυχίας» της Σάρα Φίσερ.
«Περισσότερο από το ένα τρίτο των γυναικών με πανεπιστημιακή μόρφωση εξακολουθούν εδώ να μην αποκτούν παιδιά, πρόκειται για κατάσταση μοναδική στην Ευρώπη», λέει χαρακτηριστικά η ακαδημαϊκός Μπάρμπαρα Βίνκεν, που εξέδωσε μελέτη για «τον μύθο της Γερμανίδας μητέρας» το 2001. Η Βίνκεν τονίζει ότι η μελέτη της Ντόναθ άγγιξε μία ευαίσθητη χορδή, επειδή στην πραγματικότητα «θέτει υπό αμφισβήτηση τη χαρά τού να αποκτήσεις παιδιά σε μια κοινωνία που περιμένει τα πάντα από τις μητέρες και όπου οι μητέρες απαιτούν τα πάντα από τους εαυτούς τους».
Η άποψη ότι η ευδαιμονία των παιδιών εξαρτάται από τις μητέρες τους και όχι από την κοινωνία που τα περιβάλλει ή από τους πατεράδες τους είναι βαθιά ριζωμένη στη Γερμανία και δημιουργεί πολύ ουσιαστικά προβλήματα στη σταδιοδρομία των γυναικών. «Δεν είναι όπως στη Γαλλία, όπου μπορείς να πιεις και ένα ποτήρι σαμπάνια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, να περιορίσεις τον χρόνο του θηλασμού και να επιστρέψεις στην εργασία αλλά και στην ενήλικη ζωή σου μετά τον τοκετό», εξηγεί η Βίνκεν.
Μία μητέρα που επιστρέφει στο γραφείο της χωρίς να κάνει χρήση της άδειας τοκετού και λοχείας για ένα χρόνο ή ακόμη και για μία τριετία χαρακτηρίζεται «μητέρα κοράκι», δηλαδή μια μητέρα που παρατά τα παιδιά της στους βρεφονηπιακούς σταθμούς και ασχολείται με τους προσωπικούς της στόχους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική αντιπαράθεση εντάθηκε μετά την ανάληψη της εξουσίας από την Αγκελα Μέρκελ, πριν από δέκα χρόνια, οπότε θεσμοθετήθηκε σειρά από πολιτικές και κίνητρα για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας. Η πολιτισμική αλλαγή, όμως, δεν είναι τόσο ταχεία και η λαϊκή εφημερίδα Bild με πρωτοσέλιδα άρθρα της επιτίθεται συχνά εναντίον των γυναικών «που σταδιοδρομούν, φορούν κοστούμια, πίνουν χυμούς και κάνουν γυμναστική».
