Οι ηγέτες των ΗΠΑ, του Καναδά και του Μεξικού που συμμετέχουν στη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA) συναντήθηκαν χθες στην Οττάβα για να υπερασπισθούν την παγκοσμιοποίηση και το ελεύθερο εμπόριο σε μια περίοδο που ο προστατευτισμός απειλεί να εξελιχθεί σε κυρίαρχη τάση στον κόσμο. Γνωστοί ως οι «Tρεις Αμίγκος», ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό και ο πρόεδρος του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο μοιράζονται την άποψη πως η εποχή αυτή επιτάσσει την καλλιέργεια και όχι τον περιορισμό της συνεργασίας μεταξύ των χωρών. Εχει παρέλθει μόλις μία εβδομάδα από την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση, στο περιβόητο δημοψήφισμα για το Brexit που έλαβε χώρα μία εβδομάδα πριν.
Η NAFTA, όπου συμμετέχουν οι ΗΠΑ, το Μεξικό και ο Καναδάς, έχει τεθεί στο στόχαστρο του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών για το προεδρικό χρίσμα, Ντόναλντ Τραμπ, στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Ο κ. Τραμπ έχει δεσμευτεί με την επαναδιαπραγμάτευση ή ακόμη και την κατάργηση της NAFTA, παρομοιάζοντάς τη με «φονιά της απασχόλησης στις ΗΠΑ». Μέσα στην εβδομάδα υποσχέθηκε πως οι ΗΠΑ θα αποσυρθούν από τη συμφωνία εάν το Μεξικό και ο Καναδάς δεν συναινέσουν με την Ουάσιγκτον. Αποπειράθηκε, δε, να συνδέσει τη Χίλαρι Κλίντον, την υποψήφια των Δημοκρατικών στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, με τη NAFTA διότι η συμφωνία εγκρίθηκε το 1993 επί προεδρίας του συζύγου της Μπιλ Κλιντον. Κατά τον κ. Τραμπ, η NAFTA είναι ένα από τα χειρότερα κληροδοτήματα της διακυβέρνησης του Μπιλ Κλίντον. Την Τρίτη, συγκεκριμένα, ο κ. Τραμπ δήλωσε επίσης ότι θα παρακάμψει τη Συνεργασία του Ειρηνικού (Trans-Pacific Partnership) που έχει προτείνει η κυβέρνηση Ομπάμα για να αντικαταστήσει τη NAFTA με εννέα ακόμη χώρες.
Οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές κάνουν λόγο για ένα ανησυχητικό κύμα προστατευτισμού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθώς οι πολίτες των χωρών βιώνουν πτώση του βιοτικού επιπέδου τους, διευρυνόμενη εισοδηματική ανισότητα και αυξημένους κινδύνους στην εσωτερική ασφάλεια. Ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Μεξικό, Ερλ Γουέιν, επισήμανε πως σήμερα που η NAFTA δέχεται δριμεία κριτική θα πρέπει να τονισθεί ότι 14 εκατ. Αμερικανοί πολίτες εξαρτώνται από τις συναλλαγές με τον Καναδά και το Μεξικό. «Είναι μια δύσκολη υπόθεση για να επιχειρηματολογήσει κανείς υπέρ της NAFTA, επειδή επικρατεί μεγάλη επιφυλακτικότητα. Πάντα είναι ευκολότερο να προβληθούν τα αρνητικά επιχειρήματα», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.
Πριν από τη συνάντηση των ηγετών των κρατών που απαρτίζουν τη ΝΑFTA, ο πρωθυπουργός του Καναδά δήλωσε ότι «έχουμε παρακολουθήσει αρκετά παραδείγματα προστατευτισμού στον κόσμο». Τόνισε, ωστόσο, ότι μόνο «με τη βελτίωση των συνεργασιών μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την ευημερία. Είναι το παράδειγμα που επιθυμούμε να προβάλλουμε σε μια περίοδο που άνθρωποι σε δυσμένεια κλείνονται στον εαυτό τους εις βάρος της οικονομικής ανάπτυξης και της δικής τους επιτυχίας». Μετά το δημοψήφισμα στη Βρετανία, το οποίο έλαβε χώρα στις 23 Ιουνίου, εξανεμίστηκαν 2 τρισ. δολάρια από τις αγορές. Αν και δεν προμηνύεται μια ευρεία οικονομική κρίση, αναλυτές της αγοράς μιλούν για παρατεταμένη περίοδο που θα επικρατεί αβεβαιότητα και επιφυλακτικότητα, φρενάροντας την ανάπτυξη.
Χθες ήταν η τελευταία επίσκεψη του Μπαράκ Ομπάμα ως προέδρου των ΗΠΑ στην Οττάβα στο πλαίσιο της ετήσιας συνόδου NAFTA. Στην ατζέντα της συνόδου συμπεριλήφθηκε, επίσης, η δέσμευση των ηγετών για την εξασφάλιση του 50% της ηλεκτροδότησης από πράσινη ενέργεια. Προς το παρόν, οι τρεις χώρες παράγουν το 37% του ηλεκτρισμού από πυρηνική, ηλιακή και υδροηλεκτρική ενέργεια.
