Υψιστη προτεραιότητα για τις εισηγμένες εταιρείες και το α΄ εξάμηνο του 2016 ήταν η διατήρηση επαρκών μετρητών στα ταμεία τους. Οι έξι μεγαλύτεροι εμποροβιομηχανικοί όμιλοι του Χρηματιστηρίου (πίνακας) που δημοσίευσαν μέχρι σήμερα εξαμηνιαία αποτελέσματα, είχαν συνολικά στα ταμεία τους στις 30 Ιουνίου 2016 μετρητά ύψους 4 δισ. ευρώ έναντι 4,63 δισ. ευρώ στις 30 Ιουνίου 2015.
Οπως υπογραμμίζουν στις εξαμηνιαίες οικονομικές εκθέσεις τους, η διατήρηση επαρκών ταμειακών διαθεσίμων αποτελεί το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της επιχείρησης έναντι των ανταγωνιστών τους και της πολυετούς ύφεσης, αφού επιτρέπει στις εταιρείες να παραμένουν υγιείς και να αναπτύσσονται. Ωστόσο, όταν θα έχουμε τη συνολική εικόνα των αποτελεσμάτων των 217 εισηγμένων το απόγευμα της Παρασκευής 30 Σεπτεμβρίου 2016, θα διαπιστώσουμε ότι οι εισηγμένες συνεχίζουν να «καίνε μετρητά» και το β΄ τρίμηνο 2016, όπως συνέβη και στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς.
Οπως μάλιστα έδειξαν τα ετήσια αποτελέσματα του 2015, υπήρξαν εισηγμένες, οι οποίες στα ταμεία τους στις 31 Δεκεμβρίου 2015 διέθεταν ελάχιστα που έφθαναν τα 19.000 ευρώ ως ανώτατο όριο και ως κατώτατο υποχωρούσαν στα 8.000 ευρώ ή και στα 1.000 ευρώ. Η ασφυξία στην ελληνική αγορά που επιδεινώθηκε από τον έλεγχο διακίνησης κεφαλαίων (capital controls) υποχρεώνει τις επιχειρήσεις και στο πρώτο μισό του 2016 να μειώνουν τα ταμειακά τους αποθέματα, προκειμένου να συνεχίσουν να είναι συνεπείς έναντι των υποχρεώσεών τους με την εξής ιεραρχία: (εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, ΔΕΚΟ, τράπεζες και μισθοί).
Πρόκειται για αποθέματα που είχαν αποταμιεύσει και χρησιμοποιούσαν για επενδύσεις, με στόχο το άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας αλλά και τη δημιουργία νέων προϊόντων. Υπενθυμίζουμε ότι τα ταμειακά διαθέσιμα για το σύνολο των εισηγμένων το 2015 ανήλθαν στα 10,588 δισ. ευρώ έναντι 11,010 δισ. ευρώ που ήταν στις 31/12/2014.
Σχεδόν κατά μισό δισ. ευρώ ήταν μειωμένα τα ταμειακά διαθέσιμα των εισηγμένων στις 31 Δεκεμβρίου 2015 σε σύγκριση με τις 31 Δεκεμβρίου 2014, γεγονός που αποδίδεται στον αιφνιδιασμό που υπέστησαν οι περισσότερες επιχειρήσεις από τα capital controls, καθώς δεν είχαν προβλέψει να διαθέτουν κεφάλαια στο εξωτερικό. Σταδιακά, τους επόμενους μήνες που ακολούθησαν από τον περασμένο Ιούλιο αρκετές εισηγμένες έχουν μεταφέρει το μεγαλύτερο ποσοστό των ταμειακών τους αποθεμάτων σε ξένες τράπεζες.
Να υπενθυμίσουμε ότι το 2013 τα ταμειακά διαθέσιμα των εισηγμένων ανέρχονταν στα 9,42 δισ. ευρώ, το 2012 είχαν διαμορφωθεί στα 8,03 δισ. ευρώ και το 2011 στα 8,93 δισ. ευρώ. Το 2010 με το ΑΕΠ της χώρας να κλείνει στο -4,9%, τα ταμειακά διαθέσιμα των εισηγμένων είχαν ανέλθει στα 9,47 δισ. ευρώ και το 2009 (ΑΕΠ -3,1%) τα ταμειακά διαθέσιμα έφθασαν τα 9,21 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Κ», οι εισηγμένες της υψηλής κεφαλαιοποίησης (με χρηματιστηριακή αξία άνω του 1 δισ. ευρώ) έχουν μεταφέρει σχεδόν το 80% με 90% των ταμειακών τους διαθεσίμων στο εξωτερικό, προκειμένου να γίνεται κανονικά η μισθοδοσία του προσωπικού και να πιστώνεται στους ελληνικούς τραπεζικούς λογαριασμούς το ακριβές ποσό της χωρίς να αφήνουν υπόλοιπο κεφαλαίων. Η ίδια ακριβώς διαδικασία γίνεται όταν είναι να πιστωθούν οι λογαριασμοί σε εγχώριους προμηθευτές ή για να πληρωθούν μηνιαίες τραπεζικές υποχρεώσεις. Οπως διευκρινίζεται από τα στελέχη τους, «τα μόνα χρήματα που καταβάλλονται για επενδύσεις είναι για τη συντήρηση των γραμμών παραγωγής ή για την ανανέωση του μηχανολογικού εξοπλισμού».
Δεν περίμεναν υφεσιακό τυφώνα
Από το 2008 οπότε ξεκινά και επίσημα η ύφεση (ΑΕΠ -0,2%) στην Ελλάδα, πολλές ήταν οι επιχειρήσεις που δεν έλαβαν μέτρα για να διασφαλίσουν την ταμειακή τους επάρκεια. Καθυστέρησαν δραματικά να αναδιαρθρώσουν τον δανεισμό τους, για να μπορέσουν να εξυγιάνουν τον ισολογισμό τους και να απαλλαγούν από τα βάρη του παρελθόντος. Αργησαν οι διοικήσεις τους να αντιληφθούν ότι ο υφεσιακός τυφώνας που έπληξε την Ελλάδα θα είχε διάρκεια και ένταση. Η επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων (28 Ιουνίου 2015) ήταν η χαριστική βολή για τις επιχειρήσεις που δεν είχαν σταθερές ταμειακές ροές και, κυρίως, δεν είχαν εξαγωγικό αποτύπωμα, για να μπορούν να ισορροπούν την κάθετη πτώση της εγχώριας κατανάλωσης. Σύμφωνα με αναλυτές, τα βάρη του δανεισμού σε μία επιχείριση δεν μπορούν να μεταφέρονται αιωνίως και μάλιστα ενώ έχουν προηγηθεί επτά υφεσιακά χρόνια. Ειδικά τώρα που έκλεισαν και οι πιστωτικές γραμμές των τραπεζών για τις επιχειρήσεις που δεν έχουν αξιόλογα περιουσιακά στοιχεία ή οι βασικοί μέτοχοι την προηγούμενη τριετία αρνήθηκαν να συμφωνήσουν για την αναδιάρθρωση του δανεισμού των εταιρειών τους, προσβλέποντας στην έλευση του «λευκού ιππότη» ως στρατηγικού επενδυτή, που δεν ήρθε ποτέ, ή και στη βελτίωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος.