Οι κυριότερες επαναστάσεις των λαών στην παγκόσμια ιστορία οφείλονταν σε θρησκευτικά ή δημοσιονομικά αίτια. Οι παρακάτω τέσσερις σημαντικότερες επαναστάσεις της πρόσφατης ιστορίας οφείλονται κυρίως σε δημοσιονομικά αίτια: α) η μεγάλη επανάσταση των Αγγλων βαρώνων κατά του Ιωάννη του Ακτήμονος, β) η Αγγλική Επανάσταση κατά του Καρόλου Α΄, γ) η Γαλλική Επανάσταση, δ) η Επανάσταση της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ και στ) η Ρωσική Επανάσταση του 1917. Σε όλες αυτές τις επαναστάσεις υπήρξε υπερφορολόγηση των πολιτών λόγω της ασύδοτης κρατικής σπατάλης.
Στα παλιότερα χρόνια οι μεγάλες σπατάλες συνέβαιναν στην «αυλή» του βασιλιά. Σήμερα πλέον δεν υπάρχουν μονάρχες, αλλά την τότε «αυλή» την έχουν διαδεχθεί χιλιάδες «αυλές» με εκατοντάδες χιλιάδες ευνομούμενες ομάδες-«πελάτισσες». Οι διάδοχοι των παλιών «αυλών» σήμερα είναι οι ομάδες συμφερόντων ή ομάδες πίεσης για παροχές από το κράτος. Οι κρατικές δαπάνες υπερδιογκώνονται ακόμα περισσότερο όταν γίνονται υπέρ συγκεκριμένων ομάδων συμφερόντων και πληρώνονται από τις άλλες κοινωνικές ομάδες που δεν μπορούν να οργανωθούν. Οι μικρές ομάδες συμφερόντων με λίγα μέλη μπορούν να οργανωθούν και να διεκδικούν κρατικές παροχές γιατί έχουν επιλεκτικό κίνητρο, καθώς η όποια παροχή από το κράτος μοιράζεται σε λίγα μέλη, οπότε κάθε μέλος θα λάβει σημαντικό όφελος. Οι μεγάλες ομάδες με πολλά μέλη δεν μπορούν να οργανωθούν, διότι το όποιο όφελος θα είναι απειροελάχιστο καθώς πρέπει να μοιραστεί σε πάρα πολλά μέλη. Με βάση αυτό το παράδοξο, οι μικρές ομάδες εκμεταλλεύονται τις μεγάλες ομάδες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στη χώρα μας είναι οι φόροι υπέρ τρίτων, οι οποίοι πληρώνονται από ανυποψίαστους ήδη βαριά φορολογημένους πολίτες χωρίς καν να γνωρίζουν πού καταλήγουν τα χρήματά τους.
Τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα διαπλέκονται με τις ομάδες συμφερόντων στις «εφόδους» στο δημόσιο χρήμα, με αντάλλαγμα τις ψήφους και την επιρροή τους. Αντί τα πολιτικά κόμματα να κρατούν θωρακισμένα τα δημόσια ταμεία από τις επιθέσεις των μικρών ομάδων και να μεριμνούν για τη δίκαιη διανομή των κρατικών παροχών, εφευρίσκουν τρόπους να ξεγελάσουν τους πολίτες ώστε να μη γίνει αντιληπτό ότι ανοίγουν τις πόρτες των δημόσιων ταμείων στους ευνοούμενους κομματικούς τους πελάτες. Οι δε ομάδες συμφερόντων είναι τόσο άπληστες ώστε, όταν τα χρήματα των φορολογουμένων δεν τους είναι αρκετά, πιέζουν το κράτος να δανειστεί. Ετσι φθάσαμε στην υπερχρέωση του κράτους. Είναι ενδεικτικό ότι οι πρωτογενείς δαπάνες του κράτους από το 2000 έως το 2009 αυξήθηκαν κατά 135%. Δηλαδή, μέσα σε μία δεκαετία οι πολίτες πρέπει να πληρώνουν φόρους για να συντηρούν δύο κράτη: τις δαπάνες του κράτους για πριν το 2000 και τις δαπάνες του δεύτερου κράτους μετά το 2000.
Τελικά, μήπως, εάν οι πολίτες μάθουν την αλήθεια, δηλαδή ότι οι υπερβολικές κρατικές δαπάνες για τη συντήρηση του εκάστοτε κομματικού κράτους έφεραν την κρίση, και εάν επέλθει μια τάξη στα δημόσια οικονομικά της χώρας, οι πελάτες θα εγκαταλείψουν και θα απομονώσουν τα κόμματα που τους υπόσχονται παροχές;
Για παράδειγμα η Ιρλανδία, μια χώρα με τεράστιες πολυεθνικές επιχειρήσεις που καταβάλλουν το μεγαλύτερο μέρος των φόρων προς το κράτος, έχει κρατικές δαπάνες 37,50% του ΑΕΠ. Η Ισπανία έχει δαπάνες 44,50% του ΑΕΠ, η Γερμανία 44% του ΑΕΠ. Η Ελλάδα, όμως, με κρατικές δαπάνες της γενικής κυβέρνησης 55% του ΑΕΠ, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε στον Τύπο, έχει υπέρογκες δαπάνες και επιπλέον σπατάλες λόγω μη ορθής διαχείρισης, με αποτέλεσμα να υπερφορολογεί τους πολίτες χωρίς να λαμβάνουν αντίστοιχης ποιότητας υπηρεσίες. Η χώρα μας έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά εξόδων επί του ΑΕΠ σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ είναι μία χώρα με 25% ποσοστό ανεργίας, οι απασχολούμενοι είναι 2,7 εκατ. όσοι είναι και οι συνταξιούχοι (ενώ στην Ευρώπη σε κάθε 4 απασχολουμένους αντιστοιχεί ένας συνταξιούχος!!). Η χώρα μας δεν έχει πολυεθνικές εταιρείες που να φέρνουν πλούτο από τις εξαγωγές. Οσο, δε, συνεχίζει να δανείζεται για να πληρώνονται οι υπέρογκες κρατικές δαπάνες, τόσο θα αυξάνονται οι φόροι, θα χάνονται η ατομική και η εθνική αξιοπρέπεια, η ελπίδα και η κυριαρχία, με αποτέλεσμα οι πολίτες να χάνουν τις περιουσίες τους λόγω αδυναμίας πληρωμής των φόρων. Οι εκάστοτε κυβερνώντες, διαχειριστές του δημοσίου χρήματος για να μην χάσουν το προνόμιο τους να κατασπαταλούν ανεύθυνα το δημόσιο χρήμα ευνοώντας την κομματική τους πελατεία, επιδίδονται σε συστηματική προπαγάνδα παραπλάνησης των πολιτών ώστε να μην κατανοήσουν ότι οι υπέρογκες κρατικές δαπάνες είναι η αιτία της υπερφορολόγησης τους και της χρεοκοπίας της Ελλάδος. Εφευρίσκουν δήθεν εχθρούς στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, στους οποίους επιρρίπτουν την ευθύνη για να μπορούν ανενόχλητοι να διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα και να διαπλέκονται με την κομματική τους πελατεία. Ικανότατοι στην παραπλανητική τέχνη, καταφέρνουν να μην αντιληφθεί ο πολίτης τον βασικό θεμελιώδη νόμο της οικονομίας: Η μείωση των υπέρογκων κρατικών δαπανών μπορεί να επιφέρει αντίστοιχη μείωση φόρων και ανακούφιση των πολιτών από την υπερφορολόγηση.
Ας συνεννοηθούν λοιπόν όλα τα κόμματα να οχυρώσουν τα δημόσια ταμεία από τις επιθέσεις των ομάδων συμφερόντων, και να αποφασίσουν όλοι μαζί να μειώσουν τις κρατικές δαπάνες για να μειωθούν οι φόροι πριν επέλθει ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή της χώρας.
Η Δημόσια Οικονομική έχει έναν τρομερό τρόπο να εκδικείται τις κυβερνήσεις που αγνοούν τη σημασία της ορθολογικής διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και μάλιστα η εκδίκηση έρχεται πολύ γρήγορα.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών της Ισπανίας
Distinguished Research Professor, Audencia Business School.
** Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης (Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης).