Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι θα αναγκαστεί να παρατείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) προτού καν διανοηθεί να το περιορίσει. Σε αυτήν την εκτίμηση κατατείνουν οι περισσότεροι οικονομολόγοι, καθώς διαπιστώνουν ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μόλις που επιταχύνεται, ενώ η ανάκαμψη της οικονομίας παραμένει ιδιαίτερα εύθραυστη. Απαντώντας σε δημοσκόπηση του Bloomberg, ενόψει της συνεδρίασης της Πέμπτης, οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως οποιαδήποτε σχετική απόφαση θα αναβληθεί για τον Δεκέμβριο και ότι η ΕΚΤ δεν θα επιχειρήσει να μειώσει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Ακόμη και τότε, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση θα είναι να έχει επιταχυνθεί ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης σε επίπεδα πάνω από το 1,5%.
Εν τω μεταξύ εντείνεται η πίεση στα στελέχη της ΕΚΤ για να αποκαλύψουν τη στρατηγική και τα σχέδιά τους όσον αφορά το QE που, βάσει του αρχικού σχεδιασμού, προβλέπει μηνιαίες αγορές ομολόγων 80 δισ. ευρώ έως τον Μάρτιο του επόμενου έτους. Ανακύπτουν ήδη ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα αρχίσει να περιορίζει το πρόγραμμα η ΕΚΤ. Αυτήν τη στιγμή, όμως, ο προβληματισμός επικεντρώνεται στο πώς θα καταστεί δυνατόν να συνεχιστούν οι μηνιαίες αγορές ομολόγων όταν έχουν περιοριστεί σημαντικά οι επιλέξιμοι τίτλοι. Η τράπεζα ενδέχεται να αναγκαστεί να αμβλύνει τα κριτήρια με τα οποία θα επιλέγει ποιους τίτλους θα αγοράζει. «Τα στελέχη της κεντρικής τράπεζας πρέπει να αναλογιστούν πόσο καιρό πρέπει και μπορεί να διαρκέσει το πρόγραμμα και είναι σημαντικό να επιδείξει ευελιξία ο κ. Ντράγκι», σχολιάζει σχετικά ο Μαξίμ Σμπαϊχί, οικονομολόγος της Bloomberg Intelligence του Λονδίνου.
Ο ίδιος επισημαίνει πως στους κόλπους της τράπεζας υπάρχουν περισσότεροι υπέρμαχοι της αναπτυξιακής νομισματικής πολιτικής, παρά πολέμιοί της, και εκτιμά ότι είναι αυξημένες οι πιθανότητες να προχωρήσει η ΕΚΤ σε περαιτέρω χαλάρωση. Είναι, πάντως, κατηγορηματικός πως οποιαδήποτε απόφαση για περιορισμό του προγράμματος μπορεί να ληφθεί μόνον έπειτα από μια παράτασή του. Μετά τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου έχει υπερισχύσει μεταξύ των οικονομολόγων η εκτίμηση πως θα παραταθεί το πρόγραμμα. Πολύ λιγότεροι προβλέπουν, άλλωστε, περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων, καθώς το χαμηλό κόστος του δανεισμού έχει συμπιέσει ασφυκτικά τα περιθώρια κέρδους των ευρωπαϊκών τραπεζών. Οπως επισημαίνει ο Φιλίπ Γκουντέν, επικεφαλής της ομάδας οικονομολόγων της Barclays στο Παρίσι, «δεδομένων των παράπλευρων απωλειών που έχουν υποστεί οι τράπεζες, η ΕΚΤ μάλλον δεν θα μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια». Ο ίδιος θεωρεί, όμως, «πολύ πιθανή» μια παράταση του προγράμματος.
Οποιαδήποτε σχετική απόφαση μάλλον θα απαιτήσει αλλαγή των κανόνων που διέπουν το πρόγραμμα. Τον περασμένο μήνα το Δ.Σ. της τράπεζας κάλεσε τις αρμόδιες επιτροπές της να εξετάσουν όλες τις εναλλακτικές, καθώς είχε προηγηθεί δήλωση του μέλους της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ ότι οι αγορές ομολόγων αφήνουν ένα διευρυνόμενο «αποτύπωμα» στις χρηματαγορές και ορισμένα ομόλογα είναι πλέον δυσεύρετα. Ο κ. Ντράγκι υπογράμμισε ότι το πρόγραμμα έχει την αναγκαία ευελιξία για να επιτύχει τον στόχο του: να συνεισφέρει σε επιτάχυνση του πληθωρισμού κοντά στον στόχο του 2%. Υπενθυμίζεται ότι ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης δεν έχει ούτε καν πλησιάσει τον στόχο του 2% από τις αρχές του 2013. Προ 10 ημερών εξέφρασε την εκτίμηση πως ο δείκτης θα πλησιάζει τον στόχο της τράπεζας το αργότερο στις αρχές του 2019.
Δεν συμμερίζονται, πάντως, την αισιοδοξία του διάφοροι οικονομολόγοι, καθώς μόνο τα 2/3 των ερωτηθέντων στη δημοσκόπηση του Bloomberg προβλέπουν επιτάχυνση του πληθωρισμού κοντά στον στόχο προτού λήξει η θητεία του κ. Ντράγκι τον Οκτώβριο του 2019.