Ο αθλητικός τουρισμός δεν γνωρίζει ανάπτυξη μόνο στον κόσμο των ενηλίκων. «Διακοπές και σπορ είναι συνδυασμός που συναρπάζει τα παιδιά», λέει ο Ιων Μηλιάς, πρωταθλητής στο σκι κατάβασης και στο θαλάσσιο σκι. Από το 1986, τη χρονιά που ήταν προπονητής της Εθνικής Ελλάδος, καλλιεργεί στις όχθες των ποταμών και στις βουνοπλαγιές την αγάπη για τη φύση μέσα από εκδρομές περιπέτειας. Περιμένοντας μια ομάδα πιτσιρικάδων στον Παρνασσό, στις εγκαταστάσεις της Milias Camps, ο Ιων Μηλιάς μάς αποκαλύπτει τι κεντρίζει το ενδιαφέρον των παιδιών από την Ελλάδα και το εξωτερικό στις κορυφές, στα ξέφωτα, στους ορεινούς χωματόδρομους και στα ποτάμια.
Τι μοναδικό έχουν τα βουνά της Ελλάδας που θα μπορούσε να προσελκύσει ακόμα περισσότερους νέους που αγαπούν τον αθλητικό τουρισμό;
Παραμένουν ανέγγιχτα. Αυτή την αγριάδα των ελληνικών βουνών δεν τη συναντάς σε τέτοιο βαθμό στην ορεινή Ελβετία, στην Αυστρία και στη Γαλλία. Εκεί τα βουνά είναι δημοφιλή στους τουρίστες, οι δρόμοι είναι ασφαλτοστρωμένοι και οι υποδομές εξελιγμένες. Στην Ελλάδα τα δάση είναι ακόμη παρθένα, γεμάτα μυστήριο, και αυτή η αίσθηση του ανεξερεύνητου ενθουσιάζει τα παιδιά. Προσπαθούμε να τους δώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα, ώστε να ανακαλύψουν μέσα στη φύση διαφορετικά πεδία αθλητικών δραστηριοτήτων, να πειραματιστούν και, τέλος, να καταλάβουν ποιο χόμπι τούς αρέσει, ώστε μεγαλώνοντας να το εξελίξουν. Μαγεύονται από τα όμορφα μονοπάτια, σκαρφαλώνουν σε βράχους, κάνουν αναρρίχηση και ορεινή ποδηλασία –είτε σε μικρό χωματόδρομο είτε σε διαμορφωμένη πίστα με άλματα–, δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στην τοξοβολία και στη σκοποβολή. Μαζί με τον Τζώρτζη Μηλιά, τον αδερφό μου, ο οποίος είναι αναρριχητής, προπονητής ορειβασίας και οδηγός βουνού, έχουμε εμπειρία 31 ετών στη διοργάνωση εκδρομών περιπέτειας, τις οποίες προσαρμόζουμε ανάλογα με το βουνό που επισκεπτόμαστε και ανάλογα με την εποχή του χρόνου.
Ποιοι δείχνουν ενδιαφέρον για τις περιπετειώδεις εκδρομές που οργανώνετε;
Τα παιδιά και οι έφηβοι που ζουν στις μεγάλες πόλεις, κυρίως στην Αθήνα. Επίσης, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αύξηση των συμμετοχών από την ομογένεια της Αμερικής. Σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα 15 ημερών, με σκοπό να βοηθήσουμε αυτά τα παιδιά που μεγαλώνουν μακριά από τις ρίζες τους να γνωρίσουν τη χώρα καταγωγής τους μέσα από εκδρομές και σπορ στη φύση, αλλά και μαθήματα Ελληνικών. Στο πρόγραμμα μπορούν, φυσικά, να συμμετάσχουν και Ελληνόπουλα, για να εξασκήσουν τα Αγγλικά τους μέσα από τη συναναστροφή τους με τα ξενόγλωσσα παιδιά.
Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για μια τέτοια εκδρομή;
Θεωρούμε ότι είναι από 7 έως 15 ετών, αλλά αυτό είναι σχετικό. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό, κάποια μπορούν να διανυκτερεύσουν εκτός σπιτιού σε ηλικία 7 ετών ή και μικρότερα, άλλα φτάνουν 10 ετών και δεν νιώθουν έτοιμα να φύγουν από τους γονείς τους. Οι δραστηριότητες είναι κοινές για όλες τις ηλικίες. Κάθε εκδρομή είναι μια μύηση στο ομαδικό πνεύμα, μαθαίνει ο ένας να βοηθάει τον άλλο. Πέρυσι το καλοκαίρι ανεβάσαμε μια ομάδα στην κορυφή του Ολύμπου, τον περίφημο Μύτικα, και το νεαρότερο μέλος ήταν μαθητής της Ε΄ Δημοτικού.
Πώς ξεκινάει και πώς τελειώνει ένα Σαββατοκύριακο στο βουνό;
Παραλαμβάνουμε τα παιδιά από την Αθήνα με κάποιο mini bus ή πούλμαν και διανύουμε 190 χλμ., ώσπου φτάνουμε σε ένα από τα ομορφότερα μέρη της Στερεάς Ελλάδας, στις πλαγιές του Παρνασσού, πάνω από τις όχθες του Βοιωτικού Κηφισού, δίπλα στα βουνά Καλλίδρομο, Γκιώνα, Βαρδούσια και Οίτη. Χωρίζουμε τις ομάδες ανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντά τους. Τα παιδιά διανυκτερεύουν σε σπιτάκια φτιαγμένα από ξύλο και πέτρα και το πρωί ξυπνούν ξεκούραστα και έτοιμα για εξόρμηση στο χιόνι. Μέχρι το μεσημέρι μαθαίνουν σκι και σνόουμπορντ στο χιονοδρομικό συνοδεία εκπαιδευτών, ενώ το απόγευμα έχουμε προβλέψει ένα δίωρο για προετοιμασία των σχολικών μαθημάτων στην αίθουσα μελέτης που έχει κάθε σπιτάκι του camp. Tην Κυριακή, μετά το χιονοδρομικό επιστρέφουμε κατευθείαν στην Αθήνα. Τα καλοκαιρινά μας προγράμματα διαρκούν μία εβδομάδα, όμως μπορεί όποιος επιθυμεί να δηλώσει συμμετοχή για περισσότερες ημέρες. Μία εβδομάδα το καλοκαίρι μαζί με τον εξοπλισμό κοστίζει 440 ευρώ, ένα Σαββατοκύριακο για σκι περί τα 175 ευρώ χωρίς τον εξοπλισμό. Σίγουρα μπορεί να βρει κανείς φτηνότερη εκδρομή, αλλά όχι με τα δικά μας πρότυπα ασφάλειας και ποιότητας.
Τι μαθαίνουν τα παιδιά εκτός από ένα νέο άθλημα;
Να σέβονται τη φύση. Στόχος μας είναι να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση, να αγαπήσουν το βουνό, να μη ρυπαίνουν. Καλλιεργούμε την αγάπη τους για το περιβάλλον χωρίς να τους κάνουμε «μάθημα». Μέσα από την ψυχαγωγία γίνονται καλύτεροι άνθρωποι. Επιπλέον, η εμπειρία παραμονής σε ένα camp τούς μαθαίνει τι σημαίνει διαχείριση χρόνου, χρημάτων και δυνάμεων.
Πώς εντάσσονται οι αθλητικές δραστηριότητες στον κύκλο των εποχών;
Εναν λευκό χειμώνα, όπως είναι ο φετινός, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο χιονοδρομικό του Παρνασσού. Τα παιδιά της πόλης βρίσκονται ξαφνικά μέσα στην ομίχλη, νιώθουν τα πρόσωπά τους να πονάνε στον κρύο αέρα, συνειδητοποιούν ότι, όσο ανεβαίνεις υψόμετρο, ο ήλιος καίει περισσότερο, αισθάνονται τα χέρια και τα πόδια τους να παγώνουν. Μετά ανακαλύπτουν την ευτυχία που σου δίνει το να γλιστράς πάνω στο χιόνι, μαθαίνοντας σκι και σνόουμπορντ πάντα με επίβλεψη έμπειρου εκπαιδευτή. Την άνοιξη ξεκινάμε τις ορεινές εκδρομές. Ξετρελαίνονται με την αναρρίχηση, γιατί είναι γρήγορη, έχει ένταση και δεν διαρκεί πολλή ώρα, όπως η πεζοπορία, παρότι και αυτή είναι συναρπαστική, καθώς την κάνουμε να μοιάζει με κυνήγι θησαυρού: έχουμε πάντα στόχο έναν προορισμό, ένα απομακρυσμένο μοναστήρι, μια πηγή, μια σπηλιά.
Στο Καλλίδρομο Φθιώτιδας ακολουθούμε το ιστορικό μονοπάτι του Εφιάλτη – τα παιδιά εντυπωσιάζονται με τα ιστορικά μονοπάτια. Στην Γκιώνα, που είναι άγριο βουνό, το τοπίο είναι αλπικό και τα άγρια άλογα τρέχουν ελεύθερα. Παρότι είναι το ψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, η ανάβαση είναι εύκολη – ακόμα και μικρά παιδιά μπορούν να νιώσουν την ικανοποίηση ότι έφτασαν στην κορυφή. Η Οίτη είναι «χωματοβούνι» χωρίς μυτερές κορυφές και άγριους γκρεμούς, αλλά με πανέμορφα δάση και σκιερά μονοπάτια για πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία. Tα Βαρδούσια είναι πιο απόκρημνα και επιβλητικά. Το καλοκαίρι ευνοεί τις πιο δύσκολες ορειβασίες. Φέτος βάλαμε στο πρόγραμμα το Μονοδένδρι και τη Δρακόλιμνη, θα ανεβούμε στο ορειβατικό καταφύγιο της Αστράκας στην οροσειρά της Τύμφης. Και βέβαια, όταν τα χιόνια λιώνουν, εκτός από τις κορυφές των βουνών, μας «καλούν» και τα νερά των ποταμών για καγιάκ και ράφτινγκ.
Ποια είναι τα ποτάμια που επισκέπτεστε συνήθως;
Την άνοιξη τον Εύηνο και τον Ταυρωπό. Το καλοκαίρι είναι εύκολος και ο Βοϊδομάτης. Ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο τα παιδιά να αγαπήσουν τα ποτάμια. Το καλοκαίρι κατασκηνώνουμε στις όχθες για δύο-τρεις ημέρες και τους μαθαίνουμε μυστικά επιβίωσης, τα βράδια καθόμαστε γύρω από τη φωτιά και ο καθένας ψήνει το φαγητό του, κ.λπ. Πάντα είμαστε προσηλωμένοι στο σπορ, στην ομαδικότητα και στην ευχαρίστηση που αυτά προσφέρουν σε συνθήκες μέγιστης ασφάλειας. Οι συνεργάτες μας είναι διπλωματούχοι εκπαιδευτές και προπονητές με υψηλού επίπεδου εκπαίδευση, οι οποίοι ακολουθούν πιστά όλα τα πρότυπα ασφάλειας.
Ενα αξέχαστο σχόλιο που ακούσατε από τα παιδιά;
Κάποτε κάναμε μια ποδηλατική διαδρομή στο δάσος και έπειτα από ώρα φτάσαμε σε μια απλωσιά. Η θέα ήταν συγκλονιστική. Πετάγεται ένας μικρός και μου λέει: «Κύριε, εδώ το μέρος είναι γεμάτο περιβάλλον».
Ποια συνήθεια σας ενοχλεί όταν τη βλέπετε στις εκδρομές σας στο βουνό;
Τα οπαδικά συνθήματα που κάποιοι είτε γράφουν πάνω στους βράχους είτε φωνάζουν όταν κατακτούν την κορυφή.