Άποψη: Οικονομία και ανάπτυξη το 2017

Άποψη: Οικονομία και ανάπτυξη το 2017

6' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ​​εικόνα που προβάλλει μεγάλη μερίδα του Τύπου μιλώντας για «πραγματική οικονομία στα όρια του εκτροχιασμού» με το ΑΕΠ και τις επενδύσεις να σημειώνουν «νέο αρνητικό ρεκόρ 20ετίας» είναι πλασματική και βασίζεται εν μέρει στις αρνητικές επιδόσεις του δ΄ τριμήνου 2016 και σε εκτιμήσεις για μηδενική ανάπτυξη το α΄ τρίμηνο 2017.

Ομως, οι επιδόσεις και εκτιμήσεις αυτές απορρέουν άμεσα από την αβεβαιότητα που προκαλεί η καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων για τη β΄ αξιολόγηση και την εξαιρετικά κρίσιμη συμφωνία για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Συνεπώς, εάν η καθυστέρηση της συμφωνίας, η οποία πρωτίστως οφείλεται στις διαφωνίες μεταξύ των πιστωτών, πρόκειται να ελαφρύνει τα βάρη από τα πρωτογενή πλεονάσματα και το χρέος της οικονομίας για μία σειρά ετών επιτρέποντας υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, τότε είναι προφανές πως όχι μόνον αξίζει την υπομονή μας αλλά και συνιστά προϋπόθεση μιας δυναμικής ανάκαμψης της οικονομίας.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, πρόκειται για μία πλασματική εικόνα για τους εξής λόγους:

1. Το 2016 έκλεισε μεν με μηδενική ανάπτυξη αλλά το ΑΕΠ ήταν οριακά υψηλότερο αυτού του 2015 και εντός προβλέψεων προϋπολογισμού (εκτιμούσε ύφεση -0,3%). Αυτό δεν συνιστά, συνεπώς, νέο αρνητικό ρεκόρ ούτε επιστροφή στην ύφεση και πολύ περισσότερο δεν στοιχειοθετεί εκτροχιασμό της ελληνικής οικονομίας. Αντιθέτως, υποδηλώνει τη σταθεροποίησή της σε νέα επίπεδα τη περίοδο 2014-2016. Εξάλλου, την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας τη μετράμε σε σταθερές τιμές κι όχι σε τρέχουσες, όπως έκαναν διάφοροι σχολιαστές, ο δε όγκος των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου ως ποσοστό στο ΑΕΠ δεν μειώθηκε το 2016 αλλά αντίθετα αυξήθηκε οριακά.

2. Αν «μοναδική κινητήρια δύναμη το 2016 ήταν οι καταναλωτικές δαπάνες των ιδιωτών», όπως ακριβώς ήταν και το 2014 όταν οι επενδύσεις υποχωρούσαν κατά 2,6%, αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη των διαπραγματεύσεων για περιορισμό της λιτότητας και μεγιστοποίηση των ρυθμών ανάπτυξης της οικονομίας βασισμένων στην αύξηση τόσο των επενδύσεων όσο και της κατανάλωσης.

3. Το α΄ τρίμηνο κάθε έτους είναι κατά κανόνα δύσκολο. Ομως, παρά την παράταση των διαπραγματεύσεων στη διάρκεια του α΄ τριμήνου 2017, η αβεβαιότητα που υπήρξε το δ΄ τρίμηνο έχει αρχίσει να υποχωρεί, καθώς και πρόοδος υπάρχει στο τεχνικό πεδίο και δηλωμένη είναι η πολιτική βούληση εκατέρωθεν να κλείσουν γρήγορα η αξιολόγηση και η συμφωνία. Μετά, δε, τις δηλώσεις κορυφαίων Ευρωπαίων πολιτικών πως δεν υφίσταται κίνδυνος Grexit, είναι φανερό πως οι αγορές κινούνται πλέον με την προσδοκία ότι η συμφωνία είναι δεδομένη και οι επενδυτές προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα.

4. Τα πλέον πρόσφατα μακροοικονομικά στοιχεία του α΄ τριμήνου 2017 δείχνουν πως οι ελπίδες ανάκαμψης παραμένουν: οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν τον Ιανουάριο 23,9% σε ετήσια βάση, ενώ η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε αντίστοιχα 7,2%. Ακόμη, η μισθωτή απασχόληση εμφάνισε τον Φεβρουάριο ένα θετικό ισοζύγιο προσλήψεων/απολύσεων 24.938 ατόμων, σημειώνοντας την υψηλότερη επίδοση του μήνα αυτού από το 2001.

5. Ο σημαντικότερος κλάδος της οικονομίας, ο τουρισμός, εμφανίζει εξαιρετικά αισιόδοξα μηνύματα για το 2017. Αύξηση της τάξεως του 5,4% εμφάνισε η επιβατική κίνηση στα ελληνικά αεροδρόμια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας για τον Φεβρουάριο του 2017, με τους επιβάτες εξωτερικού να εκτινάσσονται κατά 12,6%. Επίσης, θεαματική διψήφια αύξηση μέχρι 70%, καταγράφεται στα τουριστικά πακέτα από τη Γερμανία προς την Ελλάδα για το 2017 σε σχέση με το 2016 (βλ. δήλωση προέδρου του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Γραφείων της Γερμανίας DRV, κ. Norbert Fiebig). Τέλος, μεγάλο «κύμα» τουρισμού από τη Ρωσία αναμένεται το 2017 σύμφωνα με εκτιμήσεις Ρώσων επισήμων, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για διάφορες επενδύσεις τουριστικού χαρακτήρα στην ευρύτερη περιοχή της Μακεδονίας.

6. Η μέσω τουρισμού προσέλκυση επενδύσεων είναι φανερή στον τομέα των ακινήτων με ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμό μεγάλων ξενοδοχείων ή αγορές ξενοδοχειακών ακινήτων από εγχώριους θεσμικούς επενδυτές και ξένα fund: «Στο επίκεντρο των θεσμικών επενδυτών, εγχώριων και ξένων, αναμένεται να βρεθούν και φέτος τα ξενοδοχειακά ακίνητα και μάλιστα με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, ιδίως αν υπάρξει “λευκός καπνός” από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών… Αλλωστε, φορείς της αγοράς ακινήτων εκτιμούν ότι είναι πιθανή η διάθεση –από το καλοκαίρι και μετά– και τραπεζικών χαρτοφυλακίων από ξενοδοχειακά ακίνητα, εφόσον προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες… Σε κάθε περίπτωση, το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι δεδομένο τόσο που έχουν ήδη χτυπήσει την πόρτα των τραπεζών, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον τους για ξενοδοχεία που μπορεί να έχουν οι τελευταίες στην κατοχή τους» («Καθημερινή» 12/3/2017).

7. Παρά τη στασιμότητα του 2016, μεγάλες εισηγμένες στο Χ.Α. επιχειρήσεις σχεδίασαν και υλοποιούν προγράμματα επενδύσεων ύψους 900 εκατ. ευρώ. Μόνον ο ΟΤΕ έχει εξαγγείλει για την τετραετία 2017-2020 επενδύσεις ύψους 1,5 δισ., εκ των οποίων 700 εκατ. θα υλοποιηθούν το 2017.

8. Στόχος του Αναπτυξιακού Νόμου είναι η παραγωγή επενδύσεων 11 δισ. περίπου έως το 2023, δηλαδή 1,8 δισ. ετησίως. Εως τις 2.3.2017 είχαν υποβληθεί και παρέμεναν ενεργά 707 επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ, ενώ 2 από τα 4 προγράμματα θα παραμείνουν ανοιχτά ώς το τέλος Απριλίου 2017 και άλλα 4 θα προκηρυχθούν εντός του 2017. Συνεπώς, ο στόχος ικανοποιείται.

9. Επίσης, εντός του 2017 αναμένεται να ξεπαγώσουν και εκδοθούν 60.000 εφάπαξ συνταξιούχων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (έναντι 25.000 το 2016). Αυτό σημαίνει περίπου 1 δισ. πρόσθετη ένεση ζήτησης στην οικονομία.

10. Είναι σωστό πως ορισμένες αποκρατικοποιήσεις συνάντησαν προβλήματα μέσα στο 2016, με συνέπεια να στερήσουν μέρος της αναπτυξιακής δυναμικής που διαφορετικά θα είχε εκδηλωθεί μέσα στο έτος. Ομως, οι αποκρατικοποιήσεις αυτές αναμένεται να ξεμπλοκάρουν μέσα στο 2017 μαζί με τα επενδυτικά προγράμματα που τις συνοδεύουν. Σε αυτές θα προστεθούν και νέα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου όπως π.χ. στον τομέα της ενέργειας, προσδίδοντας νέα δυναμική στην ανάκαμψη της οικονομίας.

11. Με ανοικτό το θέμα της αξιολόγησης, τίποτα δεν εμπόδισε τα funds που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα να ανταποκριθούν μαζικά (10-15 funds) στην πρόσκληση του European Investment Fund (EIF) για υποβολή φακέλων συμμετοχής έως την 1/3/2017. Το EIF διεκδικεί να συγκεντρώσει ποσό 500 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 260 εκατ. θα αποτελούν τη δική του συμμετοχή. Το σημαντικό είναι ότι το ποσό αυτό θα τροφοδοτήσει επιχειρήσεις εκτός Χ.Α. που αφορούν όλους τους κλάδους της οικονομίας με έμφαση στις ΜμΕ και προτεραιότητα στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Τα υπόλοιπα θα προέλθουν από το Ταμείο Συμμετοχών (Fund of Funds) το οποίο συνδυάζει δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους και αναμένεται να αποφέρει πολλαπλάσιο επενδυτικό αποτέλεσμα στην οικονομία (βλ. Εκθεση διοικητή ΤτΕ).

12. Με δεδομένο ότι η Κίνα θα είναι η τιμώμενη χώρα στη ΔΕΘ το 2017, τρία κινεζικά funds έρχονται στην Ελλάδα με στόχο επενδυτικά projects που επικεντρώνονται κυρίως σε υποδομές, logistics και real estate, ενώ αναμένονται πολλές κινεζικές επιχειρήσεις να επισκεφθούν τη χώρα ενόψει της ΔΕΘ. Παράλληλα, η Cosco συνεχίζει να αναπτύσσει τη δραστηριότητά της στο λιμάνι του Πειραιά (14,4% η αύξηση του όγκου διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων το 2016) με την τόνωση της κίνησης στον προβλήτα Ι και στην κατασκευή του νέου δυτικού προβλήτα ΙΙΙ από την ολοκλήρωση της οποίας αναμένεται μία περαιτέρω αύξηση 67,6%.

13. Από την κινητικότητα που παρατηρείται τελευταία στο μέτωπο των εξαγορών επιχειρήσεων με κορυφαίες ξένες πολυεθνικές να ενεργοποιούνται στην ελληνική αγορά (βλ. Daimler, Granarolo, Puig κ.ά.) και με δεδομένη την κλιμακούμενη αντίστοιχη τάση στη διεθνή αγορά εξαγορών/συγχωνεύσεων, γίνονται αντιληπτές οι προσδοκίες των επενδυτών για θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων όπως και το τι πρόκειται να ακολουθήσει μόλις αυτές κλειδώσουν τη συμφωνία της χώρας με τους πιστωτές.

Αν στους παραπάνω παράγοντες προσθέσουμε την καθοριστική τόνωση της εμπιστοσύνης μακροχρονίως που θα προέλθει από το κλείσιμο της αξιολόγησης και της συμφωνίας για ανάπτυξη μέσω μεταρρυθμίσεων, γίνεται κατανοητή η αισιοδοξία του υπουργείου Οικονομίας-Ανάπτυξης για την πρόοδο που θα σημειώσουν η οικονομία και η χώρα αρχής γενομένης από το 2017.

* Ο κ. Δημήτρης Παπαδημητρίου είναι υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή