Είστε φιλελεύθερος ή σοσιαλδημοκράτης;

Είστε φιλελεύθερος ή σοσιαλδημοκράτης;

3' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της διαΝΕΟσις, περίπου το 1/4 του πληθυσμού της χώρας μας αυτοπροσδιορίζονται ως “φιλελεύθεροι” ή “νεοφιλελεύθεροι” (ένας όρος που δεν σημαίνει τίποτε, αλλά υπάρχει στο δημόσιο διάλογο, οπότε τον βάλαμε), Βεβαίως, όπως έγραψε πριν από λίγες ημέρες σε αυτή την εφημερίδα ο Αριστείδης Χατζής (link: http://www.kathimerini.gr/901139/opinion/epikairothta/politikh/eisai-sigoyros-oti-eisai-fileley8eros), δεν είναι πραγματικά φιλελεύθεροι όλοι αυτοί, καθώς πολλοί δεν απαντούν καθόλου φιλελεύθερα σε ερωτήσεις που έχουν να κάνουν με τη μετανάστευση, την οικονομία ή τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα στοιχεία που χρησιμοποίησε για την ανάλυσή του, όμως, εμείς τα είχαμε απομονώσει από την έρευνα για έναν άλλο λόγο.

Από τότε που άρχισα να μιλάω για τα πολιτικά μου έκανε πάντα τρομερή εντύπωση το πόσο συνέπιπταν στις απόψεις τους αυτοί που αυτοαποκαλούνταν σοσιαλιστές/σοσιαλδημοκράτες (οι πασόκοι, βασικά), με αυτά τα εξωτικά πλάσματα που αυτοαποκαλούνταν φιλελεύθεροι. Έχω ξαναγράψει ότι είναι πολύ παρόμοιοι (link: http://www.georgakopoulos.org/2013/10/center-left/), και διαφέρουν μεταξύ τους κυρίως στο λεξιλόγιο και στις νεανικές τους καταβολές (link: http://www.kathimerini.gr/886213/opinion/epikairothta/politikh/ta-niata-kai-h-kentroaristera). Με αφορμή την έρευνα που κάναμε στη διαΝΕΟσις, είχα μια καλή ευκαιρία αυτή την υποψία να την διερευνήσω περισσότερο.

Καταγράψαμε, λοιπόν, πώς απάντησαν οι “νεοφιλελεύθεροι”, οι “φιλελεύθεροι” και οι “σοσιαλδημοκράτες” στις υπόλοιπες ερωτήσεις του δείγματος που τους αναλογεί, και οι απαντήσεις ήταν σχεδόν ίδιες. Εξίσου απεχθάνονται τους Τούρκους, εξίσου απαισιόδοξοι είναι για το μέλλον της Ελλάδας, σε πανομοιότυπα ποσοστά πιστεύουν ότι υπάρχουν υπερβολικά πολλοί μετανάστες στη χώρα, σε ίδια ποσοστά συμφωνούν με τους γάμους ομοφύλων ζευγαριών, σε ίδια ποσοστά συμφωνούν με τη νομιμοποίηση της ινδικής κάναβης, σε ίδια ποσοστά πιστεύουν στο Θεό, σε ίδια ποσοστά πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν. Ακόμα και στην ερώτηση που, κατά μία έννοια, δοκιμάζει τον ορισμό του φιλελευθερισμού, τα ποσοστά των τριών ομάδων που δηλώνουν πως προτιμούν την “ελευθερία” από την “ισότητα” είναι 72,6%, 66,7% και 68,6%. Το τελευταίο είναι των “σοσιαλδημοκρατών”, για να καταλάβετε τη σύμπτωση.

Οι λίγες διαφοροποιήσεις που εμφανίζονται ενίοτε στα ποσοστά δεν έχουν καμία ιδεολογική ερμηνεία: Σε άλλες ερωτήσεις απαντούν πιο “προοδευτικά” οι σοσιαλδημοκράτες, σε άλλες οι “νεοφιλελεύθεροι”. Πολύ περισσότεροι “νεοφιλελεύθεροι” είναι υπέρ της σταδιακής ενσωμάτωσης μεταναστών στην κοινωνία μας ή υπέρ της ανέγερσης τζαμιών στην Ελλάδα από ό,τι “σοσιαλδημοκράτες”, για παράδειγμα.

Εκεί που υπάρχει σαφής διαφοροποίηση είναι μόνο στην ερώτηση για την παγκοσμιοποίηση (οι σοσιαλδημοκράτες, αντίθετα με τους άλλους, τη θεωρούν“απειλή” και όχι “ευκαιρία” για την Ελλάδα), και στις ερωτήσεις που αφορούν λέξεις. Οι φιλελεύθεροι (“νέο” και σκέτοι) και οι σοσιαλδημοκράτες διαφωνούν στο αν ο “Καπιταλισμός”, η “Αριστερά”, η “Δεξιά” και ο “Σοσιαλισμός” είναι καλές ή κακές. Αυτή είναι βασική η διαφωνία τους. Η έννοια των λέξεων. Συμφωνούν στα βασικά θέματα της Ευρώπης, της κοινωνίας, της μετανάστευσης, βασικά πιστεύουν τα ίδια σε μια σειρά από πράγματα, αλλά διαφωνούν στο αν κάποιες ιδεολογικές ταυτότητες είναι καλές ή κακές.

Αυτό το βρήκα απόλυτα ενδεικτικό του επιπέδου του πολιτικού λόγου στη χώρα μας. Ακόμα και αυτοί που στα βασικά θέματα συμφωνούν, δε μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους επειδή χρησιμοποιούν διαφορετικό ιδεολογικό λεξιλόγιο. Λένε τα ίδια πράγματα με άλλες λέξεις, και γι’ αυτό νομίζουν ότι διαφωνούν.

Τα συμπεράσματα από αυτή την ανάλυση είναι ποικίλα. Αφ’ ενός καταλαβαίνει κανείς πως ο καθένας αυτοπροσδιορίζεται όπως του κατέβει. Επιλέγει ένα επιφανειακό αφήγημα για τον εαυτό του, το φοράει ως ταυτότητα και από τότε και στο εξής ολόκληρη η υπόλοιπη ύπαρξή του αποτελεί μια εξυπηρέτηση του αφηγήματός του. Πράγμα που δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, παρεμπιπτόντως -είναι σίγουρα Ευρωπαϊκό, όσον αφορά τις πολιτικές ταυτότητες, ίσως και παγκόσμιο. Όμως αυτή η ταυτότητα δεν περιέχει πολλή ουσία. Ενίοτε σε βάζει απέναντι σε ανθρώπους και ομάδες με τις οποίες βασικά συμφωνείς.

Ένα άλλο συμπέρασμα είναι το ότι αυτοί, οι “κεντρώοι”, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας, δεν είναι πολύ διαφορετικοί από το γενικό πληθυσμό. Οι δικές τους ιδέες είναι λίγο-πολύ οι κυρίαρχες στην Ελλάδα σήμερα. Απλά δεν είναι αυτό που οι μισοί από αυτούς νομίζουν (“φιλελεύθερες”).

Ένα άλλο συμπέρασμα, τέλος, έχει να κάνει με τη διαφορά αυτής της ομάδας από την “απέναντι”. Τους αντιευρωπαίους, τους απομονωτιστές, που θελουν να βγούμε από τις Ευρώπες. Αυτοί είναι επίσης ξεχωριστές ομάδες που αυτοπροσδιορίζονται διαφορετικά, αλλά εκείνες έχουν κι άλλη μία σημαντική διαφορά: Διαφωνούν μεταξύ τους ριζικά σε πολλά, πολύ σημαντικά πράγματα, και έτσι πολιτικά δεν πρόκειται να βρεθούν ποτέ μαζί (εκτός από τις πλατείες ή συγκεκριμένα δημοψηφίσματα, ε).

Αντίθετα, αυτοί που νομίζουν ότι είναι “φιλελεύθεροι” και αυτοί που αυτοαποκαλούνται “σοσιαλδημοκράτες” θεωρητικά θα μπορούσαν να συστεγαστούν πολιτικά. Δεν υποστηρίζω ότι αυτό θα ήταν απαραίτητα καλό, ή ότι έτσι θα σωζώταν η χώρα, αλλά θα ήταν δυνητικά εφικτό. Αλλά δεν θα το δούμε να συμβαίνει εύκολα. Αφού, είπαμε, διαφωνούν κυρίως σ’ αυτό που για τους περισσότερους είναι το σημαντικότερο πράγμα: Τις λέξεις.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή