Την προηγούμενη εβδομάδα, λίγο πριν από την επίσκεψή του στις ΗΠΑ και τη συνάντησή του με τον νέο υπουργό Εξωτερικών της χώρας, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επέλεξε την εφημερίδα Washington Times, η οποία διατηρεί στενούς δεσμούς με τους συντηρητικούς κύκλους των ΗΠΑ, προκειμένου να στείλει το δικό του ιδιαίτερο μήνυμα για το Κυπριακό. Υπογραμμίζοντας σημαντικά σημεία στο άρθρο γνώμης του, ο κ. Τσαβούσογλου πραγματοποίησε ειδική μνεία στη σημασία της ελληνοτουρκικής ισορροπίας στην Κύπρο.
«Δεν πρόκειται για μια τυχαία εξέλιξη. Η τουρκική πλευρά υπογραμμίζει ότι διεκδικεί δίκαιη μεταχείριση στα ζητήματα του Αιγαίου και στο Κυπριακό», αναφέρει καλά ενημερωμένη πηγή της «Κ» από την τουρκική πρωτεύουσα. Η πηγή μας, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις στο πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ότι η αρχή της ελληνοτουρκικής ισορροπίας στο Αιγαίο και στην Κύπρο δεν είναι μια νέα «εφεύρεση» της τουρκικής διπλωματίας, αντιθέτως η Αγκυρα ζητεί εδώ και δεκαετίες από την Αθήνα να εστιάσει την προσοχή της σε αυτή τη «φόρμουλα».
Η «ισορροπία»
Από ιστορικής άποψης η πηγή μας δικαιώνεται στην περίπτωση του Κυπριακού, καθώς εδώ και δεκαετίες η τουρκική πλευρά υπογραμμίζει τη σημασία της «ελληνοτουρκικής ισορροπίας». Ο Ραούφ Ντενκτάς, λίγο πριν από τον θάνατό του, μιλώντας στην «Κ», είχε αναφερθεί στην τήρηση της ελληνοτουρκικής ισορροπίας ως αναγκαίας βάσης για την επίλυση του Κυπριακού. Την ίδια άποψη είχαν και τα προηγούμενα επιτελεία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών από την περίοδο του πολέμου του 1974 μέχρι τις απαρχές της διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Το ΑΚΡ, στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του, σε μια περίοδο που αναζητούσε την υποστήριξη του διεθνούς παράγοντα και της Ε.Ε., είχε επιλέξει να θέσει στο περιθώριο την ελληνοτουρκική ισορροπία και να στρέψει την προσοχή του πρώτα στο σχέδιο Ανάν (περίοδος 2002-2004) και στη συνέχεια στις παραλλαγές αυτού του σχεδίου ως μια νέα φόρμουλα για λύση του κυπριακού προβλήματος.
Σήμερα, σε μια περίοδο που οι σχέσεις Αγκυρας – Αθήνας γνωρίζουν νέα ένταση και η τουρκική πλευρά έρχεται σε ανοικτή αντιπαράθεση με τους δυτικούς συμμάχους της σε διάφορα πεδία, η Τουρκία επαναφέρει στο προσκήνιο την αρχή της ελληνοτουρκικής ισορροπίας ισχύος. Οπως επισημαίνουν σε αυτό το μέσο καλά ενημερωμένες πηγές, στη νέα περίοδο, η Τουρκία προτείνει στην Αθήνα τη συνολική διευθέτηση όλων των προβλημάτων στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό με βάση την αρχή της ελληνοτουρκικής ισορροπίας ισχύος.
Τι εννοεί η Αγκυρα με τον όρο «ίση και δίκαιη μοιρασιά»; Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι η εν λόγω τουρκική πρόταση περιέχει μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τη μουσουλμανική κοινότητα της Θράκης, τα 12 μίλια, τις λεγόμενες γκρίζες ζώνες, τις διμερείς οικονομικές σχέσεις, την ΑΟΖ και το Κυπριακό.
Σε κάθε περίπτωση, η Αγκυρα ζητεί από την Αθήνα να εστιάσει την προσοχή της στο γεγονός ότι σε Θράκη, Αιγαίο, οικονομία, εμπόριο, ενέργεια και Κυπριακό διακυβεύονται σημαντικά τουρκικά συμφέροντα, τα οποία μια «μικρή» χώρα όπως η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να παραγνωρίσει. Στην περίπτωση της μουσουλμανικής κοινότητας της Θράκης, η τουρκική πλευρά υπενθυμίζει στην Αθήνα τους παραδοσιακούς, εθνικούς, θρησκευτικούς και πολιτισμικούς δεσμούς της Τουρκίας με χιλιάδες κατοίκους της περιοχής.
Ενδεικτική είναι η τελευταία αντίδραση του τουρκικού ΥΠΕΞ για τις επαφές που είχε ο κ. Αναστασιάδης στις ΗΠΑ με στελέχη του ενεργειακού κολοσσού Exxon Mobil. Το πρωί της Παρασκευής, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χουσεΐν Μουφτούογλου περιέγραψε τις συγκεκριμένες επαφές ως απόδειξη της «μονομερούς» επιδίωξης της ελληνοκυπριακής πλευράς να αποκλείσει τους Τουρκοκύπριους «συνιδιοκτήτες του νησιού» από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Ο κ. Μουφτούογλου κλείνει λέγοντας ότι «η Τουρκία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τα συμφέροντά της στην Ανατολική Μεσόγειο» όσο και τα συμφέροντα του ψευδοκράτους.