Σοβαρότατα προβλήματα σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών, σε συνδυασμό με μεγάλες ανεπάρκειες σε ζητήματα διαχείρισης, κάλυψης των ζητημάτων στέγασης, σίτισης κλπ., σημειώνει ο Συνήγορος του Πολίτη στην ειδική έκθεση, με τίτλο «Η πρόκληση των μεταναστευτικών ροών και της προστασίας των προσφύγων», που παρουσίασε χθες ο κ. Ανδρέας Ποττάκης στο Μέγαρο Μουσικής.
Στις σχεδόν 100 σελίδες της τεκμηριωμένης έκθεσης περιλαμβάνεται πλήθος επισημάνσεων και προτάσεων, με βασική όμως εκτίμηση πως το ζήτημα σε Ελλάδα και Ευρώπη «ήταν και παραμένει πρωτίστως πολιτικό». «Σήμερα το θέμα είναι η ίδια η ύπαρξη των περιφραγμένων δομών φιλοξενίας, ο κίνδυνος γκετοποίησης ή ιδρυματοποίησης, ο διαχωρισμός, η εξοικείωση της κοινωνίας με ειδικά διαμορφωμένους χώρους». Και από την άλλη, «η πρόσβαση των ανηλίκων σε υπηρεσίες εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας, η παροχή στους ενήλικες δυνατοτήτων απασχόλησης και η ενθάρρυνση της συμμετοχής σε κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές δραστηριότητες», τόνισε. «Η κυρίαρχη πολιτική κατεύθυνση στην Ε.Ε.», σημειώνεται στην έκθεση, «μοιάζει να είναι αντανακλαστική και ουσιαστικά να επικεντρώνεται σε έναν στόχο: την αποτροπή».
Η έκθεση σημειώνει σοβαρά διαχειριστικά ελλείμματα: άγνωστος παραμένει ακόμα και ο αριθμός των προσφύγων που διαμένουν στις δομές (θεωρείται 25% μικρότερος από όσο δηλώνεται, αριθμός που υπολογίζεται με βάση τις μερίδες φαγητού, που περισσεύουν), ενώ εντύπωση προκαλεί η αναφορά πως από την προγραμματισμένη για το 2016 χρηματοδότηση από το AMIF (Ευρωπαϊκό Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης) ύψους περίπου 86,5 εκατομμυρίων ευρώ, απορροφήθηκαν μόλις 1,9 εκατομμύρια!
Σοβαρό πρόβλημα είναι η αδυναμία εντοπισμού και φροντίδας των πιο ευάλωτων μεταξύ των νεοεισερχομένων: άτομα με αναπηρία ή βαριά ασθένεια, ασυνόδευτοι ανήλικοι, έγκυοι, μονογονεϊκές οικογένειες, θύματα βασανιστηρίων, βιασμού ή άλλης σοβαρής μορφής βίας και σεξουαλικής βίας, θύματα εμπορίας ανθρώπων κ.ά.
Οσον αφορά το ζήτημα της απόδοσης προσφυγικού καθεστώτος (ασύλου) στην έκθεση αναφέρεται πως υπάρχει μεγάλη μείωση των περιπτώσεων που αποδίδεται άσυλο (3.647 το 2015, 1.501 το 2016), ενώ μόνο μία στις 11 αιτήσεις ασύλου από τα νησιά (148 στις 1.704) έγινε δεκτή. Σε δευτεροβάθμιο επίπεδο υπήρξαν 533 απορριπτικές αποφάσεις των νέων Επιτροπών και μόνο δύο θετικές αποφάσεις (σε σύγκριση με 91 θετικές των παλαιών Επιτροπών Προσφυγών).