Ενας Τούρκος… Δυτικός που διαισθάνθηκε το καινούργιο στη χώρα του

Ενας Τούρκος… Δυτικός που διαισθάνθηκε το καινούργιο στη χώρα του

2' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ÖMER SEYFETTIN

Ο κρυφός ναός και άλλα διηγήματα

μτφρ. – επίμετρο:

Ε. Ι. Σακαλή

Eκδ. Ροές, σελ. 182

Η έκδοση της συλλογής διηγημάτων του σπουδαίου Τούρκου συγγραφέα Ομέρ Σεϊφετίν, που είναι άγνωστος στη χώρα μας, μολονότι σημάδεψε την τουρκική πεζογραφία, εμπλουτίζει τις γνώσεις μας για τη λογοτεχνία ενός λαού με τον οποίο συνυπάρχουμε εδώ και αιώνες, αλλά γνωρίζουμε τόσο λίγο. Και αυτό οφείλεται στις διάφορες προκαταλήψεις, που θέτουν διαχωριστικά στην όποια προσπάθεια καταβάλλεται να κατανοηθεί ο έτερος.

Ο Ομέρ Σεϊφετίν, στη σύντομη ζωή του (1884-1920), πρόλαβε να γράψει πολλά διηγήματα, αλλά και να γίνει ο θεμελιωτής της σύγχρονης διηγηματογραφίας στη χώρα του, επηρεάζοντας μάλιστα τις επόμενες γενιές. Αλλωστε, τα βήματά του ακολουθεί ένας άλλος εξέχων πεζογράφος, ο Σαμπαχατίν Αλί (1907-1948), ο οποίος με γλώσσα απλή, όπως και ο Σεϊφετίν, αναδεικνύει την παράδοση αλλά και τις αξίες της ζωής, ενίοτε με τρόπο παραβολικό.

Ο Ομέρ Σεϊφετίν, που θαύμαζε τον Ομηρο και μετέφρασε την «Ιλιάδα» στα τουρκικά, έζησε στο μεταίχμιο μιας έντονης και ρευστής εποχής. Από τη μια, παρήκμαζε η Οθωμανική Αυτοκρατορία και, από την άλλη, δημιουργείτο σταδιακά το τουρκικό εθνικό κράτος με την επικράτηση των Νεότουρκων και του Μουσταφά Κεμάλ, του Κεμάλ Ατατούρκ. Ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται τις αλλαγές που επέρχονται και τονίζει μέσω των έργων του ότι είναι αναγκαίο, για να οικοδομηθεί το καινούργιο, να καλλιεργηθεί η γλώσσα και να αναπτυχθεί η λογοτεχνία.

Θιασώτης του ορθού λόγου, επηρεάζεται από Δυτικούς συγγραφείς, όπως τον Γκι ντε Μοπασάν, τον Ανατόλ Φρανς, τον Εμίλ Ζολά, τον Γκαίτε, αλλά και τον Αντον Τσέχοφ. Στα διηγήματά του προβάλλονται θέματα που έχουν να κάνουν με τη φιλία («Ο όρκος»), τον έρωτα και την οικογένεια («Η βόμβα»), τη σχέση της Ανατολής με τη Δύση ή με το πώς βλέπουν οι Ευρωπαίοι τους Τούρκους και πώς επηρεάζονται οι δεύτεροι από τους πρώτους («Ο κρυφός ναός»), καθώς και με την ισχύ της παράδοσης και των αξιών, όπως είναι η ταπεινότητα, η ανδρεία και η ανιδιοτέλεια, η αφοσίωση στην πατρίδα («Το καφτάνι με τα ροζ μαργαριτάρια»). Σε ορισμένα διηγήματα, με χαρακτηριστική την περίπτωση «Μια ευχή για τους βατράχους», χρησιμοποιούνται η λεπτή ειρωνεία και το χιούμορ για να σχολιαστεί η επιρροή των προκαταλήψεων και των λαϊκών δοξασιών στους πολίτες.

Με ρεαλιστική λιτή γραφή στήνεται το περιβάλλον εντός του οποίου, σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή, κινούνται οι ήρωες που με τις αποφάσεις και τις πράξεις τους επηρεάζουν την εξέλιξη της ιστορίας, ενώ το τέλος της, τις περισσότερες φορές, είναι ανατρεπτικό.

Πρόκειται για υποθέσεις που στο μεδούλι τους έχουν πόνο, όμοιο με αυτόν που ένιωσε και ο ίδιος ο συγγραφέας, όπως εξομολογείται στο διήγημα, που δεν συμπεριλαμβάνεται στον παρόντα τόμο, «Ο πρώτος φόνος»: «Είμαι ένας άνθρωπος που ζει πάντα μέσα στον πόνο!

Αυτή η στενοχώρια άρχισε θαρρείς τη στιγμή που γνώρισα τον εαυτό μου…».

Ο Ομέρ Σεϊφετίν είναι ένας ιδιαίτερος συγγραφέας γιατί συνδέει επιτυχώς το απλό και φανερό με το σύνθετο και αθέατο, εντάσσει τα πρόσωπα στον χώρο και τον χρόνο, ενώ οι στοχευμένες περιγραφές του αναδεικνύουν ό,τι κρίνεται ότι πρέπει να τονιστεί. Το σημαντικό.

Το επίμετρο είναι διαφωτιστικό τόσο για την εποχή του συγγραφέα όσο και για το έργο του.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή