Καμία δεν απήλαυσε την εξουσία τόσο όσο η πρόεδρος της Χιλής, Μισέλ Μπατσελέτ. Κάποια χρόνια η πρόεδρος Μπατσελέτ και δύο ακόμη γυναίκες πρόεδροι γειτονικών χωρών (της Βραζιλίας και της Αργεντινής) κρατούσαν τα ηνία σε μεγάλο κομμάτι της Λατινικής Αμερικής και εκπροσωπούσαν πάνω από τον μισό πληθυσμό της ηπείρου. Η περιοχή έγινε, έτσι, ένα υπόδειγμα για την παγκόσμια τάση μιας πιο αντιπροσωπευτικής παρουσίας των γυναικών στην πολιτική. Η στιγμή τους ήρθε μάλιστα πολύ πριν οι ΗΠΑ, που θεωρούνται λιγότερο μισογυνικές σε σχέση με τη Λατινική Αμερική, φτάσουν έστω κοντά στην ανάδειξη της πρώτης γυναίκας προέδρου.
Μάλιστα, οι προαναφερόμενες χώρες κατέβαλαν προσπάθειες για την επίτευξη ισότητας μεταξύ των δύο φύλων πολύ προτού οι Ηνωμένες Πολιτείες, γνωστές για την προοδευτική τους προσέγγιση σε ανάλογα ζητήματα, προλάβουν να αναδείξουν την πρώτη γυναίκα υποψήφια για την προεδρία.
Με τη μία ομόλογό της, όμως, να έχει παραπεμφθεί σε δίκη και την άλλη να αντιμετωπίζει κατηγορίες για διαφθορά, η Μπατσελέτ βρίσκεται σε δύσκολη θέση: είναι η τελευταία αρχηγός κυβέρνησης που έχει μείνει αλώβητη στη Λατινική Αμερική. Σε λίγους μήνες, άλλωστε, θα έχει φύγει και η ίδια. Μόλις λήξει η θητεία της του χρόνου, καμία χώρα στη Βόρεια ή Νότια Αμερική δεν θα έχει γυναίκα πρόεδρο, ένα αξιοσημείωτο πισωγύρισμα σε ένα κομμάτι του πλανήτη όπου μέχρι πρότινος γυναίκες ηγούνταν σημαντικών δημοκρατιών. «Ισως είχαμε έναν κύκλο υπεραφθονίας», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της στο προεδρικό μέγαρο του Σαντιάγο.
Το τέλος της εποχής Μπατσελέτ εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τους υποστηρικτές των δικαιωμάτων των γυναικών, που ήλπιζαν ότι οι πρόσφατες επιδόσεις της περιοχής στην εκλογή γυναικών ήταν ένα σταθερό βήμα προς την ισότητα των δύο φύλων. Δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Χιλής, υιοθέτησαν σύστημα ποσοστώσεων σε μία προσπάθεια να αυξήσουν τη συμμετοχή των γυναικών στην κυβέρνηση.
Ωστόσο, η πρόοδος υπήρξε επίμονα αργή. Ο στόχος που είχε θέσει ο ΟΗΕ στη δεκαετία του ’90 ήταν τουλάχιστον 30% των βουλευτών στα εθνικά κοινοβούλια. Σήμερα μόλις το 23% των βουλευτών είναι γυναίκες. «Κάνουμε τρία βήματα μπροστά κι έξι πίσω», λέει η Λακσμίρι Πούρι, αντιπρόεδρος της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τις γυναίκες, της οποίας κάποτε ηγείτο η Μπατσελέτ. «Σε όλες αυτές τις χώρες στις οποίες υπήρξαν τεράστια βήματα μπροστά σε επίπεδο ισότητας των δύο φύλων, η τάση αυτή μπορεί εύκολα να αντιστραφεί», προσθέτει.
Οι τρεις πανίσχυρες γυναίκες πρόεδροι της Λατινικής Αμερικής, η Μπατσελέτ, η Ντίλμα Ρούσεφ στη Βραζιλία και η Κριστίνα Φερνάντες ντε Κίρχνερ στην Αργεντινή, πήραν την εξουσία με την υποστήριξη ισχυρών προκατόχων τους σε μια στιγμή που έβρισκαν απήχηση στους ψηφοφόρους οι υποσχέσεις για πιο ισότιμες κοινωνίες από τα αριστερά κόμματα. Οι πρόεδροι συχνά βλέπουν τη δημοτικότητά τους να βυθίζεται όσο παραμένουν στην εξουσία. Οι τρεις γυναίκες όμως θεωρούν ότι το φύλο τους ήταν αυτό που τις κατέστησε ιδιαίτερα ευάλωτες σε ιδιαίτερα δηλητηριώδεις επιθέσεις. Η Ρούσεφ ισχυρίζεται ότι την έχουν αποκαλέσει αγελάδα πάνω από 600.000 φορές και απέδωσε την πτώση της εν μέρει σε μισογυνισμό. «Με κατηγορούσαν ότι είμαι υπερβολικά σκληρή και αμείλικτη, ενώ ένας άνδρας θα θεωρείτο αποφασιστικός και ισχυρός. Ή έλεγαν ότι είμαι υπερβολικά συναισθηματική και εύθραυστη, ενώ ένας άνδρας θα θεωρείτο απλώς ευαίσθητος. Πίστευαν ότι έχω εμμονή με τη δουλειά μου, ενώ ένας άνδρας απλώς θα θεωρείτο εργατικός», εξηγεί.