Αποζημιώσεις από τη βρετανική κυβέρνηση θα διεκδικήσουν 35 Κύπριοι, πρώην μέλη της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ), για βασανιστήρια που ισχυρίζονται ότι υπέστησαν κατά τη αντιαποικιακού αγώνα κατά της Βρετανίας (1955-1959), αναφέρει σε σημερινό του δημοσίευμα ο «Guardian».
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, σήμερα θα διεξαχθεί προκαταρκτική ακροαματική διαδικασία σε βρετανικό δικαστήριο, η οποία θα αποφασίσει το κατά πόσο η αγωγή θα πρέπει να εξεταστεί αποκλειστικά με βάση το αγγλικό δίκαιο ή θα πρέπει να λάβει υπόψη της και το κυπριακό. Η δικαστική αυτή διαδικασία, η οποία αναμένεται να είναι μεγάλη σε διάρκεια, θυμίζει παλαιότερη απόφαση ανώτερου δικαστηρίου της Βρετανίας, η οποία έδωσε το πράσινο φως σε ηλικιωμένους Κενυάτες να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τη βρετανική κυβέρνηση για τα βασανιστήρια που υπέστησαν από τις βρετανικές αποικιοκρατικές δυνάμεις στη διάρκεια της εξέγερσης των Μάου Μάου τη δεκαετία του '50. Στην περίπτωση των Κενυατών, έπειτα από δικαστική μάχη, το Λονδίνο κατέβαλε αποζημιώσεις 19,9 εκατ. λιρών σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με τους ενάγοντες το 2013, δημιουργώντας το νομικό προηγούμενο, το οποίο σήμερα θέλουν να αξιοποιήσουν οι βετεράνοι της ΕΟΚΑ.
Ο επικεφαλής του Συνδέσμου Βετεράνων της ΕΟΚΑ, Θάσος Σοφοκλέους, δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ότι πρόκειται για «μία πολύ μεγάλη ημέρα» για τους ενάγοντες. Οι περισσότεροι από τους ενάγοντες είναι πάνω από 80 ετών και μεταξύ τους βρίσκονται και δύο γυναίκες. Η μία από αυτές καταγγέλλει ότι έπεσε θύμα βιασμού σε δάσος από αξιωματικούς του βρετανικού στρατού, σε ηλικία μόλις 16 ετών, τον οποίο ακολούθησε πολυήμερη βάρβαρη ανάκριση για το ρόλο της στην ΕΟΚΑ.
«Θέλουμε δικαιοσύνη. Δεν είμαστε κατά των Βρετανών. Έχουμε πολλούς φίλους και συγγενείς εκεί. Αυτό που συνέβη ήταν εξαιτίας της πολιτικής. Πολεμήσαμε για την ελευθερία και την ένωση με την Ελλάδα, ψηφίσαμε υπέρ αυτού συντριπτικά σε δημοψήφισμα, αλλά αντιθέτως μας βασάνισαν και μας σκότωσαν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σοφοκλέους.
Ο 84χρονος σήμερα συνταξιούχος γυμνασιάρχης, ο οποίος υπήρξε ηγέτης μιας ομάδας της ΕΟΚΑ στο όρος Πενταδάκτυλος, περιγράφει στην εφημερίδα πόσο έντονα θυμάται τις 17 ημέρες βασανιστηρίων που πέρασε μετά τη σύλληψή του το 1956, οι οποίες τον άφησαν με προβλήματα στην ακοή και τραύματα στη σπονδυλική στήλη και τα γόνατα. Συνολικά έμεινε φυλακισμένος επί 26 μήνες σε βρετανικές φυλακές, αρχικά στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του Λονδίνου, Γουόρμγουντ Σκραμπς, και έπειτα στις φυλακές Μέιντστοουν του Κεντ, ενώ στην συνέχεια εξορίστηκε στη Ρόδο, προτού τελικά απελευθερωθεί με την επίτευξη της ανεξαρτησίας.
«Θα προτιμούσαμε τέτοια δυσάρεστα πράγματα να μην έπρεπε να βγουν στην επιφάνεια στο δικαστήριο. Σίγουρα δεν θέλουμε να γίνει όλο αυτό αιτία έντασης στις (διμερείς) σχέσεις, αλλά η υπόθεσή μας δεν διαφέρει από εκείνη των Κενυατών και όπως εκείνοι, θέλουμε και εμείς αναγνώριση», προσθέτει.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα, σε αποχαρακτηρισμένα βρετανικά έγγραφατα που είδαν το φως της δημοσιότητας το 2012, υπάρχουν αποδείξεις βάρβαρης μεταχείρισης μελών της ΕΟΚΑ από τους Βρετανούς, περιλαμβανομένης της δολοφονίας ενός τυφλού Κυπρίου, κατά την περιόδο 1955-1959. Εντούτοις, η εφημερίδα κάνει λόγο και για ωμότητες από πλευράς της ΕΟΚΑ, αναφερόμενη σε δολοφονίες Βρετανών στρατιωτών από ένοπλες ομάδες της οργάνωσης την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει «τρομοκρατική οργάνωση».
Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν τους ενάγοντες δήλωσαν ότι η σημερινή ακροαματική διαδικασία, ενώπιον του δικαστή Κερ, έχει ομοιότητες με εκείνη των Κενυατών και ότι η βρετανική κυβέρνηση καταφεύγει σε νομικά εμπόδια με την μορφή τεχνικών επιχειρημάτων, ελπίζοντας η υπόθεση να απορριφθεί. Από την άλλη πλευρά όμως το κυπριακό δίκαιο έχει πολύ αυστηρότερες διατάξεις παραγραφής, με τον νομικό εκπρόσωπο των Κυπρίων εναγόντων να εξηγεί ότι αν ο δικαστής αποδεχθεί την ισχύ του κυπριακού δικαίου, τότε οι δικηγόροι της βρετανικής κυβέρνησης θα μπορέσουν πιο εύκολα να υποστηρίξουν ότι τα όποια αδικήματα έχουν παραγραφεί.