Σύντομο πέρασμα αλλά καθοριστικό

Σύντομο πέρασμα αλλά καθοριστικό

2' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σ​​την πρώτη καλλιτεχνική περίοδό της, στο Κέντρο Πολιτισμού Iδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η Εθνική Λυρική Σκηνή τιμά τον Στέφανο Λαζαρίδη, σκηνογράφο, σκηνοθέτη και για ενάμιση χρόνο καλλιτεχνικό διευθυντή της (Ιανουάριος 2006 – Ιούλιος 2007). Σωστό, ηθικό και γενναιόδωρο. Oχι μόνο γιατί αυτός ο διεθνής καλλιτέχνης που έφυγε από τη ζωή πικραμένος (το 2010 σε ηλικία 68 ετών – είχε αποπεμφθεί από τη θέση του διευθυντή) οδήγησε την ΕΛΣ στον 21ο αιώνα, τινάζοντας τον ακαδημαϊσμό από το σώμα κουρασμένων επιλογών και ανοίγοντας τις πόρτες στο καινούργιο, νεωτερικό, τολμηρό και απροσδόκητο· αλλά και γιατί πολύ σπάνια οι επόμενοι διευθυντές αναγνωρίζουν τι οφείλουν στους προηγούμενους.

Γενικώς, πολύ σπάνια, σε αυτή τη χώρα «οφείλουμε». Σαν να αφαιρεί από την αίγλη του επόμενου η αποδοχή των σημαντικών πεπραγμένων του προηγούμενου. Σαν να γεννώνται όλα εξαρχής, από… μηδενική βάση. Oμως, σε αυτήν την περίπτωση, ο νέος διευθυντής, ο συνθέτης Γιώργος Κουμεντάκης, θέλησε να ενισχύσει τους δεσμούς του με τη σύντομη αλλά καθοριστική περίοδο του Στέφανου Λαζαρίδη. Να προεκτείνει το νήμα μιας θητείας που κόπηκε απότομα και επιθετικά.

Δεν θα επαναλάβουμε ούτε τη διαδρομή του Στ. Λαζαρίδη ούτε τους ασαφείς λόγους της αποπομπής του. Το έργο του, ούτως ή άλλως, θα επανεμφανιστεί μέσα από μια μεγάλη έκθεση, σε συνεργασία με το Μορφωτικό Iδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, στο αίθριο του τέταρτου ορόφου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, από τις 4 Φεβρουαρίου έως τις 10 Μαρτίου. Η «Μποέμ», που παρουσιάστηκε ήδη, και η «Τόσκα» είναι οι δυο όπερες που επελέγησαν για το αφιέρωμα.

Η αναφορά στον Λαζαρίδη δεν είναι ούτε καθυστερημένο μνημόσυνο ούτε «σχόλιο» για τη μετά θάνατον αποκατάσταση μιας αδικίας. Είναι μια συγκροτημένη αντίδραση στην αθόρυβη και χωρίς ίχνη εξαφάνιση. Ενας τρόπος να δηλωθεί η θεσμική σχέση με τον άνθρωπο που δεν περιορίστηκε στο κτίριο του «Ολύμπια», δεν αριθμεί μόνο παραστάσεις ή μετακλήσεις, ενδιαφέρουσες μίξεις και συνεργασίες. Οι δικές του αλλαγές και αισθητικές επιλογές διαμόρφωσαν το όραμα που εμπεριείχε τη δυναμική της μεταστέγασης στο νέο λαμπρό περιβάλλον. Το δικό του πέρασμα ήταν ο θεμέλιος λίθος που όρισε, σε ένα βαθμό, τη φυσιογνωμία μιας νέας λυρικής σκηνής.

Ο ενάμισης χρόνος του Στ. Λαζαρίδη ήταν, αντικειμενικά, λίγος αλλά αποδείχθηκε αρκετός για να θέσει σε λειτουργία μια διαδικασία μύησης ανοιχτή, εκπαιδευτική και ψυχαγωγική, «που χωρίς να αρνείται την κουλτούρα του ποπ θεάματος δεν εξέπιπτε στον λαϊκισμό» (είχαμε γράψει στην «Κ», 9/12/2007).

Οπως σημειώνεται στην αρχική, αφιερωματική, σελίδα του προγράμματος της «Μποέμ»: «Μια από τις πρώτες κινήσεις του Λαζαρίδη υπήρξε η διεύρυνση του χώρου της ορχήστρας του Θεάτρου Ολύμπια ώστε από 45 να φιλοξενεί 65 μουσικούς και συνεπώς να μπορεί να ανταποκριθεί επιτυχέστερα σε μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου. Παράλληλα, μισθώθηκε δεύτερη σκηνή, ώστε το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής να παρουσιάζει τα θεάματά του πάντοτε με ορχήστρα, αντί ηχογραφημένης μουσικής, όπως ήταν σύνηθες μέχρι τότε».

Δεν πρόκειται για εξιδανίκευση ούτε για αγιογραφία. Η εκ των υστέρων αποτίμηση της θητείας ενός καλλιτεχνικού διευθυντή, ψύχραιμη και όχι φορτισμένη (θετικά ή αρνητικά) είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να κάνει κάποιος μερικά βήματα προς τα πίσω και να δει τη μεγάλη εικόνα ενός δημόσιου οργανισμού, δύσκαμπτου, διογκωμένου, με δυνάμεις άλλες αδρανοποιημένες και άλλες ενεργές, δημιουργικές ή και καταστροφικές. Αλλες με επιθυμίες εξέλιξης άλλες με αγκυλώσεις και τάσεις καθήλωσης ή οπισθοδρόμησης.

Πώς μπορεί ένας καλλιτεχνικός διευθυντής να συγκεράσει τις αμφίρροπες τάσεις, να ενδυναμώσει τις αρετές, να διασώσει τις καλές προθέσεις (όσες υπάρχουν) και να απαλλαγεί από βαρίδια; Ιδανικές λύσεις δεν υπάρχουν. Κάθε «λύση» ανοίγει πληγές και προκαλεί αιμορραγίες. Ενα είναι βέβαιο: λύσεις, πολιτικών προδιαγραφών, του τύπου «όλοι να είναι ευχαριστημένοι», οδηγούν στο καλογυαλισμένο «άγευστο». Ισορροπημένη διαχείριση σημαίνει αδύναμη διαχείριση. Ο Στέφανος Λαζαρίδης δεν κράτησε τις ισορροπίες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή