ΒΑΡΣΟΒΙΑ. Νομοσχέδιο που ποινικοποιεί αναφορές περί συνενοχής της Πολωνίας στο Ολοκαύτωμα ψήφισε το βράδυ της Τετάρτης η Γερουσία της χώρας, προξενώντας την οργή του Ισραήλ, το οποίο κατήγγειλε «κάθε απόπειρα αμφισβήτησης της ιστορικής αλήθειας».
Το κυβερνών κόμμα Pis υποστηρίζει ότι ο νόμος προστατεύει τη φήμη της Πολωνίας, απαγορεύοντας όρους όπως «πολωνικά στρατόπεδα συγκέντρωσης». Το κέντρο μνήμης και τεκμηρίωσης του Ολοκαυτώματος «Γιαντ Βασέμ» συμφωνεί ότι ο όρος αυτός είναι εσφαλμένος, όμως θεωρεί προβληματικές άλλες πτυχές του νόμου, στις οποίες ποινικοποιείται η αναφορά στη συνεργασία μελών του πολωνικού λαού στα εγκλήματα των ναζί.
Από τον προπολεμικό πληθυσμό των 3,2 εκατομμυρίων Εβραίων της Πολωνίας, τα 3 εκατομμύρια εξοντώθηκαν από τους ναζί, οι οποίοι επίσης σκότωσαν τουλάχιστον 1,9 εκατομμύριο μη Εβραίους Πολωνούς. «Εμείς οι Πολωνοί ήμασταν θύματα, όπως ήταν και οι Εβραίοι», δήλωσε πριν από την ψηφοφορία η αντιπρόεδρος της πολωνικής κυβέρνησης, Μπεάτα Ζίντλο. «Είναι καθήκον κάθε Πολωνού να υπερασπίζεται το καλό όνομα της χώρας». Ο πρόεδρος της χώρας, Αντρζέι Ντούντα, κατέστησε σαφή την πρόθεσή του να υπογράψει το νομοθέτημα, το οποίο την περασμένη εβδομάδα ψηφίστηκε και από τη Βουλή.«Το ζήτημα πρέπει να εξηγηθεί με ηρεμία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω», δήλωσε.
Ο νόμος επιβάλλει ποινές φυλάκισης έως και τριών ετών σε όποιον επιδιώκει ηθελημένα να αποδώσει ψευδώς τα εγκλήματα της ναζιστικής Γερμανίας στο πολωνικό κράτος ή στον πολωνικό λαό, ενώ εξαιρεί την καλλιτεχνική έκφραση και την επιστημονική έρευνα. «Προτρέπουμε την Πολωνία να επαναξιολογήσει τη νομοθεσία, υπό το φως της πιθανής επίδρασής της στην ελευθερία του λόγου και στις μεταξύ μας σχέσεις», είπε η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Χέδερ Νάουερτ, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας εξέφρασε την ελπίδα «να μην επηρεαστεί η στρατηγική εταιρική σχέση ανάμεσα στην Πολωνία και στις ΗΠΑ».
Μετά την εισβολή τους στην Πολωνία, το 1939, οι ναζί μετέτρεψαν τη χώρα σε πεδίο εφαρμογής της «τελικής λύσης» εξόντωσης των Εβραίων της Ευρώπης. Στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως το Αουσβιτς (Οσβιέτσιμ) και το Τρεμπλίνκα βρίσκονταν στο πολωνικό έδαφος. Δεκάδες χιλιάδες Πολωνοί διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να προστατεύσουν τους Εβραίους συμπατριώτες τους. Εξ αυτών, οι 6.706 τιμώνται στο «Γιαντ Βασέμ» για το θάρρος και τον ανθρωπισμό τους.
Παράλληλα, όμως, τα τελευταία χρόνια έχουν δημοσιευθεί έρευνες που δείχνουν ότι κάποιοι Πολωνοί μετείχαν στις ναζιστικές θηριωδίες. Οι έρευνες έχουν πυροδοτήσει δυσάρεστη δημόσια συζήτηση, ενώ πολλοί Πολωνοί αρνούνται να αποδεχθούν ευρήματα που αμφισβητούν το κυρίαρχο εθνικό αφήγημα, σύμφωνα με το οποίο η Πολωνία ήταν αποκλειστικά θύμα.