Ενας Δυτικός διπλωμάτης παρομοίαζε τις αντιπροσωπείες των σλαβομακεδονικών και αλβανικών κομμάτων, που παίρνουν μέρος στις δαπραγματεύσεις για την ειρήνευση στα Σκόπια, με τα παιδάκια του δημοτικού σχολείου και τον Χαβιέ Σολάνα με τον δάσκαλό τους.
«Οταν ο δάσκαλος μπαίνει στην τάξη καθονται φρόνιμα και μόλις αυτός φύγει αρχίζουν αμέσως να τσακώνονται…», έλεγε και αποδεικνύεται πολύ εύστοχη η παρατήρησή του, καθώς ο αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ενωσης αναγκάζεται να επιστρέψει στα Σκόπια σχεδόν την επομένη της συμφωνίας των αντιμαχομένων ότι θα συζητήσουν για να βρουν πολιτική λύση στο αδιέξοδο.
Ο Χαβιέ Σολάνα όμως δεν μπορεί να μετακομίσει στα Σκόπια για να επιβάλει στους Αλβανούς και τους Σλαβομακεδόνες να συζητούν, κάθε φορά που αυτοί αποφασίζουν να φύγουν από το τραπέζι των συνομιλιών, γιατί θα πρέπει να τρέχει και στη Μέση Ανατολή για την εκτόνωση της εκεί κρίσης.
«Μister Εurope»
Η αντικειμενική αυτή δυσκολία, σε συνδυασμό με την εκτίμηση του διεθνούς παράγοντα, ότι για να προχωρήσει ο διάλογος απαιτείται ισχυρή παρέμβαση από μια προσωπικότητα η οποία κατά την έκφραση διπλωματικής πηγής «θα μπει στην αίθουσα μαζί με τους δύο αντιπάλους και θα βγει μαζί τους όταν θα καταλήξουν σε συμφωνία», οδηγούν τις Βρυξέλες σε σκέψεις μόνιμης εγκατάστασης στα Σκόπια ενός «Mister Europe», που θα επιφορτισθεί με αυτό τον ρόλο για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ, υπό την υψηλή εποπτεία του Χαβιέ Σολάνα ή και του Κόλιν Πάουελ.
Μια τέτοια παρουσία εκτιμάται ότι θα βοηθήσει αποφασιστικά και τον προέδρο Μπόρις Τραϊκόφσκι να διευθύνει τον διάλογο, φορτίο που έως τώρα αποδεικνύεται πολύ βαρύ για έναν πολιτικό με ελάχιστη έως ανύπαρκτη εμπειρία, ο οποίος μάλιστα περιστοιχίζεται από φανατικούς συμβούλους.
Στις δυτικές διπλωματικές αντιπροσωπείες στα Σκόπια κυκλοφορεί το όνομα του πρώην υπουργού Αμυνας της Γαλλίας Φρανσουά Λεοτάρ, όπως επίσης γίνεται λόγος και για τον φημισμένο Γάλλο νομικό Πιερ Μπατεντέρ, επικεφαλής της επιτροπής σοφών που όρισε το 1991 η Ε.Ε. για να αποφανθεί κατά πόσο οι Δημοκρατίες που προέκυψαν από τη διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας πληρούσαν τα κριτήρια που είχε θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για την αναγνώρισή τους.
Η διεθνής κοινότητα έχει καταστήσει σαφές ότι θα αποστείλει στρατιωτική δύναμη για να αφοπλίσει τους Αλβανούς αντάρτες μόνο εφόσον οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές έλθουν σε συμφωνία ειρήνευσης, η οποία θα προβλέπει και την παράδοση των όπλων.
Τα περιθώρια όμως ενός διαλόγου που θα οδηγήσει σε μια τέτοια συμφωνία στενεύουν καθημερινά καθώς οι αντιμαχόμενοι δείχνουν να έχουν στηλώσει τα πόδια.
Οι Αλβανοί σκληραίνουν διαρκώς τη στάση τους προβάλλοντας αιτήματα τα οποία όχι μόνο δεν είναι αποδεκτά από τους Σλαβομακεδόνες, αλλά εξοργίζουν και αυτούς ακόμα τους Δυτικούς διπλωμάτες που βλέπουν με δόση συμπάθειας τον αγώνα τους για την απόδοση βασικών τους δικαιωμάτων.
Απαιτούν, παραδείγματος χάριν, διαπραγματευόμενοι από θέση ισχύος, τη συνταγματική καθιέρωση διεθνικού κράτους με τη μορφή ομοσπονδίας και την πρόβλεψη Αλβανού αντιπροέδρου με δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις της κυβερνήσεως.
Ενα τέτοιο status δοκιμάστηκε στην Κύπρο και οδήγησε στα γνωστά αιματηρά γεγονότα του 1963-64, και ως αίτημα, κατά τον πρωθυπουργό Λιούπτσκο Γκεοργκιέφσκι, τοποθετείται πέραν της κόκκινης γραμμής την οποία έχει θέσει η σλαβομακεδονική πλευρά στις παραχωρήσεις της.
Οι Σλαβομακεδόνες, εκτός της συνταγματικής τροποποίησης για την εγκαθίδρυση ομοσπονδιακού κράτους δύο εθνοτήτων, αρνούνται να ικανοποιήσουν και άλλες διεκδικήσεις τους, όπως η καθιέρωση της αλβανικής ως επίσημης γλώσσας κ.ά.
Επιζητούν διεθνή εμπλοκή
Οι δύο πλευρές επιδιώκουν τη διεθνή στρατιωτική εμπλοκή για τους δικούς τους λόγους η κάθε μία, ενώ ταυτόχρονα προετοιμάζονται και για πόλεμο, ενδεχόμενο που προβάλλει ως πιθανότερη εξέλιξη.
Οι Αλβανοί θέλουν τα διεθνή στρατεύματα για να παρέμβουν ανάμεσα στις περιοχές που ελέγχουν οι παραστρατιωτικοί τους και αυτές στις οποίες πλειοψηφεί το σλαβομακεδονικό στοιχείο, ώστε να υπάρξει ντε φάκτο διαίρεση της χώρας.
Οι Σλαβομακεδόνες από την πλευρά τους ελπίζουν, όσο και αν δεν το ομολογούν, σε μια δυναμική επιχείρηση αφοπλισμού των Αλβανών ανταρτών, ώστε στη συνέχεια να καταστούν εύκολη λεία για τα στρατεύματά τους.
Ομως το ΝΑΤΟ προειδοποίησε πως δεν πρόκειται να εμπλακεί σε τέτοιες επιχειρήσεις, ξεκαθαρίζοντας πως στρατιωτικό εκστρατευτικό σώμα θα αποσταλεί μόνο για να μαζέψει τα όπλα των Αλβανών παραστρατιωτικών, οι οποίοι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα προσυπογράψουν μια ενδεχόμενη συμφωνία των νόμιμων πολιτικών κομμάτων από τη στιγμή που οι ίδιοι δεν συμμετέχουν στον διάλογο.
Πολλοί αναλυτές, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι έστω και την ύστατη στιγμή θα πρέπει από τη διεθνή κοινότητα να ασκηθούν πιέσεις στη σλαβομακεδονική πλευρά ώστε να αποδεχθεί στο τραπέζι των συνομιλιών και τους Αλβανούς αντάρτες, όπως έγινε στη Νότια Σερβια, εάν επιθυμεί να υπάρξει μια βιώσιμη συμφωνία ειρήνης.
Ο Χαβιέ Σολάνα, επιστρέφοντας την Πέμπτη από τη Μέση Ανατολή, επιχείρησε μια ακόμα πυροσβεστική επέμβαση επαναφέροντας -άγνωστο για πόσο- στο τραπέζι των συνομιλιών τις αντιμαχόμενες πλευρές.
Στόχος του ήταν να πάει με κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα του «διαλόγου» αύριο στη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ στο Λουξεμβούργο, όπου έχει προσκληθεί ο πρωθυπουργός Λιούπτσκο Γκεοργκιέφσκι, ο οποίος πάντως εμφανίζεται τον τελευταίο καιρό ως ο πλέον αδιάλλακτος της σλαβομακεδονικής πλευράς.
Η αίσθηση, ωστόσο, που επικρατεί στα Σκόπια είναι ότι πρόκειται για απεγνωσμένες κινήσεις της Δύσης ώστε να αποφευχθεί το επερχόμενο μοιραίο, η εμφύλια σύγκρουση δηλαδή.
Στο ΝΑΤΟ, την Ευρωπαϊκή Ενωση, τις ΗΠΑ και τα άλλα κέντρα λήψης αποφάσεων διεθνώς, συνειδητοποιούν πλέον ότι τα περιθώρια έχουν εξαντληθεί και οι εξελίξεις στην ΠΓΔΜ οδεύουν προς τη δυναμική αναμέτρηση των δύο πλευρών.
Οι αγωνιώδεις προειδοποιήσεις του κ. Ρόμπερτσον και άλλων υψηλόβαθμων Δυτικών αξιωματούχων για επικείμενο εμφύλιο πόλεμο προδίδουν δραματικό αδιέξοδο στις προσπάθειες του διεθνούς παράγοντα για εκτόνωση της έντασης.
Μαραθώνας και Μαραθώνιος
