Τις πρωινές ώρες του Σαββάτου της προηγούμενης εβδομάδας, η Μέση Ανατολή βρέθηκε στο χείλος ενός ακόμη πολέμου. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, οι υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ παρακολουθούσαν την πορεία του ιρανικού drone που εστάλη από τη δύναμη Quds των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης από την αεροπορική βάση Τίγιας στην κεντρική Συρία.
Ενάμισι λεπτό αφότου το drone εισήλθε στον εναέριο χώρο του Ισραήλ, ισραηλινό επιθετικό ελικόπτερο το κατέρριψε. Την ίδια στιγμή, οκτώ ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εκτόξευσαν πυραύλους στο κέντρο ελέγχου στην Τίγιας, ανατινάζοντάς το, μαζί με τους Ιρανούς που το είχαν επανδρώσει. (Το Ιράν αρνείται πως το drone κατερρίφθη ή πως στρατιώτες του σκοτώθηκαν.)
Ο συριακός στρατός, που έχει συμμαχήσει και υποστηρίζεται από το Ιράν, ανταπάντησε με πυραύλους εδάφους – αέρος στα ισραηλινά αεροσκάφη. Οι πύραυλοι κλείδωσαν σε δύο από αυτά. Το ένα ξέφυγε από τους πυραύλους, ωστόσο το άλλο χτυπήθηκε. Αυτό ήταν το πρώτο αεροσκάφος που το Ισραήλ έχασε σε μάχη από το 1982, με αποτέλεσμα η πολεμική αεροπορία, με πληγωμένη τη φήμη της, να απαντήσει οργισμένα και να πλήξει το συριακό αεροπορικό σύστημα άμυνας, καταστρέφοντας πέντε πυροβολαρχίες. Παράλληλα, διέλυσε ιρανικές εγκαταστάσεις επικοινωνιών στη Συρία.
Η απάντηση στην κατάρριψη του ισραηλινού αεροσκάφους θα μπορούσε να είναι πολύ πιο βίαιη. Το Ισραήλ, εδώ και καιρό, έχει αναπτύξει εναλλακτικά σχέδια για μια τεράστια επιθετική επιχείρηση στη Συρία. Το προηγούμενο Σάββατο, οι στρατηγοί του έβγαλαν από το συρτάρι αυτά τα σχέδια. Αλλά οι Ιρανοί και οι Σύροι, μαζί με τον σύμμαχό τους, τη σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου, συνειδητοποίησαν πως κάτι τέτοιο ήταν πιθανό και διεμήνυσαν πως δεν θα αφήσουν να ξανασυμβεί ισραηλινή επίθεση χωρίς αντίποινα. Οι Ισραηλινοί το άκουσαν, αλλά δεν φοβήθηκαν.
Ενα τηλεφώνημα
Σύντομα πάντως έγινε ξεκάθαρο ποιος είναι ο αποφασιστικός παράγοντας στη Συρία. Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί της αεροπορικής βάσης έλαβαν χώρα εξαιρετικά κοντά στις ρωσικές δυνάμεις. Αμέσως μετά, το οργισμένο τηλεφώνημα του Βλαντιμίρ Πούτιν στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου ήταν αρκετό για να τον κάνει να ακυρώσει τα σχέδιά του. Οι Ρώσοι έχουν καταδικάσει την παραβίαση της συριακής κυριαρχίας από το Ισραήλ, χωρίς αναφορά στην εισβολή του ιρανικού drone στον ισραηλινό εναέριο χώρο.
Το ότι η σύρραξη απεφεύχθη αυτή τη φορά δεν σημαίνει ότι ο πόλεμος θα αποτραπεί και κατά την επόμενη κρίση. Το Ιράν ήταν η πρώτη χώρα που βοήθησε τον Μπασάρ Αλ Ασαντ όταν ξέσπασε ο συριακός εμφύλιος πόλεμος πριν από έξι χρόνια. Τους Ιρανούς συνέδραμαν μονάδες της Χεζμπολάχ αλλά και σιίτες μαχητές από το Ιράκ, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.
Με τον συριακό στρατό να μάχεται εναντίον των ανταρτών, και τους Ιρανούς και τη Χεζμπολάχ να του παρέχουν βοήθεια, αυτή η τριμερής συμμαχία αναγκάστηκε να συνειδητοποιήσει πως η Μοσάντ και οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών ήξεραν πώς, πότε και πού θα διεξαγάγει την επόμενη επιχείρησή της και γνώριζαν πως δεν θα μπορούσε να απαντήσει στα ισραηλινά πυρά χωρίς να υποστεί βαριές απώλειες.
Κανάλι επικοινωνίας
Οταν οι ρωσικές δυνάμεις εισήλθαν στη Συρία το 2015 και είχε καταστεί σαφές πως οι ΗΠΑ δεν θα έπαιρναν ιδιαίτερα μέτρα εναντίον του Πούτιν, ο Νετανιάχου κατάφερε να εγκαταστήσει κρυφό κανάλι πληροφοριών μεταξύ του ίδιου και του Ρώσου προέδρου, αλλά και μια κρυπτογραφημένη τηλεφωνική γραμμή για επικοινωνία μεταξύ του Ισραήλ και του στρατού και των υπηρεσιών πληροφοριών της Ρωσίας για να αποτραπούν περαιτέρω συγκρούσεις μεταξύ ισραηλινών και ρωσικών δυνάμεων στη Συρία.
Αυτό, όμως, δεν οδήγησε τη Ρωσία στο να αντιληφθεί τις στρατηγικές ανάγκες του Ισραήλ. Το Ισραήλ παγίως ζητεί από τη Ρωσία οι Ιρανοί να απομακρυνθούν από τη Συρία μόλις τελειώσει ο πόλεμος, κάτι στο οποίο η Μόσχα επιδεικνύει αδιαφορία. Η Ρωσία επιθυμεί να εδραιώσει τη δύναμή της στη Μέση Ανατολή και η πολιτική της απαιτεί τη διατήρηση καλών σχέσεων με το Ιράν.
Τα γεγονότα του Σαββάτου δείχνουν δύο πράγματα: Πρώτον, το Ισραήλ δεν θα μπορεί πλέον να δραστηριοποιείται στη Συρία χωρίς περιορισμούς. Δεύτερον, η Ρωσία είναι η δεσπόζουσα δύναμη στην περιοχή. Το Ισραήλ είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στη Μέση Ανατολή. Απαντες, από τη Μόσχα μέχρι την Ιερουσαλήμ και την Ουάσιγκτον, θα έπρεπε να προσπαθήσουν ώστε να αποφευχθεί σοβαρότερη ανάφλεξη στη Συρία πριν να είναι αργά.