Αλήθεια, έχουν ακούσει ποτέ στη ζωή τους;
Κύριε διευθυντά
Εστω κι αν η γλώσσα μας είναι τόσο πλούσια, είναι πολλές οι φορές που δεν μπορεί κάποιος να εκφράσει με λόγια αυτό που συμβαίνει. Μια τέτοια περίπτωση είναι τα τηλεπαράθυρα όπου οι κατά καιρούς ομιλητές –τις πιο πολλές φορές πολιτικοί– επιδίδονται σε έναν αγώνα λόγου με την πρόθεση να επισκιάσουν τη φωνή του άλλου ή των άλλων, γιατί κι αυτό συμβαίνει: Να μιλούν ταυτόχρονα δύο και τρεις και τέσσερις ομιλητές. Με γουρλωμένα μάτια, μια και παίζεται η… επιβίωσή τους (είναι γλυκιά η καρέκλα και πολλά τα λεφτά), προσπαθούν να ακουστούν όσο πιο δυνατά μπορούν, αδιαφορώντας για τους ταλαίπωρους εμάς, που προσπαθούμε να καταλάβουμε τι λένε. Πέραν όμως του ότι αυτό αποτελεί υποτίμηση ημών όλων, φυσικά και ανικανότητα του διευθύνοντος τη συζήτηση δημοσιογράφου, καταδεικνύει και το επίπεδό τους σε σημείο να αναρωτιόμαστε: «Ποιοι τη ζωή μας, ποιοι την κυβερνούν;» Μήπως θα ήταν καταλληλότεροι για τη Βαρβάκειο αγορά; Αυτά με πόνο, θλίψη αλλά και οργή.
Δαναη Πανοπουλου, Εκπαιδευτικός
Ενα ρέκβιεμ για τον «Φιλίστορα»
Κύριε διευθυντά
Η απώλεια του «Φιλίστορος» της εφημερίδας μας άγγιξε την καρδιά μου, γιατί θα μου λείψει μια πένα χαρισματική, που μου πρόσφερε λιτά, σύντομα και περιεκτικά γνώση πολύτιμη για τόσα σε χρόνια περασμένα, που τα ξεφτίζει συχνά η λησμονιά…
Χάθηκε ένα κομμάτι από την ψυχή της εφημερίδας μας είπατε, κ. Παπαχελά, αλλά και σε ευαίσθητα άρθρα συνεργάτες σας σκιαγράφησαν μια πορεία και μια στάση ζωής. Χαρακτήρα, κατάρτιση – ήθος δράση, συγγραφή λογοτεχνική αλλά και μεράκι ασίγαστο, για την ποιοτική αναβάθμιση της «Καθημερινής».
Κάποιες ιδιαίτερες αποστροφές όμως σε άρθρα μερικών, που τον ένιωσαν ως φίλο και τον έζησαν και ως συνεργάτη, μου άφησαν την αίσθηση ενός ρέκβιεμ που θα κρατήσει τη μνήμη του ανεξίτηλη.
Εγραψε ο στοχαστικός Κώστας Λεονταρίδης. Οταν ένας μετρ του σαρκασμού τον προϊδέασε με πειστικό ύφος οδύνης «πόσο λυπάμαι που δεν θα μπορέσω να έρθω στην κηδεία σου», έλαβε αστραπιαία άκρως ανταγωνιστική απάντηση από τον επίσης εκλιπόντα πια φίλο: «Εγώ θα κάνω ό,τι μπορώ για να έρθω στη δική σου». Ετσι προέκυψε και ο τίτλος «Αθλούμενοι με μνήμες» (21.2.2018).
Και από κοντά ο διανοητής Παντελής Μπουκάλας: «Ψηλαφώντας τριμμένες σελίδες, ψηλάφησε ουσιαστικά το δέρμα του χρόνου». Κι από τη συγγραφή στον άνθρωπο. «Ηταν πολλών ανθρώπων άνθρωπος», κατά την ξεχωριστή Μαρία Κατσουνάκη.
Τον χαιρόμουν μόνο ως καθημερινή αναγνώστρια, κυρίως από τη σύντομη ενημερωτική του στήλη, που όμως εισέπραττα, όπως επισήμανε κι ο ευγενικός Δημήτρης Αθηνάκης, τον κόσμο της «γενναιοδωρίας του» γιατί πατρικά καθοδηγούσε νιότερους, αλλά υπεύθυνα κι επίπονα πλάταινε και τη δική μου γνώση!
Ναι, ενίσχυε και αυτός με την έγκριτη ουσιαστική στήλη του και τη δική μου άποψη, που πολύ εύστοχα επισημαίνει ο άοκνος εργάτης Νίκος Βατόπουλος, «πως του κρατούσε εκείνο το διαρκές ενδιαφέρον για τη ζωή, που κάνει τον χρόνο να μη φτάνει ποτέ»…
Ναι, είναι άθλος για ένα «λαβωμένο» πνευματικό μαχητή, όταν αναμετριέται συνεχώς με τον δυνάστη χρόνο, για να προσφέρει στο «νάμα» της ζωής! Εχω κι εγώ πάθος με τη γραφή και ματώνω σε κάθε μου καταγραφή, για τούτο συμμερίζομαι και την άποψη του μελετητή Νίκου Κωνσταντάρα, όταν του ανεγνώριζε ότι ήταν «ο κρίσιμος κρίκος μεταξύ των λέξεων και της ύλης, που τυπώνεται στο χαρτί».
Σπάνιο χάρισμα για έναν ευρυμαθή αλλά και διαμορφωτή του πρωτοσέλιδου ενός τόσο σοβαρού εντύπου, που απευθύνεται σε ένα απαιτητικό αναγνωστικό κοινό.
Ομολογώ πως ένα βιβλίο μου –επιλογής– με περιμένει πάντοτε καρτερικά. Η εφημερίδα μου όμως είναι το καθημερινό μου «όπιο».
Να γιατί ένιωσα την ανάγκη να απευθύνω και προσωπικά από καρδιάς ένα ευχαριστώ σε έναν –απόντα πια– πνευματικό άνδρα, που κι αν η πένα του εσίγησε, θα τον συνοδεύει η ευγνωμοσύνη των συνεργατών του και αναγνωστών, γιατί ήταν και ο διαμορφωτής του πιο καίριου σημείου του φύλλου της «Καθημερινής» –του πρωτοσέλιδου– όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στα Αθηναϊκά Plus η τρυφερή Μαργαρίτα Πουρνάρα, που συγκινημένη ομολόγησε πως στο στερνό του αντίο στις 22-2-2018 «η ημέρα ήταν βαριά και δύσκολη, γεμάτη οδύνη, συγκίνηση, γεμάτη μνήμες».
Φονη Ρεπουλη, Φιλόλογος, Πολιτεία – Κηφισιά
Για τον Μιχάλη, έναν άγνωστο φίλο μου
Κύριε διευθυντά
Γράφω στην «Κ» για να αναφερθώ στον άγνωστο φίλο μου Μιχάλη Κατσίγερα, που τον γνώρισα μέσα από τις νεκρολογίες που του αφιέρωσαν οι συνάδελφοί σας. Με τον αγαπητό άγνωστο φίλο μου Μιχάλη, αν και είμαστε συνομήλικοι, γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στην ίδια πόλη και πιστεύω πως τα βήματά μας κάποιες φορές πρέπει να διασταυρώθηκαν αρκετές φορές, αφού διαβαίναμε τους ίδιους δρόμους (Σωκράτους, Ευριπίδου κ.ά.), δυστυχώς ουδέποτε ανταλλάξαμε χαιρετισμό, αλλά ούτε συζητήσαμε για τα αγαπημένα μας ιστορικά θέματα. Τον Μιχάλη τον γνώρισα μέσα από τη στήλη «Φιλίστωρ», που τη διάβαζα με βουλιμία κάθε ημέρα, αφού όπως σας έχω αναφέρει σε προηγούμενες επιστολές μου, είμαι εξαρτημένος μανιώδης αναγνώστης της «Καθημερινής» από την ηλικία των έξι χρόνων που άρχισα να διαβάζω.
Η «Καθημερινή» ήταν η εφημερίδα που έμπαινε στο πατρικό σπίτι μου και συνεχίζει να μπαίνει και στο δικό μου σπίτι. Αγάπησα τον Μιχάλη από τα ιστορικά βιβλία του, αλλά κυρίως από τον «Φιλίστορα», διότι πιστεύω ότι ήταν ένθερμος οπαδός της ρήσης του μεγάλου τραγωδού Ευριπίδη: «Ολβιος όστις ιστορίης έσχε μάθησιν». Πιστεύω ότι η γνώση της Ιστορίας αποτελεί το απαραίτητο φως για να διανύσουμε ευκολότερα τον δύσκολο δρόμο της ζωής μας. Στον αγαπητό άγνωστο φίλο μου Μιχάλη εύχομαι ολόψυχα να έχει καλό ταξίδι και ότι θα τον θυμόμαστε πάντοτε χάρη στα υπέροχα βιβλία του.
Μιλτιαδης Ι. Καυκαλετος, Φαρμακοποιός
«Η πληγή του ονόματος θα κακοφορμίσει»
Κύριε διευθυντά
Οταν πρόσφατα η ελληνική κυβέρνηση έφερε το θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ μού φάνηκε λογικό και σωστό να ονομάσει ο βόρειος γείτονάς μας τη χώρα του Νέα Μακεδονία και οι κάτοικοι να λάβουν την ονομασία Νεομακεδόνες.
Ομως, με τα σχόλια των αναγνωστών της «Καθημερινής» και δυστυχώς από κανέναν αρθρογράφο, σαν να είχαν ντιρεκτίβα, επειδή επαναλαμβάνουν τα ίδια επιχειρήματα για την ονομασία σαν να μην προβληματίστηκαν καθόλου από τις αρκετά τεκμηριωμένες θέσεις αναγνωστών, ούτε από την ανακοίνωση της Ακαδημίας Αθηνών που λέει «Ο τόπος εγκατάστασης ενός λαού –και μόνον– δεν είναι προσδιοριστικός της ταυτότητάς του», άλλαξα ριζικά άποψη.
Αυτό που οικειοθελώς παραχωρούμε με τη λέξη Μακεδονία, είναι πολύ περισσότερο από ένα όνομα. Αναγνωρίζουμε έτσι τους Σλάβους κατοίκους της περιοχής ως αποκλειστικούς κατόχους της μακεδονικής κληρονομιάς, εφόσον μόνον αυτοί θα αποτελούν πλέον το έθνος των Μακεδόνων.
Οπως εμείς χρησιμοποιούμε το Νεοέλληνες χωρίς να διακόπτουμε τη συνέχειά μας από τους Ελληνες, έτσι και το Νεομακεδόνες θα ταυτιστεί με το Μακεδόνες πολύ εύκολα και χάριν συντομίας.
Εμείς δεν έχουμε εθνότητα Μακεδόνων στην Ελλάδα για να δημιουργείται διαφοροποίηση και διαχωρισμός. Αφήνουμε έτσι μια ανοιχτή πληγή, που αν δεν κακοφορμίσει στα χρόνια μας θα γίνει στα χρόνια των παιδιά μας.
Υπάρχει κάποιος που να μην μπορεί να καταλάβει τόσα ατράνταχτα και τεκμηριωμένα επιχειρήματα;
Τακης Καππα
«Ουάουου» θα έλεγε ένας πρώην υπουργός αν γυρνούσε τον χρόνο πίσω· παρότι εξαιρετικός, χαρισματικός μαθητής, θα επικροτούσε τη «ριζοσπαστική» απόφαση του υπουργού Παιδείας, με την οποία τα παιδιά του Δημοτικού «παρκάρουν» τις τσάντες τους ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα στις σχολικές αίθουσες. Η επιστολογράφος της «Κ» βαθμολογεί με ακριβολογία από τη θέση της γιαγιάς το μέτρο αυτής της «δράσης» που είναι… μη δράση, θίγοντας το ευαίσθητο θέμα διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου μικρών και μεγάλων.
«Γιαγιά, δεν ξέχασα την τσάντα μου, ο κ. Γαβρόγλου μας το είπε»
Κύριε διευθυντά
Την πρώτη Παρασκευή του Φεβρουαρίου του έτους 2018 η εγγονή μου παρέλαβε από το δημοτικό σχολείο της γειτονιάς μας ένα έγγραφο της διευθύνουσας της σχολικής μονάδος, κατόπιν εγγράφου του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων υπογεγραμμένου από τον υπουργό Κ. Γαβρόγλου, με το οποίο θεσπίσθηκε η «δράση» με τίτλο «Η τσάντα στο σχολείο». Διαβάσαμε έκπληκτοι οικογενειακώς: «…Καθιερώνεται η παραμονή της σχολικής τσάντας των μαθητών των δημοτικών σχολείων για ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα στο σχολείο… Αυτό δεν αποτελεί συμβολική παρέμβαση αλλά επιδιώκεται οι μαθητές να μην ασχολούνται με την προετοιμασία των μαθημάτων κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου Σαββατοκύριακου… με γνώμονα την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών της σχολικής ηλικίας και σκοπό να υποστηρίξει ουσιαστικά τον μειωμένο χρόνο δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων-παιδιών».
Πληροφορήθηκα ότι η πρόταση για τη σχετική δράση υποβλήθηκε από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Σχετικώς θα ήθελα να παραθέσω ορισμένες σκέψεις με σειρά σημασίας από το έλασσον προς το μείζον:
Δεν κατανοώ γιατί η παραμονή της σχολικής τσάντας στο σχολείο μετά ή άνευ περιεχομένου βαπτίζεται «δράση». Αν δεν απατώμαι στην έννοια της «δράσεως» αποδίδεται η ενέργεια, η δύναμη, το πράττειν, εκ του «δραν». Η παραμονή της τσάντας στο σχολείο και η συνακόλουθη μη επιβάρυνση με μαθήματα θα έπρεπε να ονομαστεί «μη δράση». Ομως τελευταία ορισμένες λέξεις είναι του συρμού σε μια προσπάθεια της σύγχρονης πνευματικής ηγεσίας του τόπου μας να αποτυπωθεί με ελκυστικό, δήθεν εύστοχο και περιγραφικό λεκτικώς τρόπο το αφηρημένο, το πλουραλιστικό, το νεωτερίζον, ή άλλως… το «φλου».
Η συγκεκριμένη «δράση» στοχεύει στην «καλύτερη συναισθηματική κοινωνική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών, και στην ουσιαστική υποστήριξη του χρόνου δημιουργικής επαφής και επικοινωνίας γονέων και παιδιών», κατά το ως άνω έγγραφο του υπουργείου. Παρακαλώ, ας αντιπαρέλθουμε τη χρήση της γλώσσας (ο «χρόνος» δεν «υποστηρίζεται»). Η «δράση» έχει αυτονοήτως αγαθό κίνητρο, όμως οι στόχοι της δεν θα επιτευχθούν κατά τη γνώμη μου με αυτό το μέσον. Αλλά πώς; Η πολύπλευρη ανάπτυξη των μικρών ανθρώπων ενισχύεται από τη διδασκαλία μαθημάτων σχετικών με την τέχνη, π.χ. εκμάθηση μουσικών οργάνων παραδοσιακών, ευρωπαϊκών ή κλασικών, παιδική χορωδία, χορός παραδοσιακός, κλασικός ή σύγχρονος, θέατρο, ζωγραφική, καλλιγραφία, ορθοφωνία, γυμναστική κάθε είδους, εικαστικά, και πολλά άλλα.
Ως «δραστηριότητες», δε, αντιλαμβάνομαι τη ρομποτική, τη χειροτεχνία, την παρατήρηση της φύσης, το σκάκι. Επίσης θα βοηθούσε η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών από το Δημοτικό! Εχει διαπιστωθεί επιστημονικώς η ευεργετική επίδραση της ξεχασμένης γλώσσας μας στους υπό εξέλιξη νευρώνες των εγκεφάλων των μικρών μας. Αντ’ αυτών τι; Το οξύμωρον: υπολειτουργούντα δημόσια ολοήμερα σχολεία χωρίς δασκάλους, αδιόριστοι δάσκαλοι, απογευματινά φροντιστήρια για όλα τα ανωτέρω μαθήματα, και γονείς που περικόπτουν από παντού για να αντεπεξέρχονται οικονομικώς στην προσπάθεια να πλάσουν συγκροτημένους ανθρώπους. Οσο για την επικοινωνία γονέων και παιδιών; Αυτή εδράζεται στις ψυχοσυνθέσεις των μερών και ενισχύεται από τη συζήτηση, την κατανόηση των αναγκών και προβλημάτων του παιδιού, από το «νοιάξιμο».
Και αν δουλεύουν σαν σκυλιά οι γονείς όλη μέρα, πιθανόν και τα Σαββατοκύριακα, μπορεί ο κοινός ελεύθερος χρόνος να περιορίζεται στο ελάχιστο. Αλίμονο στους γονείς που εξαρτούν το επίπεδο επικοινωνίας και επαφής με τα παιδιά τους από την παραμονή της τσάντας στο σχολείο και από τη διάθεση ή μη του μέγιστου δυνατού ελεύθερου χρόνου. Εάν το υπουργείο και το εκάστοτε ΙΕΠ θέλουν να υποβοηθήσουν στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου των παιδιών, θα μπορούσαν να προτείνουν στους δασκάλους απλώς να μην καθορίζουν μελέτη για το σπίτι μια φορά στις τόσες.
Ομως πρόκειται για άλλη μια επιδερμική προσέγγιση σε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, για μια δήθεν νεωτεριστική πρωτοβουλία, σπασμωδικά αποσπασματική και αταίριαστη στο ελλειμματικό εκπαιδευτικό μας σύστημα, πρόκειται για ένα μέτρο εντυπωσιασμού, που εγείρει ερωτήματα και ανησυχία για τα υποκρυπτόμενά του, ενώ ο κορμός της βασικής εκπαίδευσης πάσχει. Πρόκειται για το λεγόμενον «Ολα τα ’χει η Μαριωρή, ο φερετζές της έλειπε»… Μόνο που προσδώσαμε στον φερετζέ και ετικέτα δικαιολογήσεως…
Μπεσσυ Παπασωτηριου-Μπενου, Τέως συμβολαιογράφος
«Αποστολή: Βυθίστε τη μεσαία, αστική, τάξη»
Κύριε διευθυντά
Πέρασε ασχολίαστη, εξ όσων γνωρίζω, μία ομιλία του υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου προς το κομματικό του ακροατήριο, πρόσφατα, όπου παρεμπιπτόντως είχε και μια επικριτική «επίσκεψη» παλαιών προφανώς συντρόφων του. Στην ομιλία του αυτή ο υπουργός είπε μια μικρή, αλλά κατά την άποψή μου, ιδιαίτερα σημαντική φράση, με την οποία αποκαλύπτει, χωρίς προφανώς να το θέλει, τη βαθύτερη αλλά και βασική του ιδέα για το πώς αντιλαμβάνεται και τι θεωρεί σαν τελικό σκοπό της κυβερνήσεως που υπηρετεί: τη συντριβή της μεσαίας, αστικής, τάξης. Δήλωσε ο υπουργός: «Μας ζητούν να ελαφρύνουμε τους φόρους της μεσαίας τάξης. Αλλά τότε θα δημιουργηθούν νέα ελλείμματα»! Δηλαδή, τι ζητά και τι επιδιώκει η κυβέρνηση. Την εξουθένωση της αστικής τάξης. Της τάξης που έκανε τη μεγαλειώδη Γαλλική Επανάσταση αλλά και τη βρετανική Βιομηχανική Επανάσταση. Την τάξη οι επαναστάσεις της οποίας άλλαξαν τον κόσμο, που έφερε την αλματώδη πρόοδο στις επιστήμες και που ανέβασε ψηλά το βιοτικό αλλά και το πνευματικό επίπεδο του μέσου ανθρώπου. Ξέρει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ότι συντρίβοντας και υποβιβάζοντας την αστική τάξη, θα κυβερνούν ανενόχλητα επ’ άπειρον, στηριζόμενοι σε μια ισχυρή δημοσιοϋπαλληλική νομενκλατούρα τύπου Λένιν – Στάλιν, πετώντας ξεροκόμματα, όπως κάνουν άλλωστε ήδη στους φτωχούς, έχοντας επιπλέον και το στήριγμα των βαθύπλουτων, που γίνονται συνεχώς ακόμη πλουσιότεροι. Τα παραπάνω, εκτός των άλλων, επιβεβαιώνονται και από τις συνεχείς προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων (ένα από τα χαρακτηριστικά απολυταρχικών κρατών) και την αύξηση της γραφειοκρατίας, που φυσικά είναι στοιχεία που συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία των ελλειμμάτων που πρέπει, κατά τον Τσακαλώτο, να καλύψει η μεσαία τάξη.
Χαριλαος Ι. Καλπουζος, Δικηγόρος Ε.Τ., Εκάλη
Η γλώσσα, οι εξετάσεις και η αξιολόγηση
Κύριε διευθυντά
Επειδή πολλά λέγονται και γράφονται για τη γλώσσα και την εκπαίδευση από επισήμους και ανεπισήμους Audiatur et altera pars (ας ακουστεί και η άλλη πλευρά)! Μερικοί χαρακτηρίζουν τη σημερινή νεοελληνική γλώσσα σαν αναγνώστες ενός μόνο βιβλίου σχετικά με αυτήν. Γι’ αυτό και εκφράζονται γι’ αυτήν με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς. Επειδή αγνοούν την ιστορία της ελληνικής γλώσσας, υποστηρίζουν πράγματα εντελώς ασύστατα. Μάλιστα, ένας πολυγραφότατος από αυτούς έγραψε στην εφημερίδα σας για τη νεοελληνική γλώσσα τα εξής: Θεσμοθετήθηκε ως επίσημη γλώσσα του κράτους ένα εκτρωματικό γλωσσικό ιδίωμα της τεχνητής δημοτικής. Ενας άλλος υποστηρίζει ότι η νεοελληνική γλώσσα έχει χάσει τη μουσικότητά της εξαιτίας της κατάργησης των τόνων και των πνευμάτων. Υποστηρίζει ακόμη ότι η καθαρεύουσα δεν δημιουργούσε σοβαρό πρόβλημα στην κατανόησή της και ότι η κατάργησή της έφερε μεγάλο κακό στη γλώσσα. Για όνομα του Θεού, τι άλλο θα ακούσουμε!
Σχετικά με την εκπαίδευση, ας έχουμε υπόψη μας ότι αυτή έχει εγκαταλειφθεί στο έλεος των προχειρολόγων. Κατ’ αρχήν για μια καλή εκπαίδευση χρειάζονται άνθρωποι καλά ενημερωμένοι που να πονούν γι’ αυτήν, και να σχεδιάζεται σωστά από άτομα που ξέρουν καλά τι θα πει εκπαίδευση. Οπωσδήποτε, βέβαια, χρειάζονται καλά βιβλία, αλλά παράλληλα και καλά καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί στην επιστήμη τους που να κατέχουν καλά και τη νεοελληνική γλώσσα, για να μπορούν να μεταδίδουν αποτελεσματικά τις γνώσεις τους. Προπάντων, εξάλλου, είναι αναγκαίο να αξιολογούνται δίκαια και σωστά και να αμείβονται όπως πρέπει. Και η μεταρρύθμιση και η αξιολόγηση επιβάλλεται να αρχίζουν από το νηπιαγωγείο. Δυστυχώς, όμως, οι εκάστοτε υπουργοί της Παιδείας αρχίζουν τις μεταρρυθμίσεις τους από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και αδιαφορούν για την όλη εκπαίδευση. Δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την αξιολόγηση και την αμοιβή των εκπαιδευτικών, χωρίς τους οποίους δεν μπορεί να προχωρήσει καμία μεταρρύθμιση, όσο σωστή κι αν είναι. Παρ’ όλα αυτά, οι εκπαιδευτικοί της γενικής εκπαίδευσης (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, καθηγητές) έχουν να αξιολογηθούν από το 1975. Κι όμως κανένα κόμμα δεν κάνει λόγο για την αξιολόγηση και την αμοιβή τους, γιατί τους καίνε και τα δύο, επειδή υπολογίζουν τις ψήφους. Γι’ αυτό και ανθούν τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα.
Βασ. Κ. Αναστασιαδης, Δ.Φ. Γλωσσολογίας
Ακούω, βλέπω και… τρέμουν τα γόνατά μου
Κύρε διευθυντά
Τρέμουν τα γεροντικά μου γόνατα σκεπτόμενος πως στην Ελλάδα η Ιστορία επαναλαμβάνεται συχνότερα σαν τραγωδία παρά σαν φάρσα. Πολύ φοβάμαι πως το τέλος των Συριζανέλ θα θυμίζει το τέλος της χούντας το ’74. Και τότε και τώρα, στο τιμόνι ανεπαρκείς ανιστόρητοι και ένας καμένος ψευτοπαλικαράς με τρύπια παντελόνια παραλλαγής. Ειδικότερα στον τελευταίο να θυμίσω πώς ο Μεταξάς ετοίμασε την Ελλάδα για τον πόλεμο του ’40, αθόρυβα και με σκυμμένο το κεφάλι, έχοντας απέναντί του ένα φωνακλά κομπορρήμονα. Τα αποτελέσματα γνωστά.
Φέρνοντας στον νου τις «ατυχείς» επιλογές του 1897, του 1922 και του 1974, δεν έχω παρά να επαναλάβω το γνωστό: «Ο Θεός να βάλει το χέρι Του».
Πανος Δοβας, Αθήνα
Ιστορίες πολέμων και μνήμες ηρώων
Κύριε διευθυντά
Στο φύλλο της έγκριτης εφημερίδας σας, «Η Καθημερινή», της Πέμπτης 2/2/2018, και στην ενότητα Γράμματα Αναγνωστών, καταχωρίζεται επιστολή του Αντώνη Ν. Βενέτη, με τίτλο «Για τον ηρωικό Μαρδοχαίο Φριζή», αναφερόμενη στον Ελληνοεβραίο αντισυνταγματάρχη Μ.Φ., «ο οποίος, σαν τους ομηρικούς ήρωες, σκοτώνεται στην πρώτη γραμμή του πυρός…».
Στην άκρως ενδιαφέρουσα και επίκαιρη αυτή επιστολή, που συμπίπτει με την έναρξη διαδικασίας για την ταυτοποίηση χιλιάδων Ελλήνων νεκρών του αλβανικού έπους, θα ήθελα να προσθέσω, συμπληρωματικά, μερικά στοιχεία για τη μορφή τού αντισυνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή, ο οποίος προήχθη μεταθανατίως στον βαθμό του συνταγματάρχη.
Ο Μαρδοχαίος Φριζής, Ελληνας εβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε το 1893 στη Χαλκίδα, που αριθμούσε από τον 15ο αιώνα έως το 1943 μια μεγάλη και εύρωστη κοινότητα Ελληνοεβραίων –η συναγωγή σώζεται ακόμη–, από τους οποίους, δυστυχώς, ευάριθμοι απέμειναν από τη γερμανική θηριωδία, διασωθέντες και με τη σωτήρια επέμβαση του μητροπολίτη Χαλκίδας, Ιστιαίας και Βορείων Σποράδων Γρηγορίου (1922-1968), ποιμένος στοργικού χριστιανών και Εβραίων.
Ο Μαρδοχαίος Φριζής, ένα από τα 13 τέκνα του Ιάκωβου και της Γιάφας, από την οικογένεια των Κρίσπι –μέλη της οποίας ενταγμένα στη Φιλική Εταιρεία είχαν πολεμήσει στην Επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων–, φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθηνών και στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στη γενέτειρά του, απ’ όπου και απεφοίτησε το 1916 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού, διαπρέποντας στο μακεδονικό μέτωπο. Πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έλαβε μέρος στην πολεμική έξοδο της Ελλάδας στην Ουκρανία, συμμετείχε στη μικρασιατική εκστρατεία, όπου και συνελήφθη αιχμάλωτος στη Σμύρνη, απελευθερωθείς αργότερα, κυρίως, όμως, διακρίθηκε στις ελληνοϊταλικές συγκρούσεις, στα ελληνοαλβανικά σύνορα, επικεφαλής της 8ης Μεραρχίας, ανακόπτοντας την προέλαση των Ιταλών, συλλαμβάνοντας αιχμαλώτους και ελευθερώνοντας την Κόνιτσα. Σκοτώθηκε στην Πρεμετή, από βόμβα ιταλικού αεροπλάνου, ενώ ίππευε το άσπρο άλογό του για να εμψυχώσει τους μαχητές. Τα οστά του αναγνωρίσθηκαν το 2002 και η σορός του είναι ενταφιασμένη στο Ισραηλιτικό Νεκροταφείο Θεσσαλονίκης.
Ο Δήμος Χαλκιδέων, αναγνωρίζοντας τη φιλοπατρία, το ακέραιο ήθος, τον ηρωισμό του και τιμώντας τη θυσία του, έδωσε το όνομά του σε μια οδό της πόλης, τοποθετώντας, παράλληλα, την προτομή του σε κεντρικό σημείο της ευβοϊκής πρωτεύουσας. Προτομές του έχουν επίσης τοποθετηθεί έξω από το Πολεμικό Μουσείο στο Καλπάκι, στη Θεσσαλονίκη και στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών. Οδοί που φέρουν το όνομά του υπάρχουν ακόμη στον Δήμο Αθηναίων (Βλ. Μάρω Βουγιούκα – Βασίλης Μεγαρίδης, Οδωνυμικά τόμος Β΄, 1993), στον Δήμο Θεσσαλονίκης και στην Πυλαία Θεσσαλονίκης.
Αναστασιος Αγγ. Στεφος, δ.φ., Ειδικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων
Η κάθαρσις, της καθάρσεως κ.λπ.
Κύριε διευθυντά
Είναι αλήθεια ότι όλοι οι λαοί παρασύρονται από τα κατά καιρούς πολιτικά κηρύγματα. Δηλαδή από τα διάφορα πολιτικά κινήματα. Ακόμη και από τα τυχοδιωκτικά κινήματα. Εχουμε όμως και τις περιπτώσεις που, όπως έγραφα και στην «Καθημερινή» πριν από τρία τέσσερα χρόνια, οι λαοί οσάκις νιώθουν απογοητευμένοι από όλες τις πολιτικές μεγαλοστομίες «κατευθύνονται μόνο από το ένστικτό τους». Και σε αυτές τις περιπτώσεις (οι λαοί) αντιδρούν αρνητικά σε όλες τις πολιτικές σειρήνες. Σε αυτή την ψυχολογική κατάσταση βρίσκεται και ο δικός μας λαός τα τελευταία χρόνια. Γιατί είναι στο έπακρο απογοητευμένος από όλα τα κόμματά μας. Και από τους σημερινούς κυβερνώντες μας. Οι οποίοι ξεκίνησαν για πολύ ευνόητους λόγους αυτές τις μέρες και τη δική τους πολιτική κάθαρση, επαναφέροντας σε συζήτηση αυτή την ιστορία με τη φαρμακοβιομηχανία Novartis. Οποια όμως και αν είναι η τελική της έκβαση, ακόμη και αν οι υπό κατηγορία πολιτικοί καταλήξουν στη φυλακή, οι Συριζαίοι δεν πρόκειται να ανακάμψουν πολιτικά και να αποτρέψουν την επερχόμενη πολιτική τους εξαφάνιση.
Τακης Σουβαλιωτης, Χαλανδρίτσα Πατρών
Το Ολοκαύτωμα και η Ιερουσαλήμ
Κύριε διευθυντά
Σαν ιστορικό γεγονός, το Ολοκαύτωμα των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν είναι δυνατόν να αμφισβητείται, διότι στέκουν ακόμη όρθια τα κτίρια των κρεματορίων. Το θέμα όμως συζητιέται συνεχώς από διάφορες σκοπιές, έτσι, για να μην αφήνουμε σε γαλήνη τις ψυχές εκείνων που θανατώθηκαν στα διάφορα Αουσβιτς. Για παράδειγμα, μερικοί λένε πως ο αριθμός των έξι εκατομμυρίων θυμάτων είναι υπερβολικός, λες και θα ήταν αποδεκτό αν το νούμερο αυτό ήταν 600.000 ή 60.000 ή ακόμη 6.000 γέροι, μανάδες και παιδιά που θα είχαν υποστεί την ταπεινωτική ζωή των στρατοπέδων και την απάνθρωπη εξόντωση στα κρεματόρια.
Αλλοι πάλι, θεωρούν πως η επίκληση του Ολοκαυτώματος από τους Εβραίους κάθε λίγο και λιγάκι οδηγεί σε αντίστροφο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα δημιουργώντας αντιπάθεια προς αυτούς, λες και αν οι Εβραίοι δεν επικαλούντο το Ολοκαύτωμα θα κέρδιζαν τη συμπάθεια του κόσμου! Ο οποίος κόσμος, όχι μόνο δεν τους συμπαθούσε πριν απ’ το Ολοκαύτωμα του 20ού αιώνα, αλλά επί 2.000 χρόνια τους υποχρέωνε σε ντροπιαστικούς διωγμούς αναγκάζοντάς τους να αλλάζουν πατρίδες συνεχώς, εξ ου και το «Περιπλανώμενος Ιουδαίος».
Αλλ’ ω του εμπαιγμού! Τώρα που ο Ιουδαίος δεν είναι πλέον περιπλανώμενος διότι εγκαταστάθηκε στη γη των προγόνων του, ο καλός και δίκαιος κόσμος του το αμφισβητεί και θέλει να δώσει τα εδάφη της αρχαίας Ιουδαίας και Σαμάρειας (τεχνηέντως μετονομασθέντα σε Δυτική Οχθη) σε μία δράκα Αράβων (επίσης τεχνηέντως μετονομασθέντων σε Παλαιστίνιους) λες και η γειτονική Ιορδανία, που είναι τετραπλάσια εδαφικά από το Ισραήλ (και που προήλθε και αυτή από αυθαίρετη μετονομασία) δεν κατοικείται από ακριβώς τους ίδιους Αραβες που μετονομάσθηκαν σε Παλαιστίνιους. Δηλαδή όποιος επιθυμεί να χαλκεύσει την Ιστορία μπορεί εύκολα να κάνει χρήση του «κόλπου» της μετονομασίας (βλέπε και Γιουγκοσλαβική επαρχία που μετονομάσθηκε σε Μακεδονία), αρκεί να διαθέτει επιρροή στα κέντρα αποφάσεων, μπόλικο χρήμα και ένα κοινό αδιάφορο ή επιδερμικά μορφωμένο ώστε να δέχεται εύκολα την πλύση εγκεφάλου των ΜΜΕ.
Η σκόπιμη παραχάραξη της Ιστορίας δεν είναι μόνον ακαδημαϊκή υπόθεση που θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί με επιστημονικά μέσα. Η παραχάραξη της Ιστορίας είναι άκρως επικίνδυνη ιδίως όταν «μπαγιατεύει» και γίνεται καθεστηκυία θέση. Αυτό το «μπαγιάτεμα» λοιπόν ήρθε να διακόψει ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ με την απόφαση να αναγνωρίσει η Αμερική την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, κάτι που τόσο ντροπιαστικά η υπεύθυνη για το Ολοκαύτωμα «πολιτισμένη» Ευρώπη αρνείται να αποδεχθεί, χάρη δε στην απόφασή του αυτή αποκαταστάθηκε η ιστορική αλήθεια και όχι η φαντασίωση που θέλει τους Αραβες συνιδιοκτήτες των Ιεροσολύμων επειδή τυχαίνει να υπάρχει σ’ αυτή την πόλη ένα μωαμεθανικό τέμενος.
Ι. Ιωσήφ, Πόρτο Ράφτη