Αποψη: Γιατί χρειαζόμαστε προληπτική γραμμή στήριξης

Αποψη: Γιατί χρειαζόμαστε προληπτική γραμμή στήριξης

3' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

T​​ο θέμα της προληπτικής γραμμής στήριξης παραμένει στο προσκήνιο. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας, λόγω βέβαια των εξαίρετων χρηματοοικονομικών του γνώσεων αλλά και λόγω των θεσμικών του καθηκόντων (όπως οφείλει άλλωστε), επαναλαμβάνει ότι όταν με το καλό βγούμε στις χρηματοοικονομικές αγορές τον Αύγουστο του 2018, θα πρέπει να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας (http://www.kathimerini.gr/950796/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/epimenei-sthn-prolhptikh-pistwtikh-grammh-o-k-stoyrnaras).

Τις απόψεις του κ. Στουρνάρα δεν συμμερίζονται πολλά μέλη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τα οποία, χωρίς να έχουν ιδιαίτερες χρηματοοικονομικές γνώσεις, προκρίνουν μια καθαρή έξοδο στις αγορές, εκτιμώντας ότι είμαστε ικανοί, έπειτα από τρία μνημόνια (και βάλε), να σταθούμε από μόνοι στα πόδια μας. Σημειώνω, επιπλέον, ότι ακόμα και γνώστες των χρηματοοικονομικών, όπως ο γενικός γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής Φραγκίσκος Κουτεντάκης, διαφωνούν με τον κ. Στουρνάρα. Ο κ. Κουτεντάκης υποστήριξε ότι «η προσπάθεια ομαλής εξόδου δυσχεραίνεται σημαντικά όταν η κεντρική τράπεζα της χώρας αμφισβητεί την επάρκεια της συμφωνημένης διαδικασίας και επαναφέρει το αίτημα για προληπτικό πρόγραμμα στήριξης».

Κατά την ταπεινή μου άποψη, ο κ. Στουρνάρας καλώς επιμένει ότι μια προληπτική γραμμή στήριξης είναι αναγκαία για την ελληνική οικονομία.

Κατ’ αρχάς, δεν μπορώ να καταλάβω για ποιον λόγο δεν ζητάμε ένα δίχτυ ασφαλείας τη στιγμή κατά την οποία έχουμε ήδη «υποκλιθεί» σε πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και 2% του ΑΕΠ για τα επόμενα 40 έτη.

Συνεχίζω με την παρατήρηση ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΝΤ σε σχέση με την εξέλιξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων στη χώρα μας, αυτά μειώθηκαν από το 36,99% του συνόλου των δανείων το πρώτο τρίμηνο του 2016 στο 36,37% το δεύτερο τρίμηνο του 2017. Δυστυχώς, όμως, παρουσίασαν μεγάλη αύξηση στο 47,2% του συνόλου των δανείων το τρίτο τρίμηνο του 2017 (http://data.imf.org/? sk=51B0 96FA-2CD2-40C2-8D09-06 99CC1764DA&sId=1485372998373). Κάτι που ίσως εξηγεί γιατί αφενός μεν ο κ. Στουρνάρας επαναλαμβάνει (ίσως ενοχλητικά) ότι πρέπει, επιτέλους, να επισπευσθούν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και αφετέρου γιατί ο κ. Ντράγκι έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο τελευταίο Eurogroup στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο τη δυσφορία του κ. Τσακαλώτου.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αποτελούν τη «γάγγραινα» της ελληνικής οικονομίας, επειδή οδηγούν σε σημαντικό περιορισμό των διαθέσιμων κεφαλαίων για νέα δάνεια. Κάτι που σημαίνει ότι μειώνονται τα κέρδη ή αυξάνονται οι ζημίες των τραπεζών και μάλιστα τώρα που βρισκόμαστε μπροστά στη διενέργεια stress tests. Για την οικονομία μας γενικότερα, αυτό σημαίνει μείωση των πιστώσεων στις επιχειρήσεις αλλά και αναιμικές επενδύσεις, με αποτέλεσμα τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να υπονομεύουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας μας.

Με άλλα λόγια, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εξουδετερώνουν μέρος της δυναμικής της οικονομίας μας, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να προέλθει από τις τελευταίες αναβαθμίσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης!

Ακόμα όμως και στον βαθμό που είμαστε διατεθειμένοι να παραβλέψουμε την όποια αποσταθεροποιητική επίδραση των μη επιχειρηματικών δανείων στην ελληνική οικονομία, καλό θα ήταν να αναλογισθούμε τον αρνητικό αντίκτυπο του χρηματοοικονομικού stress. Ο δείκτης χρηματοοικονομικού stress για τη χώρα μας προέρχεται από τη βάση δεδομένων της ΕΚΤ (https://sdw.ecb.europa.eu/quickview.do;jsessionid=24AD39133AAD6D181FCBD6EDD74B8113? SERIES_KEY=383.CLIFS.M.GR._Z.4F.EC.CLIFS_CI.IDX).

Από στατιστικής και οικονομικής απόψεως, η επίδραση του χρηματοοικονομικού stress στην ελληνική οικονομία είναι δυστυχώς ασύμμετρη: η ζημία που προκαλείται από την αύξηση του χρηματοοικονομικού stress στην οικονομία μας είναι πολλαπλώς μεγαλύτερη από τη θετική επίδραση της αποκλιμάκωσης του χρηματοοικονομικού stress. Σημειώνω, επιπλέον, ότι η αρνητική επίδραση του χρηματοοικονομικού stress λαμβάνει χώρα με ραγδαίο τρόπο εντός του ιδίου τριμήνου κατά το οποίο το stress ενισχύεται.

Φαντασθείτε, λοιπόν, να βγούμε στις χρηματοοικονομικές αγορές τον Αύγουστο του 2018 χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης. Αν, ο μη γένοιτο, το χρηματοοικονομικό stress αυξηθεί (είτε από δική μας υπαιτιότητα είτε λόγω εξωτερικών παραγόντων), δεν πρόκειται να υπάρξει επαρκής χρόνος διαπραγμάτευσης κάποιας, εκ των υστέρων βέβαια αλλά και με εξαιρετικά δυσχερείς όρους (από τη στιγμή που θα βρεθούμε με το πιστόλι στον κρόταφο!), γραμμής στήριξης, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να μετριάσει τον καταιγισμό αρνητικών επιδράσεων στην οικονομία μας…

* Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής και πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή