Με ένα ακόμη tweet, χαράματα ώρα Ελλάδος, ο Ντόναλντ Τραμπ διευκρίνισε χθες πως προτίθεται να επαναφέρει τις ΗΠΑ στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου του Ειρηνικού (ΤΡΡ) μόνον, όμως, υπό τον όρο ότι θα του προσφερθούν «ουσιαστικά καλύτεροι όροι». Λίγες ώρες νωρίτερα είχε ζητήσει από τους οικονομικούς συμβούλους του να εξετάσουν την προοπτική, ενώ είχε δώσει εντολή στον εκπρόσωπο Εμπορίου, Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερ, για επανέναρξη των σχετικών συνομιλιών.
Η κίνησή του φαίνεται να έγινε δεκτή από τους εν δυνάμει εμπορικούς εταίρους της Ουάσιγκτον με ικανοποίηση, αλλά και δυσπιστία. Παράλληλα, όμως, ανακαλεί την πρώτη απόφαση που έλαβε ως πρόεδρος. Προστίθεται, έτσι, στις αλλεπάλληλες παλινωδίες τού αναμφισβήτητα πιο απρόβλεπτου και λιγότερου αξιόπιστου προέδρου στην ιστορία των ΗΠΑ, ενός προέδρου που συνηθίζει να προκαλεί αναταράξεις και στη συνέχεια να ανακαλεί ενίοτε με τρόπο που προκαλεί θυμηδία.
Στο σχετικό ρεπορτάζ τους οι Financial Times αναφέρουν την αντίδραση του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Μπεν Σάσε, γνώριμου επικριτή της προστατευτικής εμπορικής πολιτικής του Τραμπ, που τόνισε ότι η επιστροφή στην ΤΡΡ θα ήταν η καλύτερη απάντηση της Ουάσιγκτον στις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές του Πεκίνου. Το ίδιο δημοσίευμα τονίζει, άλλωστε, πως ο Τραμπ υφίσταται επίμονες πιέσεις από αγροτικές πολιτείες των ΗΠΑ που ανησυχούν για τις επιπτώσεις της εμπορικής του πολιτικής στις εξαγωγές τους. Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Ντόναλντ Τραμπ διεκήρυττε σε όλους τους τόνους την απέχθειά του στις πολυμερείς συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου και την πεποίθησή του ότι αποβαίνουν εις βάρος των αμερικανικών βιομηχανιών και των Αμερικανών εργαζομένων.
Εχουν προηγηθεί τον Μάρτιο οι αυτοαναιρέσεις του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος αφού εκήρυξε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο με την επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, σύντομα αναγκάστηκε σε πολλαπλές αναδιπλώσεις. Σε διάστημα ωρών μετά την ανακοίνωση των δασμών παραχώρησε εξαίρεση από τους δασμούς στον Καναδά και στο Μεξικό, ενώ μετά από διαβουλεύσεις και πιέσεις παραχώρησε εξαίρεση και στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τον κατάλογο των δασμών.
Στο στόχαστρό του έχει μείνει μόνον η Κίνα, αλλά ακόμη και στη διμερή αυτή αναμέτρηση δυνάμεων έχει υπαναχωρήσει από τις προεκλογικές εξαγγελίες του. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας τόνιζε διαρκώς πως θα καταχωρίσει τον ασιατικό οικονομικό γίγαντα και υπ’ αριθμόν ένα πιστωτή των ΗΠΑ στον κατάλογο των χωρών «που χειραγωγούν το νόμισμά τους». Από τη στιγμή που έγινε πρόεδρος, όμως, απέφυγε να επισημοποιήσει τον χαρακτηρισμό και την κατηγορία κατά της Κίνας. Σύμφωνα δε με την ιστοσελίδα Business-standard, μιλώντας χθες στον Λευκό Οίκο τόνισε πως «οι διαπραγματεύσεις με την Κίνα οδεύουν πολύ καλώς» και παραδέχθηκε πως «η Κίνα διαπραγματεύεται πολύ σκληρά». Προσέθεσε, δε, πως «έχει σημειωθεί πρόοδος ώστε να απαλλαγούμε από τους δασμούς» και προετοίμασε το ακροατήριό του ότι «πρόκειται να δει μερικά εντυπωσιακά επιχειρηματικά ανοίγματα».
Οι παλινωδίες του προέδρου
Η αναδίπλωση του Αμερικανού προέδρου σε ό,τι αφορά την ΤΡΡ προβληματίζει τις πολιτικές ηγεσίες των χωρών που έχουν προσυπογράψει τη συμφωνία. «Θα μας ικανοποιούσε κάτι τέτοιο, είναι αλήθεια», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Ιαπωνίας Τάρο Ασο, αλλά προσέθεσε ότι πρέπει να επαληθευθούν οι προθέσεις της Ουάσιγκτον, καθώς «ο Τραμπ μπορεί εύκολα να αλλάξει διάθεση και να πει κάτι εντελώς διαφορετικό την επόμενη μέρα». Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Μάλκολμ Τέρνμπουλ τόνισε ότι θα ήταν «υπέροχο» να επανέλθουν οι ΗΠΑ στη συμφωνία, αλλά προσέθεσε ότι αμφιβάλλει κατά πόσον θα συμβεί κάτι τέτοιο, για να καταλήξει ότι «σίγουρα δεν υπολογίζουμε σε μια τέτοια εξέλιξη». Η πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Τζασίντα Αρντερν τόνισε ότι οι άλλες 11 χώρες της συμφωνίας προχώρησαν χωρίς τις ΗΠΑ και αφαίρεσαν προβλέψεις σχετικές με τις επενδύσεις, τις δημόσιες προμήθειες και την πνευματική ιδιοκτησία που είχαν προστεθεί έπειτα από σχετικό αίτημα της Ουάσιγκτον. Σχολιάζοντας τις μεταπτώσεις στη στάση του Τραμ, τόνισε πως «αν αποδειχθεί ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν πραγματικά να επιστρέψουν, τότε θα εγκαινιάσουμε μια πλήρως νέα διαδικασία».