Αποψη: Οι αγορές δεν χόρεψαν, η εξάρτηση παρατείνεται

Αποψη: Οι αγορές δεν χόρεψαν, η εξάρτηση παρατείνεται

3' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο​​ι δανειστές και εταίροι ως άμεση προτεραιότητα έχουν να κλείσει το κεφάλαιο Ελλάδα – έχουν πια πιο σοβαρά πράγματα να ασχοληθούν στην πορεία προς μια νέα Ευρώπη. Από τη νύχτα της 17ωρης διαπραγμάτευσης ήταν καθαρό: τελευταία ευκαιρία. Ηταν και το πολιτικό στοίχημα της ευρωγραφειοκρατίας να φέρουν στην Ευρωζώνη τους ριζοσπάστες και εθνικολαϊκιστές σε συσκευασία δώρου.

Λίγους μήνες πριν από την προγραμματιζόμενη αποφοίτηση από τους μηχανισμούς στήριξης, η υπόσχεση Γιούνκερ και Γάλλων έχει τηρηθεί – οι προηγούμενες κυβερνήσεις από το 2010 φαντάζουν αντιμνημονιακά γκρουπάκια μπροστά στους Τσίπρα-Καμμένο.

Πλην όμως, η ανεπάρκεια των «καλών παιδιών του Γιούνκερ» έχει δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα προβληματικό μεταμνημονιακό σκηνικό στο οποίο η πιθανότητα να ξανανοίξει το ελληνικό κεφάλαιο σε λιγότερο από δώδεκα μήνες είναι μεγάλη. Ως εκ τούτου, επιστρέφουν στον σχεδιασμό για τη λύση που βολεύει καλύτερα. Ετσι προέκυψε και η παράταση του μνημονίου, για την οποία μας ενημέρωσε έγκριτη γερμανική εφημερίδα.

Οι διαπραγματεύσεις παρουσιάζονται από την κυβέρνηση και την ελληνική ειδησεογραφία ως πολιτικές συζητήσεις με δυνατότητες ελιγμών και επιθυμίες κατίσχυσης. Μπορεί να υπάρχει και αυτό το συστατικό σε ορισμένες φάσεις, όμως η βάση τους είναι η τεχνοκρατική ανάλυση με επιδίωξη λύσης υπό κάποιους πολιτικούς περιορισμούς. Ας δούμε και την πληροφορία για ενδεχόμενη παράταση στο πλαίσιο του συνόλου των ενδείξεων σχετικά με τη μετά τον Αύγουστο περίοδο.

Το κλείσιμο του «κεφαλαίου Ελλάδα» θα γίνει με την αποκατάσταση πλήρους πρόσβασης στις αγορές χρέους. Τον Μάιο 2017 «έπαιξε ένα στοίχημα»: η συντόμευση ενός κύκλου τουλάχιστον τριετούς (έως δεκαετούς) σε δώδεκα μήνες. Το «μαξιλάρι» εξόδου προβλεπόταν στα 20 δισ. ευρώ, με τα μισά χρήματα να προέρχονται από τις αγορές. Η διαχείριση Τσακαλώτου και οι χειρισμοί της διαδικασίας πρόσβασης οδήγησαν στην κατάρρευση της μεγάλης ιδέας των αγορών που πανηγυρίζουν την επιστροφή της Ελλάδας – στις 8/2, το βράδυ της «επιτυχούς» ολοκλήρωσης της έκδοσης του επταετούς ομολόγου. Ως και η φίλη Κομισιόν ενημερώνει πια για «μαξιλάρι» περί τα 16 δισ., χωρίς συμπλήρωση από τις αγορές, με το βάρος να αναλαμβάνεται από δημόσιους φορείς και ταμεία μέσω βραχυπρόθεσμου δανεισμού, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις επιστροφές κερδών ομολόγων ΕΚΤ και βέβαια το ισχυρό πρωτογενές πλεόνασμα. Το «μαξιλάρι», από όπλο στη βιτρίνα και ασφαλιστήριο για τους επενδυτές, γίνεται απλώς το πουγκί που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να βγάλει το δύσκολο 2019 και θα αναλωθεί – μετά βλέπουμε.

Αμέσως ξεκίνησαν τα σενάρια χρησιμοποίησης των περισσευμάτων του μνημονίου Τσίπρα. Ας σημειωθεί πως σε καμία περίπτωση προγράμματος στήριξης δεν εξαντλήθηκαν οι διαθέσιμοι πόροι (π.χ. Κύπρος 70%, Ισπανία 60%). Συζητείται η εξαγορά από τον ESM των «ακριβών» δανείων ΔΝΤ και των διακρατικών δανείων του πρώτου μνημονίου. Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός, όμως, είναι ακριβότερος – στραγγαλίζει και την οικονομία από ρευστότητα. Η ανταλλαγή δανείων ΔΝΤ και διακρατικών ελαφρύνει τις χρηματοδοτικές ανάγκες έως το 2020 κατά 5,5 δισ. ευρώ – λίγο μόνον ενοχλεί πως τα «ακριβότερα» repos θα παίξουν μεγαλύτερο ρόλο, υποχρεωτικώς μάλιστα μέχρις τελευταίου ευρώ στα συρτάρια των φορέων του Δημοσίου (ήταν το πρώτο πράγμα που ζήτησε ο Τσακαλώτος από τους θεσμούς κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους).

Οι τεχνοκράτες όμως γνωρίζουν πως όσο το «μαξιλάρι» δεν είναι «όπλο στη βιτρίνα» και αντ’ αυτού αναλίσκεται, χάνει την αξία του ως ασφαλιστήριο. Δηλαδή, εάν δεν έχει αποκαταστήσει η Ελλάδα την πρόσβασή της στις αγορές χρέους (σε ικανοποιητικό βαθμό), το πρώτο εξάμηνο 2019 το μισό μαξιλάρι θα έχει εξαντληθεί και οι αγορές θα απομακρυνθούν περισσότερο. Εκτός αυτού, τα βραχυπρόθεσμα repos θα έχουν αγοράσει χρέος και με κάποιο τρόπο, έστω και τυπικά, πρέπει να αντικατασταθούν, ενώ οι φορείς του Δημοσίου και το κοινωνικό κράτος θα έχουν διαλυθεί.

Η δεύτερη ένδειξη για τα χαρακτηριστικά της λύσης που επεξεργάζονται οι δανειστές είναι οι πληροφορίες για το «γαλλικό κλειδί». Ο ESM προτείνει μερική κάλυψη χρεολυσίων όταν η ανάπτυξη είναι κάτω από 3,25% και οι Γάλλοι κάτω από 3,4% – δηλαδή, πάντα!

Οι Γάλλοι ειδικά προτείνουν καμία πληρωμή για ανάπτυξη κάτω από 2,8%! Οι προτάσεις ισοδυναμούν με ανάληψη των υποχρεώσεων αναχρηματοδότησης του χρέους από τους δανειστές και είναι αποτρεπτικές της ευρείας προσφυγής στις αγορές για όσο καιρό ο σχετικός μηχανισμός θα είναι εν ισχύι.

Εν ολίγοις, οι θεσμοί προσανατολίζονται (υποχρεωτικώς λόγω της αποτυχίας εξόδου στις αγορές) προς μακροχρόνια ανάληψη των ελληνικών υποχρεώσεων. Ως εκ τούτου, η παράταση του μνημονίου είναι μία από τις επιλογές τους. Το ανεπαρκές «μαξιλάρι», σε συνδυασμό με τον πολιτικό κίνδυνο του εκλογικού 2019 (ενδεχομένως και 2020), αναδεικνύει την παράταση σε μια πολλαπλώς βολική επιλογή: η πορεία προς τις αγορές μπορεί να ανασχεδιασθεί και το δύσκολο πρώτο εξάμηνο 2019 (σχεδόν 8 δισ. ευρώ αναχρηματοδοτήσεων χρέους) μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς εκ νέου προσφυγή σε κοινοβούλια και αναζωπύρωση του ελληνικού προβλήματος. Βέβαια, «τελειώνει» οριστικά την παντομίμα του ελληνικού εθνικολαϊκισμού, εξέλιξη κάθε άλλο παρά επιθυμητή από τη σημερινή συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Δεν θα είναι έκπληξη η επιστροφή μιας αντινεοφιλελεύθερης αγωνιστικότητας στις σχέσεις της χώρας μας με τους δανειστές.

* Ο κ. Γιώργος Προκοπάκης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων και πρώην καθηγητής στο Columbia University.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή