Η μοναχική πορεία της Ελλάδος στο Διάστημα και στην αξιοκρατία

Η μοναχική πορεία της Ελλάδος στο Διάστημα και στην αξιοκρατία

4' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H ​​θέση του ανθρώπινου είδους στο σύμπαν φαίνεται ότι είναι εξόχως μοναχική. Αν μικραίναμε τον ήλιο μας στη διάσταση μιας ασπιρίνης, τότε, ο εγγύτερος στη γη αστέρας θα βρισκόταν περίπου στα 700 χιλιόμετρα. Γι’ αυτό λέμε ότι ο γαλαξίας μας είναι «άδειος» από αστέρες, παρότι περιέχει περί τα 400 δισεκατομμύρια αστέρες. Αν και έχουμε ανακαλύψει σήμερα χιλιάδες εξωπλανήτες να περιφέρονται γύρω από άλλους αστέρες στη γειτονιά του δικού μας ήλιου, η πιθανότητα να ανταλλάξουμε επισκέψεις με πιθανούς εξωγήινους που κατοικούν εκεί φαντάζει εξαιρετικά απίθανη. Τα αμερικανικά διαστημόπλοια «Voyagers 1» και «2» που ξεκίνησαν από τη γη το 1977, έφθασαν στα όρια της ηλιόσφαιρας το 2012, δηλαδή μετά 35 χρόνια. Τώρα, έχουν εισέλθει στον διαστρικό χώρο, κατευθυνόμενα προς τον εγγύτερο αστέρα, τον οποίο θα πλησιάσουν σε περίπου 40.000 χρόνια, αν και ταξιδεύουν με την ιλιγγιώδη ταχύτητα των περίπου 60.000 χιλιομέτρων την ώρα. Αυτή τη στιγμή λαμβάνουμε δεδομένα από τα επιστημονικά όργανα που είναι πάνω στους Voyagers 1 και 2, από την απόσταση των περίπου 20 δισ. χιλιομέτρων από τη γη, με σήματα που ταξιδεύουν για περισσότερες από 17 ώρες μέχρι να φθάσουν εδώ.

Μια άλλη μοναδική φωτογραφία της γης που τράβηξε ένα άλλο διαστημόπλοιο, το αμερικανοευρωπαϊκό «Cassini» από την απόσταση του πλανήτη Κρόνου, δηλαδή 1,5 δισ. χιλιόμετρα, δείχνουν τη μοναξιά της γης: μια αχνή μπλε κουκκίδα στο απέραντο μαύρο Διάστημα, ένας σφαιρικός βράχος πάνω στον οποίο κατοικούν 7 δισεκατομμύρια, νοήμονα όντα.

Αποκαλούνται άνθρωποι, και παρόλο ότι υποτίθεται πως είναι άνω θρώσκουσες υπάρξεις, συχνά υποσκάπτουν το μέλλον της χώρας τους με τις λάθος πολιτικές των κυβερνώντων τους, αλλά και συλλογικά η μία χώρα απειλεί την άλλη και αντί μέτρων για την κοινωνική ευημερία των πολιτών τους, χρεοκοπημένες χώρες ξοδεύουν τα δανεικά τους για να αγοράσουν πανάκριβα εξοπλιστικά συστήματα.

Παρόμοια κοσμική μοναξιά μέσα στην ίδια του την πατρίδα υποθέτω θα αισθάνεται και ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής, όταν αντιμετωπίζει την ελληνική πραγματικότητα. Διότι, αυτό που αξίζει να θαυμάζει κανείς στον Σταμάτη Κριμιζή δεν είναι το ότι είναι ο επιφανέστερος διαστημικός επιστήμων στη χώρα μας, και ανάμεσα στους κορυφαίους της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ούτε την παγκόσμια μοναδικότητά του να έχουν σταλεί επιστημονικά όργανα που έχει σχεδιάσει σε όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Ούτε τη μοναδικότητά του πως αυτή τη στιγμή λαμβάνουμε δεδομένα απο αυτά τα επιστημονικά όργανα που έχει κατασκευάσει και ευρίσκονται για πρώτη φορά έξω από τα όρια του ηλιακού μας συστήματος. Ούτε την επιτυχή διοίκηση εκατοντάδων επιστημόνων και μηχανικών στο φημισμένο εργαστήριο εφαρμοσμένης φυσικής του πανεπιστημίου Johns Hopkins των ΗΠΑ. Ακόμη, ούτε το μεγάλο επιστημονικό του αποτύπωμα στη διεθνή βιβλιογραφία με τις εκατοντάδες δημοσιεύσεις στα καλύτερα επιστημονικά περιοδικά και τις χιλιάδες αναφορές άλλων επιστημόνων στο έργο του. Αυτό που αξίζει να θαυμάζει κανείς είναι η επίμονη προσπάθειά του να φέρει κάτι πραγματικά καινούργιο και επαναστατικό στη χώρα μας, κάτι που αποτυπώνεται στις ακόλουθες νεωτεριστικές λέξεις για την ελληνική πραγματικότητα, τις οποίες ανέφερε κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ως προέδρου του νεοσύστατου Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ): Αξιοκρατία – Αξιολόγηση – Αριστεία (3Α), συνδυασμένες με Ηθος και Διαφάνεια. Καινοφανείς λέξεις για το ελληνικό οικοσύστημα!

Σε αυτό το πλαίσιο, ας δούμε τι συμβαίνει στο δικό μας οικοσύστημα με ένα παράδειγμα. Στη χώρα μας, μια άγνωστη έννοια είναι η σύγκρουση συμφερόντων, κάτι που ωστόσο προσεκτικά εξετάζεται στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, όταν κάποιος συμμετέχει σε μια επιτροπή, ή ένα διοικητικό συμβούλιο. Εις τα καθ’ ημάς λοιπόν, πολύ πρόσφατα, οι πρόεδροι όλων των ερευνητικών κέντρων της χώρας εξελέγησαν, βάσει ενός νέου «δημοκρατικού» νόμου, από επταμελείς επιτροπές στις οποίες τα 2 μέλη είναι υφιστάμενοι ερευνητές των προς εκλογή διευθυντών, ή, άλλοι είναι επιστημονικοί συνεργάτες του υποψήφιου προς εκλογή διευθυντή. Αλλο παράδειγμα είναι ότι στο νέο Δ.Σ. του νεοσύστατου ΕΛΔΟ, η πλειονότητα των μελών του έχει προφανή σύγκρουση συμφερόντων, καθώς συμμετέχουν σε άλλα Δ.Σ., ή εκπροσωπούν εταιρείες οι οποίες θα επωφεληθούν από τις αποφάσεις του Δ.Σ./ΕΛΔΟ. Παρόμοια παραδείγματα μπορούν να αναφερθούν, ων ουκ έστι αριθμός.

Είχα τονίσει σε παλαιότερη συνέντευξή μου στην «Κ», ότι η Ελλάδα διαθέτει εντός και εκτός συνόρων, μεγάλης εμβέλειας επιστήμονες και διεθνώς επιτυχημένους επιχειρηματίες. Δυστυχώς, όμως, ως σύνολο, ως κρατική οργάνωση, η χώρα μας έχει αποτύχει παταγωδώς. Κάποιοι διακεκριμένοι πατριώτες αποπειρώνται ενίοτε να ενώσουν το «ατομικό» με το «συλλογικό», τονίζοντας ότι αυτό που χρειάζεται σε κάθε προσπάθεια είναι η ομαδική εργασία συνδυασμένη με τις προηγούμενες αξίες. Λόγω αδράνειας, το τοπικό οικοσύστημα όμως αντιδρά, όπως αναμένεται άλλωστε, στην εισαγωγή των «νεωτερισμών» προσπαθώντας να τους περιθωριοποιήσει.

Ετσι και στην προσπάθεια του Σ. Κριμιζή να εισάγει αυτές τις αξίες στη διοίκηση του νεοσύστατου διαστημικού οργανισμού, ήταν «φυσιολογική» η αντίδραση του οικοσυστήματος να τον αποψιλώσει εξαρχής από κάθε δυνατότητα να εφαρμόσει αυτή τη νέα πολιτική των 3Α. Αλλά «φυσιολογική» ήταν και η αντίδραση του κ. Κριμιζή να παραιτηθεί απο τη διοίκηση του ΕΛΔΟ. Επακόλουθα, «φυσιολογική» θα παραμείνει έτσι και η μοναχική πορεία της χώρας μας στον διεθνή χώρο του υγιούς ανταγωνισμού και της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου, όπως μοναχική είναι και η πορεία των «Voyagers» στο αχανές Διάστημα.

* Ο κ. Κανάρης Τσίγκανος είναι καθηγητής Αστροφυσικής ΕΚΠΑ, τ. διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (2011-2016), τ. εθνικός εκπρόσωπος στην Επιστημονική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού (SPC/ESA, 2005-2010).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή