Για τα μεταξωτά βρακιά μιλάει η παροιμία και τους επιδέξιους πισινούς που χρειάζονται ώστε να ταιριάξουν, αλλά ταιριάζει και στην περίπτωσή μας. Στην περίπτωσή ΣΟΥ, δηλαδή, που πήρες σκύλο και βόγγηξες από το κόστος απόκτησης, οπότε είπες να κάνεις οικονομία παρακάμπτοντας τον εκπαιδευτή…
Πριν από μερικές εβδομάδες, η φίλη μου η Γιάννα πήγε διακοπές. Μαζί με το αξιολάτρευτο σκυλί της. Αξιολάτρευτο για την ίδια, αλλά –προφανώς– όχι για τους υπολοίπους. Δεν χρειάστηκαν παρά μερικά εικοσιτετράωρα για να καταλάβει πόσο εύκολα μπορεί να μετατρέψει τις διακοπές σου σε εφιάλτη ένα σκυλί που δεν ακούει, δεν συμμορφώνεται, δεν έχει όρια.
Ο παιδικός μου φίλος έκανε το ίδιο λάθος. Επέλεξε να αγνοήσει τις επίμονες προτροπές μου και να μην εκπαιδεύσει, έστω στα βασικά, το σκυλί του, εμφορούμενος από μια αναρχοελευθεριάζουσα αντίληψη που του ψιθύριζε ότι «το εκπαιδευμένο σκυλί είναι ένα δουλικό ζώο, κι εμείς τα ζώα μας τα θέλουμε ελεύθερα»…
Έναν χρόνο μετά, ζημιές που μετριούνταν σε εκατοντάδες ευρώ (δεν υπερβάλλω· ο σκύλος του μάσησε και το κινητό!) και μια επείγουσα διακομιδή στον κτηνίατρο μετά από κατάποση επικίνδυνων αντικειμένων, έκανα για λογαριασμό του τον απολογισμό – με την αξιοθαύμαστη, μπακαλίστικη προσέγγιση που με ξεχωρίζει από τις μάζες: ο φίλος μου θα μπορούσε να είχε πληρώσει δύο προγράμματα βασικής εκπαίδευσης, να εξοικονομήσει ατελείωτες εργατώρες που δαπάνησε για να αποκαταστήσει τις ζημιές και να γλιτώσει πολύ κόπο και ανησυχία. Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να έχει ένα ανεξέλεγκτο σκυλί και ένα σπίτι-φυλακή για να το προστατεύει από τον εαυτό του. Επίσης, δεν βρίσκει –ούτε και πρόκειται να βρει– άνθρωπο να του το κρατήσει, για να φύγει μερικές μέρες από την Αθήνα. Εσείς θα παίρνατε στο σπίτι σας ένα ζώο που μπορεί να σας φάει το μισό μέσα σε μερικές ώρες;
Όσο για το αν μετατρέπεις το σκυλί σου σε δούλο, διδάσκοντάς του την κοινωνικοποίηση στις τάξεις των ανθρώπων, η απάντηση θα έπρεπε να είναι αυτονόητη. Επειδή φαίνεται πως δεν είναι, ακούστε την από τον πεντάκις σύντροφο τετράποδων που δεν στερήθηκε τίποτα, επειδή είχε και το ζώο του μαζί – όπου και όποτε ήθελε: Δούλος είναι το ζώο που πρέπει να περιοριστεί, να βρίσκεται υπό διαρκή επιτήρηση, να στερείται το πολυτιμότερο αγαθό, τη συντροφιά του αφεντικού του, και να ζει μια ζωή βουτηγμένη στο στρες της απαγόρευσης και της τιμωρίας.
Ελεύθερο είναι το ζώο που μπορεί να βρίσκεται στο πλάι του αφεντικού του, συνοδεύοντάς τον στις πιο όμορφες στιγμές της κοινής τους ζωής, παντού: στην ταβέρνα, στο πεζοδρόμιο, στα σπίτια των φίλων, μαζί με άλλα σκυλιά, μαζί με παιδιά, στις διακοπές, στο αυτοκίνητο, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στα επαγγελματικά ταξίδια!
Γιατί η πραγματική μορφή στέρησης ελευθερίας εκδηλώνεται με τον περιορισμό των επιλογών. Όχι με τη διεύρυνσή τους. Και αυτό ισχύει για όλα τα ζωντανά πλάσματα. Για τον σκύλο σου. Αλλά κυρίως για σένα! Εντάξει, Βασίλη; Εντάξει, Γιάννα; ■