Σε πολεμικούς τόνους κλιμακώνεται από χθες η αναμέτρηση ανάμεσα στις Βρυξέλλες και στη Ρώμη, που παραμένει αμετακίνητη στην απόφασή της να αυξήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2,4% του ΑΕΠ. Το δηλώνουν απερίφραστα οι δύο αντιπρόεδροι της ιταλικής κυβέρνησης, ενώ την ίδια στιγμή βουλευτής της Λέγκας επαναφέρει τη συζήτηση για επιστροφή της Ιταλίας στο εθνικό νόμισμά της. Η διαφαινόμενη ρήξη και η επαναφορά της συζήτησης για έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη επηρεάζουν πλέον όχι μόνον τα ιταλικά ομόλογα αλλά και το σύνολο των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων και το ευρώ, που υποχώρησε χθες στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι εβδομάδων.
Οι τόνοι άρχισαν να ανεβαίνουν μετά τη λήξη του Eurogroup, με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ να τονίζει ότι «πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να αποφύγουμε μια νέα κρίση σαν της Ελλάδας, μια κρίση της Ιταλίας αυτήν τη φορά». Η δήλωσή του προκάλεσε την αντίδραση του Ματέο Σαλβίνι, επικεφαλής της Λέγκας και αντιπροέδρου της κυβέρνησης συνασπισμού, που τόνισε ότι «η Ιταλία είναι κυρίαρχο κράτος» και κάλεσε τις Βρυξέλλες να σταματήσουν τις απειλές και τις προσβολές. «Στην Ιταλία κανείς δεν πιστεύει τις απειλές του Γιούνκερ, που παρομοιάζει τη χώρα μας με την Ελλάδα», τόνισε και προσέθεσε πως μιλάει «μόνον με νηφάλιους ανθρώπους που δεν κάνουν παράλογες συγκρίσεις». Διακήρυξε την πρόθεση του κυβερνητικού συνασπισμού «να εργαστούμε για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των πολιτών. Το δικαίωμα στην εργασία, στην ασφάλεια και στην υγεία είναι προτεραιότητες της κυβέρνησης και έτσι θα πάμε μέχρι το τέλος». Κατηγόρησε, μάλιστα, τις Βρυξέλλες ότι με τη στάση που τηρούν είναι υπεύθυνες για την άνοδο του κόστους δανεισμού της Ιταλίας. Εφτασε να απειλήσει ότι θα διεκδικήσει αποζημίωση για τη ζημία που υφίσταται η χώρα. «Τα λόγια και οι απειλές του Γιούνκερ και άλλων υψηλόβαθμων γραφειοκρατών της Ε.Ε. εξακολουθούν να αυξάνουν το spread. Είμαστε έτοιμοι να διεκδικήσουμε αποζημίωση από όσους θέλουν να βλάψουν την Ιταλία», τόνισε ο Ματέο Σαλβίνι, αναφερόμενος στην εκτίναξη των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων.
Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων της Ιταλίας εκτινάχθηκαν χθες στο 3,351%, καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσεράμισι ετών, αν και αποκλιμακώθηκαν αργότερα στο 3,063%. Σε ό,τι αφορά τις αποδόσεις των 2ετών ομολόγων, πλησίασαν το 3%, για να υποχωρήσουν αργότερα στο 2,807%. Εν τω μεταξύ, το ευρώ υποχώρησε στα 1,1527 δολάρια, για να ανακάμψει το απόγευμα στο 1,1558. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ήταν στο κόκκινο από την αρχή της συνεδρίασης και έκλεισαν όλα με απώλειες. Τις μεγαλύτερες απώλειες κατέγραψαν οι ιταλικές τράπεζες, με τις μετοχές τους να υποχωρούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 19 μηνών και να έχουν χάσει συνολικά περίπου 10% από την Παρασκευή. Είχε προηγηθεί καταιγισμός προειδοποιήσεων και επικρίσεων κατά του σχεδίου προϋπολογισμού που συμφώνησαν οι κυβερνητικοί εταίροι στο τέλος της περασμένης εβδομάδας. Ο επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο είχε τονίσει ότι «οι πρόσφατες ανακοινώσεις της ιταλικής κυβέρνησης εμπνέουν ανησυχία για τη δημοσιονομική της πορεία», ενώ ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Βόπκε Χούκστρα δήλωσε πως μετά τη συζήτηση στο Eurogroup είναι «λιγότερο αισιόδοξος».
Ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να πείσει τους ομολόγους του στο Eurogroup ότι η Ιταλία θα κατορθώσει να μειώσει το χρέος της διατηρώντας έλλειμμα 2,4%. Σύμφωνα με το Bloomberg, ο επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί χρησιμοποίησε μια παρομοίωση από τον χώρο του τένις λέγοντας ότι «μπορεί κανείς να συζητήσει όταν το μπαλάκι είναι πάνω στη γραμμή, αλλά όχι όταν έχει βγει εντελώς έξω». O Λουίτζι ντι Μάιο υποστήριξε ότι οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας θέλουν να πέσει η ιταλική κυβέρνηση.
Κλαούντιο Μπόργκι
Οι πιέσεις στα ιταλικά ομόλογα και στις ιταλικές μετοχές εντάθηκαν όταν ο Κλάουντιο Μπόργκι, επικεφαλής των οικονομολόγων της Λέγκας και επιφανής ευρωσκεπτικιστής, δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό Radio Anch’io ότι «η Ιταλία αν είχε το δικό της νόμισμα, θα έλυνε πολλά από τα προβλήματά της». Προσέθεσε, μάλιστα, πως αν ο κυβερνητικός συνασπισμός της Ιταλίας «ήθελε να οδηγηθεί σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ενωση, θα είχε ανακοινώσει έλλειμμα 3,1% και όχι 2,4%». Διευκρίνισε ότι «στην πραγματικότητα θέλει απλώς να εφαρμόσει τις αναγκαίες πολιτικές που θα φέρουν την οικονομία μας σε λίγο καλύτερη κατάσταση». Υπογράμμισε, πάντως, ότι «το να έχουμε τον έλεγχο της νομισματικής πολιτικής αποτελεί αναγκαία αλλά όχι επαρκή συνθήκη για να πραγματοποιήσουμε το φιλόδοξο και τεράστιο πρόγραμμα εξυγίανσης της οικονομίας. Χρειάζεται, παράλληλα, και η συναίνεση και η επίγνωση των πολιτών». Αργότερα, πάντως, διαπίστωσε πως οι δηλώσεις του οδήγησαν το spread των ιταλικών ομολόγων στις 300 μονάδες βάσης και έσπευσε να επανορθώσει. Μιλώντας στο Reuters υπογράμμισε πως το πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησης Ντι Μάιο-Σαλβίνι δεν προβλέπει έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη και ότι εξέφρασε προσωπικές απόψεις, διακηρυγμένες και γνωστές.