Εκτός ελέγχου εξακολουθεί να κινείται ο πληθωρισμός στην Τουρκία, αναζωπυρώνοντας την απαίτηση των αναλυτών για νέα αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 24,5%, επίπεδο που είναι το υψηλότερο από τον Ιούνιο του 2003, λόγω της υποτίμησης της λίρας κατά περίπου 40% έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους. Σύμφωνα με στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας, ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 6,3% μεταξύ Αυγούστου και Σεπτεμβρίου, παρά το γεγονός ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα είχε αυξήσει στις 13 Σεπτεμβρίου το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 6,25 ποσοστιαίες μονάδες. Από την αρχή του έτους, η τουρκική κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 11,25 ποσοστιαίες μονάδες και πλέον αυτό βρίσκεται στο 24%.
Το κόστος των τροφίμων και των μη αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε κατά 6% σε έναν μήνα και το κόστος των μεταφορών αυξήθηκε κατά 9%. Οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 46% σε σχέση με έναν χρόνο πριν και αποτελούν ισχυρή ένδειξη για τη δυναμική του πληθωρισμού. Επιπλέον, ο λεγόμενος «δομικός πληθωρισμός» (όπου δεν υπολογίζεται η επίπτωση των ευμετάβλητων τιμών της ενέργειας και των επεξεργασμένων τροφίμων) αυξήθηκε τον Σεπτέμβριο κατά 23,7%, γεγονός που αποδεικνύει ότι η πολύ μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού δεν οφείλεται στο αυξημένο κόστος της ενέργειας και των τροφίμων, αλλά στην υποτίμηση της λίρας. «Η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να αντιδράσει», εκτίμησε μιλώντας στο Reuters ο Ινάν Ντεμίρ, υψηλόβαθμος αναλυτής αναδυόμενων αγορών στη Nomura. «Πρόκειται για κάτι που δεν μπορούν να αγνοήσουν και θα αναγκαστούν (η κεντρική τράπεζα) να αυξήσουν (τα επιτόκια δανεισμού) στην επόμενη συνεδρίαση», προσθέτει. Κατά τον Τίμοθι Ας, αναλυτή της Blue Asset Management, η άνοδος του πληθωρισμού τον Σεπτέμβριο «υπογραμμίζει την έκταση της λανθασμένης νομισματικής πολιτικής νωρίτερα φέτος», δηλαδή την καθυστέρηση της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού. «Σημειώστε ότι ο πληθωρισμός είναι πλέον υψηλότερος από το βασικό επιτόκιο δανεισμού που βρίσκεται στο 24%, γεγονός που καθιστά αναγκαία νέα αύξηση του», εξηγεί ο Ντεμίρ.
Η τουρκική κεντρική τράπεζα βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Πρώτον, διότι ο Τούρκος πρόεδρος δηλώνει ορκισμένος εχθρός των υψηλών επιτοκίων δανεισμού και, δεύτερον, διότι από ένα επίπεδο και πάνω η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού δεν οδηγεί σε σταθεροποίηση ή ενίσχυση του νομίσματος, όπως φάνηκε από την περίπτωση της Αργεντινής που αύξησε το επιτόκιο δανεισμού από το 45% στο 60% τον Αύγουστο, χωρίς να καταφέρει να σταθεροποιήσει το πέσο. Πλέον το ενδιαφέρον των επενδυτών στρέφεται στην επόμενη συνεδρίαση της τουρκικής κεντρικής τράπεζας στις 25 Οκτωβρίου.
Τα χειρότερα πέρασαν, εκτιμά ο Τούρκος υπ. Οικονομικών
Ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας (και γαμπρός του Ερντογάν) Μπεράτ Αλμπαϊράκ δήλωσε χθες στο τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV ότι «έχουμε αφήσει πίσω μας τα χειρότερα και ότι ο Σεπτέμβριος ήταν ο χειρότερος μήνας για τον πληθωρισμό». Ο Αλμπαϊράκ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει πιο κοντά στον στόχο που έχει θέσει η κυβέρνηση, δηλαδή σε μέσο ετήσιο πληθωρισμό 20,8% για το 2018 και 15,9% για το 2019. Στόχος της κεντρικής τράπεζας είναι πληθωρισμός 5%, ωστόσο φαντάζει ανέφικτος εδώ και πολύ καιρό. Ο Τούρκος ΥΠΟΙΚ απέδωσε την άνοδο του πληθωρισμού τον Σεπτέμβριο σε κερδοσκοπικές κινήσεις και ανακοίνωσε ότι θα παρουσιάσει πλαίσιο μέτρων για την καταπολέμηση του πληθωρισμού την ερχόμενη εβδομάδα. Την Τρίτη, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν είχε καλέσει τους πολίτες της χώρας να αναφέρουν στις Αρχές ασυνήθιστες αυξήσεις τιμών που βλέπουν σε καταστήματα, απειλώντας τους εμπόρους με κατάσχεση των εμπορευμάτων τους. «Σας καλώ, αν διαπιστώσετε ασυνήθιστες διαφορές τιμών στις αγορές ή αλλού, να τις αναφέρετε αμέσως», δήλωσε ο Ερντογάν απευθυνόμενος σε βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος. Είναι πιθανόν ο Αλμπαϊράκ να μην έχει άδικο όταν προβλέπει υποχώρηση του πληθωρισμού τους επόμενους μήνες, ωστόσο αυτή θα οφείλεται στην ύφεση της τουρκικής οικονομίας το δεύτερο εξάμηνο του 2018, η οποία επιδεινώνεται και από την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Η τουρκική μεταποίηση συρρικνώνεται ήδη με ταχύ ρυθμό, με τον δείκτη υπευθύνων παραγγελιών στη μεταποίηση (PMI) να διαμορφώνεται τον Σεπτέμβριο στο 42,7, ενώ βρισκόταν στο 55,7 μόλις τον περασμένο Ιανουάριο. Κάθε τιμή του δείκτη κάτω από το 50 σηματοδοτεί συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στον κλάδο. Οι εισαγωγές μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 18,1%, ενώ οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 22,6%.