Δεν ήταν έγκλημα, αλλά κάτι χειρότερο, ήταν ένα λάθος. Η φράση, κλασικό παράδειγμα παραδοξολογίας, αποδίδεται στον Ταλλεϋράνδο. Το νόημά της είναι ότι, στην πολιτική ζωή, η αμέλεια είναι χειρότερη από την κακή πρόθεση – δηλαδή, η βλακεία είναι χειρότερη από την κακία. Την ευστοχία της σκέψης του μεγάλου Γάλλου διπλωμάτη και πολιτικού απέδειξε με το προσωπικό παράδειγμά του ο Σταύρος Θεοδωράκης, καθώς χρησιμοποίησε τελείως εσφαλμένα το συγκεκριμένο γνωμικό για να στηλιτεύσει την απόφαση του Σπύρου Δανέλλη να παράσχει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Αυτή η απόφαση πρέπει να έπεσε στον Σταύρο σαν κεραμίδα, αν κρίνω από τις συγκεχυμένες ασυναρτησίες, με τις οποίες ουσιαστικά μας εξήγησε πως ο ίδιος έχει παρεξηγήσει το νόημα μιας φράσης, την οποία χρησιμοποίησε κυρίως επειδή του άρεσε ο ήχος της.
Καταλαβαίνω και –δεν θα το πιστέψετε– συμπονώ. Η πραγματικότητα μας προλαβαίνει πάντα· και είναι πολύ σκληρό και δυσβάστακτο όταν σε προλαβαίνει λίγο πριν από το τέλος, όπως συνέβη με το Ποτάμι. Λίγο προτού τελειώσει ο σύντομος, πλην περιπετειώδης, βίος του, το Ποτάμι βρίσκεται ενώπιον ενός διλήμματος, από αυτά που μέχρι τώρα απέφευγε και καλείται να γίνει κόμμα! Τώρα, στα τελευταία του…
Τα κίνητρα του Σπύρου Δανέλλη δεν νομίζω ότι είχαν σχέση με ταπεινές συναλλαγές. Χωρίς να τον έχω εξετάσει ποτέ ως ασθενή, βασιζόμενος στην πείρα μου και μόνο, μπορώ να πω ότι ο άνθρωπος δείχνει σοβαρά αριστερός. Η περίπτωση που ο γιατρός τον ανοίγει και τον ξανακλείνει, γιατί δεν έχει νόημα να κάνει οτιδήποτε. Ενας τέτοιος χρειαζόταν, φαίνεται, για να ξυπνήσει το Ποτάμι από τον επιθανάτιο λήθαργο. Διότι και μόνο το γεγονός ότι ως κόμμα επανεξετάζει τη θέση του έναντι των Πρεσπών, σημαίνει ότι παραδειγματίζεται από τη στάση του Δανέλλη και τον ακολουθεί, όχι στον ίδιο δρόμο, αλλά στον ίδιο τρόπο σκέψης.
Οταν ο Δανέλλης ανακαλύπτει ξαφνικά ότι ο στόχος της παραμονής του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση υπερτερεί των Πρεσπών, μόνο τότε ανακαλύπτει και το Ποτάμι (με την εξαίρεση των Γ. Αμυρά και Γρ. Ψαριανού) ότι ο στόχος της απομάκρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία υπερτερεί της οποιασδήποτε καλής συμφωνίας με τα Σκόπια. Το ανώτερο αγαθό για τη χώρα είναι να φύγουν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Η συμφωνία που πέτυχε ο Κοτζιάς είναι μεν σωστή και αξιοπρεπής, αλλά περνάει σε δεύτερη μοίρα. Είναι κρίμα ασφαλώς ότι χάνεται η σπάνια συγκυρία για να κλείσει αυτό το ντροπιαστικό για τη χώρα θέμα. Μεγαλύτερο κρίμα ότι η επόμενη κυβέρνηση θα βρεθεί να δεσμεύεται από τη σημερινή στάση της. Ομως η προσφυγή σε εκλογές προέχει.
Για το Ποτάμι, δεν μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι υπάρχει κάτι τραγικό στη μοίρα του, όταν οι περιστάσεις τού επιβάλλουν να σοβαρευτεί ως κόμμα στα τελευταία του. Αλλά αυτό είναι και μια ευκαιρία, αν το σκεφθείτε. Πώς θα γνωρίζαμε σήμερα τον Ιωάννη της Γάνδης (John of Gaunt), αν ο Σαίξπηρ δεν τον έβαζε να απαγγείλει τους περίφημους στίχους («This royal throne of kings, this scepter’d isle, this earth of majesty, this seat of Mars, this blessed plot, this earth, this realm, this England») από το νεκροκρέβατό του; Αλλά και πέραν αυτού, ακόμη και αν είναι αργά για μια τρίτη ευκαιρία στο Ποτάμι, για ορισμένους υπάρχει και η μετά θάνατον ζωή. Στη Νέα Δημοκρατία φυσικά…
Σύνδρομο στέρησης
Δραματικός. Αυτό ήταν με μία λέξη ο Πάνος Καμμένος χθες στη Βουλή. Κουρασμένος, υποτονικός, ξέπνοος. Ιδιαιτέρως αξιοθρήνητος στις στιγμές επίδειξης συναισθηματισμού, όπως όταν θύμισε στον αγαπητό Αλέξη «εκείνο το βράδυ του Αυγούστου». Υποψιάζομαι –θα το έλεγα περισσότερο διαίσθηση– ότι πρέπει να άρχισαν ήδη τα συμπτώματα του συνδρόμου στερήσεως της εξουσίας στον τέως υπουργό Αμύνης. Χωρίς ελικόπτερο-ταξί, χωρίς στρατιές παρατρεχάμενων κολάκων, χωρίς αφορμές για να φοράει τις στολές του, μόνος με τις αναμνηστικά του και τα παιχνίδια του. Πόσο θα αντέξει;
Αξιοθρήνητο και το δίδυμο των χειροκροτητών του προέδρου των ΑΝΕΛ. Μόνον δύο: ο Αρ. Φωκάς (μεταγραφή από Λεβέντη μέσω ανεξαρτήτων) και η κ. Κόλλια-Τσαρουχά. Ο πρώτος έδειχνε πανευτυχής. Είχε ένα χαμόγελο ίσα με τα αυτιά και έδειχνε να μην καταλαβαίνει τι ακριβώς συνέβαινε εκείνη την ώρα γύρω του. Η δεύτερη είχε σουφρώσει το πρόσωπό της και ήταν εμφανές ότι την έπνιγε η αμηχανία. Αν κατέφευγα στο υλικό της κλασικής ελληνικής ηθογραφίας, θα έλεγα ότι η σκηνή, έτσι όπως η τηλεόραση της Βουλής έδειχνε τους δυο τους, θύμιζε την εικόνα του ενοχλητικού που μπαίνει στον κινηματογράφο και κάθεται δίπλα σε μια γυναίκα που είναι μόνη της…
Συριζοποιείται
Ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος, που αυτή την ώρα διασχίζει τη νοερή απόσταση από τους ΑΝΕΛ μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίσθηκε χθες στη Βουλή φορώντας το ίδιο σκούρο γαλάζιο πουκάμισο το οποίο είχε φορέσει και προχθές. Μέχρι πρότινος, ο Παπαχριστόπουλος ένιωθε μέσα του ΣΥΡΙΖΑ. Φαίνεται ότι τώρα αρχίζει να γίνεται και απέξω…