Συμφωνία για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ανοίγοντας τον δρόμο στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να λάβουν νομοθετικά μέτρα για τη θωράκιση ψηφιακού περιεχομένου που ανήκει σε καλλιτέχνες, δημοσιογράφους ή ειδησεογραφικές ιστοσελίδες.
Οι κολοσσοί του Διαδικτύου «κάνουν κατάχρηση της ισχύος τους», δηλώνει ο εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αξελ Βος στην «Κ». «Στόχος μας είναι να υπάρξει μεγαλύτερη υπευθυνότητα στη χρήση περιεχομένου που ανήκει σε τρίτους και να μοιράζονται οι εταιρείες αυτές με δικαιότερους όρους τα έσοδα από την εκμετάλλευσή του», προσθέτει ο ίδιος. Εκτιμά δε πως η σχετική οδηγία θα έχει τεθεί σε εφαρμογή από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. μέχρι τον Ιούνιο του 2021.
Είναι ένα μεγάλο επίτευγμα για την Ε.Ε. που θα επηρεάσει ισχυρούς παίκτες του Διαδικτύου, όπως είναι ο ιστότοπος αναπαραγωγής οπτικοακουστικού υλικού YouTube, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Facebook και η Google News.
Η συμφωνία θεωρείται ιδιαίτερα ωφέλιμη για τους στιχουργούς, τους σκηνοθέτες, τους ηθοποιούς, τους μουσικούς και τους σεναριογράφους, καθώς ενσωματώθηκε η αρχή της «κατάλληλης και αναλογικής αποζημίωσης». Αυτό σημαίνει πως θα έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν ανάλογο αντίτιμο των εσόδων από την ψηφιακή εκμετάλλευση του περιεχομένου τους. «Είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνεται τέτοια πρωτοβουλία», σχολίασε η Ελεν Σμιθ, πρόεδρος της ένωσης ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιρειών IMPALA, στο περιοδικό Fortune.
Δικλίδες ασφαλείας προβλέπονται, επίσης, για τον Τύπο, αλλά και για τους δημοσιογράφους, διότι θα μπορούν να λαμβάνουν μέρος των εσόδων από την εκμετάλλευση πνευματικής ιδιοκτησίας που θα εισπράττει ο εκδότης. Μετά την άσκηση πιέσεων από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, όπως ο ιταλικός Mondadori και ο γερμανικός Axel Springer, πλατφόρμες όπως η Google News θα υποχρεούνται να αποκτήσουν άδεια για την ανάρτηση περιεχομένου που προέρχεται από ψηφιακές εκδόσεις. Στη Γερμανία, όμως, όπου υπάρχει ήδη συγκεκριμένο νομοθετικό πλαίσιο, πολλοί εκδότες παραχώρησαν τελικά δωρεάν το ψηφιακό περιεχόμενό τους. Ορισμένοι, μάλιστα, επιχειρηματολογούν πως αυξάνονται οι υποχρεώσεις της Google απέναντι σε τρίτους, αλλά δεν περιορίζεται ο ρόλος της ως κυρίαρχης μηχανής αναζήτησης στο Διαδίκτυο στην Ευρώπη.
Για να παραμείνει, παράλληλα, το Διαδίκτυο «χώρος ανοικτός στην ελευθερία της έκφρασης», δίνεται το πράσινο φως για τον ελεύθερο διαμοιρασμό μόνον αποσπασμάτων από ειδησεογραφικά άρθρα. Ακριβώς το ίδιο προβλέπεται για τα αρχεία GIF, τα διαδικτυακά «μιμίδια» ή memes. Οι διεργασίες για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου ψηφιακών πνευματικών δικαιωμάτων ξεκίνησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2016. Στο στόχαστρο είχε βρεθεί η Google ύστερα από διαμαρτυρίες για την προκλητική κατάχρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, είτε με την ανάρτηση οπτικοακουστικού υλικού στου YouTube είτε με ειδησεογραφικά άρθρα στην Google News. Η Google και το YouTube είναι θυγατρικές της Alphabet, ενός από τους ισχυρότερους τεχνολογικούς κολοσσούς στον κόσμο. Τόσο μεγάλες εταιρείες αποτελούν πόλο έλξης για την ψηφιακή διαφήμιση. Στις ΗΠΑ, τα συνολικά έσοδα από την ψηφιακή διαφήμιση έφθασαν το ρεκόρ των 26,2 δισ. δολαρίων το γ΄ τρίμηνο του 2018.