Μαθήματα από την τραγωδία στο Μάτι

Μαθήματα από την τραγωδία στο Μάτι

6' 5" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​​Πριν από λίγες μέρες είδαμε το πόρισμα για την τραγωδία στο Μάτι και την παραπομπή στη Δικαιοσύνη 20 προσώπων. Με το Μάτι θα ασχοληθούμε και πάλι σήμερα, αλλά, σαν «ορεκτικό», σας παραθέτω μια παράγραφο από κάποια έκθεση:

«Είναι ενδεικτικό ότι στην πρόληψη των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου συμμετέχουν σαράντα πέντε (45) συναρμόδιοι φορείς που πρέπει να συντονιστούν σε ένα κοινό πλαίσιο. Ο συντονισμός της πρόληψης θα έπρεπε να ασκείται σύμφωνα με το Ν. 2612/1998 από τη Δασική Υπηρεσία κάτι το οποίο, λόγω νομικού κενού (μη ενεργοποίηση του άρθρου 100 του Ν. 4249/2014), δεν γίνεται. Για την καταστολή των πυρκαγιών πρέπει να συνεργαστούν δεκαεπτά (17) φορείς που ανήκουν σε έξι (6) Υπουργεία, προκειμένου να ασκήσουν έντεκα (11) διαφορετικές αρμοδιότητες»!

Ελλάς το μεγαλείο σου! Με 155 λέξεις περιγράφεται το απόλυτο μπάχαλο που κυριαρχεί στο ελληνικό Δημόσιο από τη σύσταση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Οταν για προσωπικά μικροσυμφέροντα (πολιτικά και συνδικαλιστικά) δημιουργούνται «φορείς» και μοιράζονται «αρμοδιότητες», είναι ευνόητο ότι στο τέλος κανένας δεν είναι αρμόδιος και κανένας δεν είναι υπεύθυνος. Ακόμα, όταν ψηφίζονται νόμοι, αλλά δεν ενεργοποιούνται τα άρθρα τους, καταλήγουμε και πάλι στο χάος και στα «νομικά κενά», ό,τι και να σημαίνει αυτό.

Από πού λοιπόν προέρχεται η παραπάνω παράγραφος; Από την «Εκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής που έχει συσταθεί με την Πρωθυπουργική Απόφαση Υ60 (ΦΕΚ 3937/Β/2018) για την ανάλυση των υποκείμενων αιτιών και την διερεύνηση των προοπτικών διαχείρισης των μελλοντικών πυρκαγιών δασών και υπαίθρου στην Ελλάδα». Η έκθεση αυτή παραδόθηκε στο ελληνικό Κοινοβούλιο τον Ιανουάριο του 2019, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι δεν δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στα ευρήματά της. Υπενθυμίζω ότι πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο διευθυντής του Παγκόσμιου Κέντρου Παρακολούθησης Πυρκαγιών (Global Fire Monitoring Center – GFMC), καθηγητής Dr. Johann Georg Goldammer, τον οποίο επέλεξε προσωπικά ο πρωθυπουργός.

Η έκθεση είναι εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη (αποτελείται από 156 σελίδες), αλλά δεν αναφέρεται καθόλου στο Μάτι. Σύμφωνα με τον τίτλο της, ασχολείται μόνο «για την ανάλυση των υποκείμενων αιτιών και την διερεύνηση των προοπτικών διαχείρισης των μελλοντικών πυρκαγιών δασών και υπαίθρου στην Ελλάδα». Είναι μεν χρήσιμη, αλλά δεν φωτίζει το απόλυτο αλαλούμ που έγινε στο Μάτι και στοίχισε τη ζωή σε 100 ανθρώπους. Θα σας παραθέσω τα συμπεράσματα της έκθεσης και είμαι βέβαιος ότι θα διαπιστώσετε ότι η ζωή και η ασφάλεια στην Ελλάδα βασίζονται περισσότερο στην τύχη και λιγότερο στην κρατική μέριμνα.

«2.9 Συμπεράσματα για τα βαθύτερα αίτια των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου

Παρότι, όπως αναφέρθηκε αναλυτικά παραπάνω, υπάρχει μια σειρά από περισσότερο ή λιγότερο προφανή αίτια για την κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η διαχείριση των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου στην Ελλάδα σαν βαθύτερα αίτια για το πρόβλημα μπορούν να θεωρηθούν:

1. Η απουσία ενός εθνικού επιστημονικού, συντονιστικού φορέα για τον σχεδιασμό πολιτικής και στρατηγικής για την προστασία των δασών από τις πυρκαγιές, ο οποίος να συνδέεται με την επιχειρησιακή πράξη.

2. Η έλλειψη ενιαίου Εθνικού Σχεδίου Προστασίας από τις πυρκαγιές δασών και υπαίθρου το οποίο να ολοκληρώνει τις αρμοδιότητες και τον ρόλο όλων των εμπλεκόμενων φορέων στα θέματα της διαχείρισης των πυρκαγιών.

3. Η διάσπαση του ολοκληρωμένου σχεδιασμού της διαχείρισης των πυρκαγιών σε απομονωμένες και ασύνδετες δράσεις είτε πρόληψης είτε καταστολής, δημιουργώντας συντεχνιακά και υπηρεσιακά σιλό.

4. Η έλλειψη κλίματος και πνεύματος συνεργασίας ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς και υπηρεσίες και ιδιαίτερα μεταξύ Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας.

5. Η καταφανής πριμοδότηση της καταστολής σε σχέση με την πρόληψη τόσο σε επίπεδο στρατηγικής όσο και σε επίπεδο χρηματοδότησης.

6. Η εξαφάνιση της πρόληψης μέσω της υποχρηματοδότησης των έργων που την αφορούν και την αποδόμηση της κάθετης οργάνωσης της Δασικής Υπηρεσίας η οποία θα υποστήριζε τον συντονισμό του έργου της πρόληψης των πυρκαγιών σε εθνικό επίπεδο.

7. Οι πολιτικές παρεμβάσεις που δεν συνδυάζονται με επιστημονική τεκμηρίωση των αντίστοιχων επιλογών (όπως η μεταφορά της δασοπυρόσβεσης με τον Ν. 2612/1998).

8. Η έλλειψη επαγγελματικής και πιστοποιημένης εκπαίδευσης του προσωπικού για την κάλυψη επιχειρησιακών ρόλων διοίκησης των επιχειρήσεων δασοπυρόσβεσης.

9. Το χαμηλό επίπεδο συντονισμού για την αντιπυρική προστασία των δασών και ειδικότερα στη φάση της καταστολής.

10. Η διαχρονική αύξηση (τελευταίες δεκαετίες) της συνέχειας και του φορτίου της δασικής καύσιμης ύλης σαν συνέπεια της εγκατάλειψης και της υποχρηματοδότησης της διαχείρισης των δασών.

11. Η υπερβολική εξάρτηση του συστήματος δασοπυρόσβεσης από τα εναέρια μέσα.

12. Η μεταφορά πρακτικών πυρόσβεσης αστικών πυρκαγιών στις πυρκαγιές δασών και υπαίθρου.

13. Η στρεβλή αντίληψη της υπερβολικής είτε προστασίας είτε καταστολής στη διαχείριση του προβλήματος που οδηγεί στο παράδοξο των μεγάλων πυρκαγιών.

14. Το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που αντιλαμβάνεται τον δασικό χώρο ως γεωτεμάχιο και όχι ως παραγωγικό πόρο.

15. Η έλλειψη αντίληψης του κινδύνου πυρκαγιάς στη ζώνη μείξης δασών-οικισμών και, κυρίως,

16. Ο αποκλεισμός της επιστημονικής γνώσης, της καινοτομίας και της τεχνολογίας από την επιχειρησιακή πράξη της διαχείρισης των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου».

Τα παραπάνω συμπεράσματα πρέπει να τα δούμε με κάποια επιφύλαξη γιατί η φιλοκυβερνητική επιτροπή προσπάθησε να «απαλύνει» τις εντυπώσεις επιρρίπτοντας ευθύνες σε γενικότερους παράγοντες. Παρ’ όλα αυτά, από τα συμπεράσματα διαφαίνεται το απόλυτο μπάχαλο που επικρατεί σήμερα στο ελληνικό Δημόσιο και η στελέχωση με ανίκανους ανθρώπους. Αυτό φάνηκε ολοκάθαρα από τους απομαγνητοφωνημένους διαλόγους («εντάξει, δεν είναι και ταξί να το παραγγείλουμε», «έρχονται, κυρία μου, έρχονται γαμώ το κέρατό μου», «τώρα να καούν για να βάλουν μυαλό, ρε φίλε…») μεταξύ των κατοίκων του Ματιού και αυτών που απαντούσαν στα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης. Είναι η απόλυτη ντροπή!

Για να τελειώνουμε με την έκθεση της επιτροπής, παρόλο που στην αρχή αναφέρεται στους 45 συναρμόδιους φορείς για την πρόληψη και στους 17 συναρμόδιους φορείς για την καταστολή των πυρκαγιών, εντούτοις εισηγείται τη δημιουργία ενός άλλου Οργανισμού ΔΙαχείρισης ΠΥρκαγιών δασών και υπαίθρου (ΟΔΙΠΥ) με 4 Διευθύνσεις και 17 Τμήματα! Ελλάς το μεγαλείο σου!

Τώρα, θέλω να ευλογήσω τα γένια μου. Σε τούτη τη στήλη, στις 11 και 18 Νοεμβρίου 2018, σε δύο συνέχειες με τίτλο «Η τραγωδία στο Μάτι», ανέλυσα τα αίτια της τραγωδίας και το κακοστημένο θέατρο της κυβέρνησης. Το εισαγγελικό πόρισμα επιβεβαίωσε απολύτως όλα όσα έγραψα τότε. Στο πρώτο μέρος αποκάλυπτα ότι οι εστίες στις δορυφορικές εικόνες ήταν φτιαγμένες με photoshop και προκαλούσα οποιονδήποτε να με διαψεύσει. Η δίωξη το επιβεβαίωσε πλήρως. Ακόμα, συγκρίνοντας τους διαλόγους της σύσκεψης της 23ης Ιουλίου και της συνέντευξης Τύπου της 25ης Ιουλίου, διαπίστωνα ότι ο υπαρχηγός της Πυροσβεστικής (ο οποίος σήμερα είναι αρχηγός), που ενημέρωνε τον πρωθυπουργό, έλεγε ψέματα για το πλήθος των πυροσβεστικών οχημάτων. Η δίωξη το επιβεβαίωσε πλήρως.

Στο δεύτερο μέρος επισήμανα τις παραλήψεις και τα λάθη που έγιναν στη διαχείριση της πυρκαγιάς. Δυστυχώς, όλα επιβεβαιώθηκαν, αλλά έχουν χαρακτηριστεί πλημμέλημα. Θέλω απλά να υπενθυμίσω τους τίτλους για τα θέματα που έγραψα τότε:

• Εκκένωση. Ποτέ δεν ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοι να εγκαταλείψουν την περιοχή για να σωθούν.

• Αρμοδιότητες. Πλήρης σύγχυση. Αγνωστο ποιος ήταν υπεύθυνος. Ούτε πού ήταν η φωτιά δεν γνώριζαν.

• Διαχείριση κυκλοφορίας. Εγκλώβισαν τους ανθρώπους στη φωτιά.

• Συμφόρηση στο λιμάνι της Ραφήνας. Προσέθεσε κυκλοφοριακό φορτίο στην ήδη αυξημένη κυκλοφορία.

• Κλιματική αλλαγή και αυθαίρετη δόμηση. Σε καμία περίπτωση η καταστροφή δεν μπορεί να αποδοθεί σε αυτούς τους παράγοντες.

Η τραγωδία στο Μάτι πρέπει να μας γίνει ένα μεγάλο μάθημα. Οταν τις θέσεις ευθύνης καταλαμβάνουν άνθρωποι με μοναδικό εφόδιο την κομματική προέλευσή τους, τότε η τραγωδία είναι αναπόφευκτη. Ακόμα, όταν οι προσλήψεις απλών υπαλλήλων γίνεται για ρουσφετολογικούς λόγους και δεν υπάρχει αξιολόγηση, τότε θα εξακολουθήσουμε να ακούμε τους ντροπιαστικούς διαλόγους στα τηλεφωνήματα των απεγνωσμένων πολιτών.

Δίδαγμα: Η άγνοια ενός ψηφοφόρου βάζει σε κίνδυνο την ασφάλεια όλων. (Τζων Κέννεντυ, 1917-1963, Αμερικανός πρόεδρος)

* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή