Οι εξελίξεις τις τελευταίες εβδομάδες σχετικά με την υπόθεση της προμήθειας F-35 από την Aγκυρα και οι επιπτώσεις που θα έχει στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις η αγορά ρωσικών S-400, προκαλούν μια εύλογη συζήτηση και στην Ελλάδα. Σε αυτή τη δημόσια συζήτηση, εξίσου εύλογη είναι η εκδήλωση προτιμήσεων, αισθημάτων, προσδοκιών. Σε επίπεδο χάραξης εθνικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας, αυτή η συζήτηση μπορεί να προσφέρει, επίσης, λίγα ερεθίσματα για σκέψη και ορισμένα ερωτήματα για τη μελλοντική εξέλιξη αυτής της μεγάλης χώρας στα ανατολικά.
Το πρώτο ερώτημα αφορά τις ελληνικές προσδοκίες από την τριβή ανάμεσα σε Αγκυρα και Ουάσιγκτον. Είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας αυτή η σύγκρουση να οδηγήσει σε αμερικανοτουρκική ρήξη, άρα να έχει επιπτώσεις και στη νατοϊκή προοπτική της Αγκυρας; Η μόνιμη κριτική που δέχεται το ΝΑΤΟ είναι ότι «νίπτει τας χείρας» στα διμερή ζητήματα Ελλάδας -Τουρκίας, παραπέμποντας στο γνωστό δόγμα Λουνς. Τι θα συνέβαινε, ωστόσο, αν η Τουρκία και η Ελλάδα δεν συνδέονταν, έστω από αυτούς τους συμμαχικούς δεσμούς. Αν δηλαδή η Τουρκία ανήκε σε μια εντελώς διαφορετική σφαίρα επιρροής, από αυτήν που εντάχθηκε το 1923, με τη δημιουργία του σύγχρονου εθνικού κράτους από τον Κεμάλ Ατατούρκ.
Το δεύτερο ερώτημα αφορά τα ίδια τα F-35. Η Ελλάδα θα πρέπει να ασχολείται με το πώς θα κατορθώσει να επιτύχει την ένταξη στο πρόγραμμα παραγωγής αυτών των αεροσκαφών. Αν φυσικά η Τουρκία δεν προμηθευτεί τα F-35, αυτό θα είναι, επί της αρχής, καλό για την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο. Παράλληλα, όμως, θα σημαίνει ότι η Αγκυρα θα έχει ήδη προμηθευτεί τους S-400, με εμβέλεια που περιλαμβάνει την Αθήνα και πολλές ακόμα ελληνικές πόλεις. Επιπλέον, η ακύρωση απόκτησης του F-35, θα στρέψει την Αγκυρα αναγκαστικά σε αναζήτηση άλλου αεροσκάφους πέμπτης γενιάς (ρωσικό Su-57 ή κινεζικά J-20). Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ακόμη μεγαλύτερη και ουσιαστική αποξένωση της Τουρκίας από το δυτικό σύστημα.
Το τρίτο ερώτημα είναι και το πιο ουσιαστικό: Επιθυμεί η Ελλάδα να αποτελέσει το «σκληρό» σύνορο της Δύσης στην Ανατολική Μεσόγειο; Η ενίσχυση των σχέσεων της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας με το Ισραήλ και η ενδυνάμωση της συμμαχικής σχέσης με τις ΗΠΑ είναι ένα ζήτημα. Η μετατροπή, όμως, αυτής της ζώνης σε δυτικό «τείχος» έναντι της επιρροής άλλων μεγάλων δυνάμεων, παρεμπιπτόντως και της Τουρκίας, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Απαιτείται, λοιπόν, ψυχραιμία, χάραξη εθνικής πολιτικής με βάση μακροπρόθεσμους στόχους και, κυρίως, ρεαλιστική ανάλυση των δεδομένων με βάση τις πραγματικές συνθήκες και όχι ενδόμυχες επιθυμίες.