Η βασική ανατροπή στη σύνοδο κορυφής των 28 ηγετών της Ε.Ε. που προέκυψε εκτάκτως την Παρασκευή το πρωί ήταν στο θέμα της Ουκρανίας. Ενώ ήταν προγραμματισμένο να υπογραφούν εμπορικές και πολιτικές συμφωνίες της Ουκρανίας, Γεωργίας και Μολδαβίας με την Ε.Ε., όπως και έγινε, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, φαίνεται να ζήτησε περισσότερη πίεση προς τη Ρωσία και την πέτυχε. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκανε μια πολύ επιθετική παρέμβαση στο θέμα των κυρώσεων, ανεβάζοντας σημαντικά τους τόνους, στέλνοντας τελεσίγραφο στη Ρωσία, ότι σε 72 ώρες, μέχρι τη Δευτέρα 30 Ιουνίου, θα πρέπει να έχουν γίνει βήματα. Αν η Ρωσία αγνοήσει τις προειδοποιήσεις, τότε μένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επανασυγκληθεί έκτακτη σύνοδος κορυφής για την υιοθέτηση πρόσθετων, σημαντικών αυτή τη φορά, κυρώσεων.
Χθες, άλλωστε, έληγε και η μονομερής εκεχειρία που είχε προσφέρει στους ρωσόφωνους αυτονομιστές της ανατολικής Ουκρανίας ο Ποροσένκο, επιχείρημα που χρησιμοποίησε ο τελευταίος στη συνάντησή του με τους Ευρωπαίους αρχηγούς. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση των τόνων φαίνεται να έπαιξε η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ, η οποία ήθελε να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα στη Ρωσία ότι η Ε.Ε. «δεν μένει μόνο στα λόγια». Στο πλευρό της και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος είχε συνάντηση μαζί της για να αποφασίσουν μία κοινή στάση πάνω στο θέμα και γι’ αυτόν τον λόγο μπήκαν οι δύο ηγέτες με 15 λεπτά καθυστέρηση στη σύνοδο κορυφής.
Τα τέσσερα αιτήματα στα οποία συμφώνησαν οι 28 ηγέτες της Ε.Ε. και για τα οποία στέλνουν τελεσίγραφο στη Μόσχα είναι η απελευθέρωση όλων των ομήρων, συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή ελέγχου για την κατάπαυση του πυρός που θα επιτηρεί ο ΟΑΣΕ, επιστροφή στις ουκρανικές αρχές των τριών σημείων συνοριακού ελέγχου, αλλά και έναρξη διαπραγματεύσεων για την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου του προέδρου Ποροσένκο.
Στη συνέντευξη Τύπου ο Ουκρανός πρόεδρος Ποροσένκο έδειξε το στυλό με το οποίο υπέγραψε την εμπορική και πολιτική συμφωνία με την Ε.Ε., που ήταν το ίδιο με αυτό που είχε μαζί του ο πρώην Ουκρανός πρόεδρος Γιανουκόβιτς στο Βίλνιους τον Νοέμβριο του 2013 όταν τελικά δεν είχε δεχθεί να υπογράψει, τονίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη σημασία της ιστορικής προσπάθειας της Ουκρανίας. «Είναι η πιο σημαντική μέρα της χώρας μου μετά την ημέρα της ανεξαρτητοποίησής μας», είπε.
Οι συμφωνίες με την Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία, που μειώνουν τα εμπόδια στο εμπόριο με την Ε.Ε., ετοιμάζονταν για χρόνια. Η Ρωσία από την πλευρά της είχε δηλώσει ότι θα μπορούσε να προβεί σε αντίποινα κατά των τριών χωρών, με την περικοπή των εμπορικών δεσμών μαζί τους. «Δεν υπάρχει τίποτα σε αυτές τις συμφωνίες που μπορεί να βλάψει τη Ρωσία με οποιονδήποτε τρόπο», δήλωσε χθες από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο πρόεδρός του Χέρμαν βαν Ρομπέι, με σκοπό τα λόγια του να φτάσουν στη Μόσχα.
Το Κρεμλίνο και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, μετά την υπογραφή των συμφωνιών, προειδοποίησαν ότι αυτή η συμφωνία μπορεί να επιφέρει σοβαρές συνέπειες στην Ουκρανία.