Ατυπο, πλην όμως ουσιώδες, ασυμβίβαστο μεταξύ της άσκησης του κυβερνητικού έργου και των σχετικών με το χαρτοφυλάκιο επαγγελματικών δραστηριοτήτων εισάγει για τα μέλη της κυβέρνησης τους συγγενείς τους και τρίτα πρόσωπα συνδεδεμένα μαζί τους ο Κώδικας Δεοντολογίας των Μελών της Κυβέρνησης που υπεγράφη από τον πρωθυπουργό και αναρτήθηκε χθες στη «Διαύγεια».
Ο κώδικας, η έκδοση του οποίου περιλαμβάνεται στα «προαπαιτούμενα», δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην εμπέδωση εικόνας διαφάνειας στις κυβερνητικές αποφάσεις και στην αποτροπή περιπτώσεων διαπλοκής των κυβερνητικών στελεχών. Ετσι, πέραν του τρέχοντος «ασυμβιβάστου», για τα μέλη της κυβέρνησης εισάγεται και διετής απαγόρευση στην άσκηση ιδιωτικής δραστηριότητας αν αυτή σχετίζεται με το χαρτοφυλάκιο που διαχειρίστηκαν. «Για διάστημα δύο ετών από την αποχώρηση από τη θέση τους, τα μέλη της κυβέρνησης απέχουν από κάθε ιδιωτική δραστηριότητα σχετιζόμενη με τα καθήκοντα που άσκησαν, εφόσον αυτή μπορεί να δημιουργήσει κατάσταση σύγκρουσης συμφερόντων», υπογραμμίζεται.
Προς άρση αμφιβολιών, στο άρθρο 6 του Κώδικα (σ.σ. τον οποίο επιμελήθηκε ο πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και νυν Εθνικός Συντονιστής Καταπολέμησης της Διαφθοράς κ. Ιω. Τέντες) διευκρινίζεται πως «σύγκρουση συμφερόντων ανακύπτει από κάθε κατάσταση στην οποία μέλος της κυβέρνησης, σύζυγος, στενός συγγενής ή τρίτο πρόσωπο στενώς συνδεόμενο με αυτό, έχει άμεσο ιδιωτικό συμφέρον, οικονομικό ή άλλο, το οποίο είναι δυνατόν να επηρεάσει ή δίδει ευλόγως την εντύπωση ότι επηρεάζει την αμερόληπτη και αντικειμενική εκπλήρωση των καθηκόντων του». Ορίζεται, δε, ότι τα μέλη της κυβέρνησης οφείλουν να δηλώνουν στον πρωθυπουργό, κατά την ανάληψη των καθηκόντων τους, υπάρχουσα σύγκρουση συμφερόντων, καθώς και όλες τις αμειβόμενες δραστηριότητες που άσκησαν κατά την τελευταία 5ετία, τις επαγγελματικές δραστηριότητες των συζύγων τους και τυχόν συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο ή στη διοίκηση επιχείρησης.
Επιπλέον, πρέπει να αποφεύγουν να αναμειγνύονται σε οικονομικές συναλλαγές ή να αποκαλύπτουν σε τρίτους στοιχεία σχετιζόμενα με αντικείμενα για τα οποία έχουν λάβει εμπιστευτικές πληροφορίες λόγω της θέσης τους στην κυβέρνηση.
Πολιτική συμπεριφορά
Ο Κώδικας είναι ένας οδηγός πολιτικής δεοντολογίας και, προφανώς, όχι νομικό κείμενο. Γι’ αυτό άλλωστε και σημειώνεται εισαγωγικώς πως η παραβίαση των κανόνων «επισύρει πολιτικές ευθύνες». Περιλαμβάνει, δε, προβλέψεις τόσο για την τήρηση της εχεμύθειας και του απορρήτου όσο και για τα… δώρα που μπορεί να δέχονται τα μέλη της κυβέρνησης. Μεταξύ άλλων, σημειώνεται πως τα μέλη της κυβέρνησης «διαφυλάσσουν το απόρρητο των συζητήσεων», «απέχουν από κάθε σχόλιο ή ενέργεια που μπορεί να υπονομεύσει τη συνοχή της κυβέρνησης», «ενεργούν με πλήρη διαφάνεια», περιορισμοί που είναι επιτρεπτοί μόνον αν επιβάλλονται με νόμο και για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, «αποφεύγουν ενέργειες δυνάμενες να δώσουν αφορμή σε δυσμενή σχόλια» και «δεν αποδέχονται δώρα, φιλοξενία ή άλλα ωφελήματα, εκτός αν πρόκειται για συνηθισμένη φιλοξενία και δώρα μικρής αξίας που δίδονται σύμφωνα με τους κανόνες της εθιμοτυπίας». Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμη και αυτά τα δώρα θα πρέπει να καταχωρίζονται «σε κατάλογο που τηρείται στο Γραφείο του Πρωθυπουργού»!