Μου προξένησαν τεράστια εντύπωση οι αντιδράσεις που διατυπώθηκαν σχετικά με την απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές (δοκιμαστικά για έναν χρόνο). Αλγεινή εντύπωση, οφείλω να το παραδεχθώ, καθώς ποτέ δεν φανταζόμουν ότι οι εγχώριοι (εξωνημένοι, ασφαλώς…) εκφραστές του ανθελληνισμού θα είχαν τόσο αποθρασυνθεί. Προφανώς, όμως, είναι η κρίση και οι κίνδυνοι που συνεπάγεται για το μέλλον του Υπαρκτού Ελληνισμού που τους εμψυχώνουν…
Πάμε όμως στο θέμα. Διαβάσαμε πρόσφατα ότι, στη συγκεκριμένη απόφαση, κρίνεται ότι οι έμποροι και οι υπάλληλοι θα υποστούν «αυτονοήτως δυσεπανόρθωτη ηθική βλάβη» από τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές. Γιατί; Διότι, αναφέρεται στην απόφαση, «θα απολέσουν το δικαίωμα του ελεύθερου χρόνου και της απολαύσεως από κοινού με την οικογένειά τους κατά την κοινή αργία της Κυριακής, καθώς και το δικαίωμα στην άσκηση της θρησκευτικής λατρείας».
Παρακάμπτω τα περί δικαιώματος στην άσκηση της θρησκευτικής λατρείας, γιατί ως επιχείρημα είναι μάλλον ασθενές, αν κρίνουμε από την ισχνή προσέλευση του κόσμου στις κυριακάτικες λειτουργίες. Παρ’ όλα αυτά, η ουσία της απόφασης -η σοφία της, ας μου επιτραπεί να πω- εντοπίζεται στην ταύτιση της δυνατότητας στην ελεύθερη επιλογή (δουλεύω ή δεν δουλεύω τις Κυριακές) με την ηθική βλάβη. Η ταύτιση είναι πράγματι καίρια, διότι εκφράζει την κρατούσα και εδραίως εμπεδωμένη άποψη στην Ελλάδα περί ελευθερίας. Ναι, στη χώρα μας η ελευθερία θεωρείται ηθική βλάβη· και είναι. Διότι η ελευθερία της επιλογής συνεπάγεται κινδύνους. Μπορεί να αποφέρει οφέλη, αλλά και ζημίες. Η πραγματική ελευθερία είναι μια κατάσταση επαχθής, όπως και το χρέος. Γι’ αυτό και ο Ελληνας έχει μάθει να την αποστρέφεται. Δεν είναι τυχαίο ότι οι νόμοι, οι ρυθμιστικές πολιτικές, οι παρεμβάσεις των κυβερνήσεων αποβλέπουν κατά κανόνα στην προστασία των πολιτών από τις συνέπειες της ελευθερίας. Ρυθμίζουμε τα πάντα, ώστε το περιθώριο ελευθερίας να είναι ελάχιστο και, ει δυνατόν, ακίνδυνο.
Βέβαια, όταν πήγαινα στο σχολείο, θυμάμαι ότι, εκτός από το περίφημο «δαιμόνιο», ήταν και η αγάπη για την ελευθερία ένα από τα υποτιθέμενα, βάσει της εθνικής ιδεολογίας, χαρακτηριστικά του Ελληνα. Επειτα από τριάντα τρία χρόνια αριστερίλας, όμως, προφανώς έχει πάψει να είναι πλέον. Ο σοσιαλισμός επιβλήθηκε στην Ελλάδα και σταδιακά πέτυχε να εξουδετερώσει τον μεγαλύτερο εχθρό του: την ελευθερία. Γι’ αυτό και παραμένει ακλόνητος, παρά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Χαρακτηριστικό του Ελληνα είναι πια η αγάπη για τον ελεύθερο χρόνο. Το ιδεώδες του είναι η αναζήτηση της αρπαχτής, δηλαδή του ελάχιστου της προσπάθειας με το μέγιστο του κέρδους. Είναι η αναζήτηση της ησυχίας του, μακριά από βάσανα, αναταράξεις, έγνοιες και σκοτούρες. Εξ ου και το θεσπέσιο ελληνικό καλοκαίρι (μετωνυμία με την οποία εννοούνται οι καλοκαιρινές διακοπές…) εξάπτει τόσο έντονα τον λυρισμό των υμνητών του Υπαρκτού Ελληνισμού.
Υπό το πρίσμα αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να εκτιμηθεί η «θεόπνευστος» απόφαση του ΣτΕ. Οι δικαστές απλώς εξέφρασαν την πραγματικότητα που μας περιβάλλει και την οποία έχουμε τόσο συνηθίσει ώστε να μας τρομάζει η ιδέα της αλλαγής. Αυτή είναι η Ελλάδα στο κάτω κάτω. Και όσο παραμένει έτσι, με την προστασία των δικαστών, δεν ξέρω για πόσο ακόμη θα εξακολουθήσει να υφίσταται…
Προς γνώσιν
Την περασμένη Κυριακή, προσκληθείς σε ένα κλαμπ των βορείων προαστίων «ένθα καλαισθησία πολλή επικρατεί», είχα την ευκαιρία να γνωρίσω έναν πολύ αξιόλογο και σοβαρό κύριο, ο οποίος μου έκανε εντύπωση. Ο λόγος ήταν ότι είχε παρακολουθήσει ολόκληρη την ομιλία Τσίπρα στη ΔΕΘ. Δεν αμφιβάλλω ότι πολλοί θα την παρακολούθησαν για διαφορετικούς λόγους, αλλά από τον άνθρωπο αυτόν με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (ευρωπαϊστής, ρεαλιστής, μορφωμένος, κεντροδεξιός) δεν θα το περίμενα. Οπότε κι εγώ, φιλοπερίεργος όπως είμαι, έγινα αδιάκριτος: «Συγγνώμη», του είπα, «αλλά τι σας έκανε εσάς να δείτε τον Τσίπρα και μάλιστα σαββατόβραδο;». Η απάντηση που μου έδωσε νομίζω ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί από τους φωστήρες του επικοινωνιακού επιτελείου της κυβέρνησης: «Ε, μετά από τόσο θόρυβο που έγινε για τη μετάδοσή της, ήθελα να δω για ποιο λόγο η κυβέρνηση προκάλεσε όλο αυτό τον θόρυβο».
Εγινε διανοούμενος
Τον είχαμε συνηθίσει αγανακτισμένο και μαινόμενο, αλλά αφότου έφυγε από τους ΑΝΕΛ, ο Κώστας Μαρκόπουλος δείχνει να έχει αλλάξει. Τον άκουσα, λ.χ., την περασμένη Δευτέρα από το ραδιόφωνο να σχολιάζει την ομιλία Τσίπρα στη ΔΕΘ και να υποστηρίζει ότι, με τις θέσεις της, η αξιωματική αντιπολίτευση οδηγεί τον ελληνικό λαό σε έναν «νέο ονειρισμό». Μάλιστα επανέλαβε τον όρο αρκετές φορές ― ένδειξη, υποθέτω, της ικανοποίησής του για την επινόηση του νεολογισμού. «Νέος ονειρισμός» λοιπόν! Τι να ’ναι τούτο πάλι; Υποψιάζομαι ότι είναι η απόδειξη του ότι οι επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου από την έκθεσή του στους ψεκασμούς ποικίλλουν αναλόγως του οργανισμού. Αλλους οι ψεκασμοί τούς τρελαίνουν (ή τους αποτρελαίνουν…) Στον Κώστα Μαρκόπουλο, όμως, οι ψεκασμοί ξύπνησαν μέσα του -αλίμονο- τον «διανοούμενο»! Δεν ξέρω, ειλικρινά, τι από τα δύο είναι χειρότερο. Πάντως, εύχομαι περαστικά.