Προ ημερών, φιλομαθής αναγνώστης εξανέστη διότι δεν εγνώριζα την αρχαιολόγο κυρία Παλαγγιά. Mea culpa. Οφείλω να παραδεχθώ ότι έως φέτος το καλοκαίρι δεν εγνώριζα ούτε την κυρία Περιστέρη και ας είχα επισκεφθεί προ τριών ή τεσσάρων ετών τον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης. Οι γνώσεις μου, το παραδέχομαι, έχουν πολλά κενά και όχι μόνον στον τομέα της αρχαιολογίας. Μπορώ να απαριθμήσω ένα σωρό επιστημονικούς τομείς που με κάνουν να αισθάνομαι εντελώς αμόρφωτος, ευτυχώς όμως ο δημόσιος βίος των Ελλήνων επιδαψιλεύει γνώσεις, πληροφορίες και επιστημοσύνη σε όποιον επιθυμεί να μάθει. Ετσι στα κατά καιρούς ζεύγη που ψυχαγωγούν την κοινή μας ζωή, όπως κάποτε ο Βασίλης Λογοθετίδης και η Ιλυα Λιβυκού, ο Κώστας Βουτσάς και η Μάρθα Καραγιάννη, ο Λάμπρος Κωνσταντάρας με τη Μάρω Κοντού ή, σε άλλο επίπεδο αλλά εξίσου επιτυχημένο ο Κώστας Βαρώτσος με τον Βασίλη Παπαζάχο, ήρθε τώρα να προστεθεί το ζεύγος των Περιστέρη και Παλαγγιά. Η κατάσταση μάλιστα, όσο περνούν οι μέρες και ανοίγουν οι θάλαμοι, μοιάζει να επιδεινούται βελτιούμενη αφού μόλις χθες 140 αρχαιολόγοι, πανεπιστημιακοί και άλλοι δημοσίευσαν ανοιχτή επιστολή για να υπερασπισθούν την τιμή της επιστήμης τους και της κυρίας Παλαγγιά. Υποθέτω ότι εντός των ημερών αναμένονται υπογραφές υποστήριξης της κυρίας Περιστέρη, διαδήλωση, αντιδιαδήλωση, συλλαλητήριο και λοιπές επιστημονικές ενέργειες οι οποίες θα βοηθήσουν στη διαλεύκανση του μυστηρίου που κρύβει ο τάφος.
Διάβασα πάντως την επιστολή με προσοχή και στάθηκα στο σημείο όπου αναφέρονται επί λέξει τα εξής: «Εκφράζουμε την απόλυτη αντίθεσή μας σε κάθε απόπειρα ποινικοποίησης της επιστημονικής άποψης και στοχοποίησης όσων την εκφέρουν…». Προσπερνώ την υβριδική λέξη «στοχοποίηση», που δυστυχώς δείχνει πόσο τα ΜΜΕ έχουν βλάψει και ανθρώπους που ασχολούνται με την πολιτισμική κληρονομιά, μέρος της οποίας και η γλώσσα. Και μένω στην είδηση. Πότε και από ποιον ποινικοποιήθηκαν τα λεγόμενα της κυρίας Παλαγγιά; Ή μήπως οι συμπαθείς επιστήμονες ξέρουν κάτι το οποίο εμείς δεν ξέρουμε και θα έπρεπε να μας το πουν; Και συνεχίζουν: «Η αρχαιολογία, όπως άλλωστε και η ιστορία, βασίζει τα πορίσματά της σε μια εξαντλητική διαδικασία αναζήτησης, αμφισβήτησης και αναστοχασμού. Δεν επιζητούμε την απόλυτη αλήθεια, χτίζουμε πάνω στα ερωτήματα». Δεν ξέρω πόσο εξαντλητική είναι η διαδικασία αναζήτησης που έκανε η κ. Παλαγγιά για τη συγκεκριμένη ανασκαφή, την οποία δεν έχει επισκεφθεί ποτέ και αν δεν κάνω λάθος δεν έθεσε κανένα ερώτημα. Απλώς απεφάνθη πως ο τάφος είναι του 1ου αιώνα π.Χ. για να διαψεύσει τη συνάδελφό της. Θέλοντας δήθεν να αντιμετωπίσει την «εθνικιστική» πολιτική εκμετάλλευση του μνημείου, επιβεβαίωσε όλες τις εθνικιστικές εμμονές μεταξύ των οποίων περίοπτη θέση κατέχει το αξίωμα πως ό,τι ρωμαϊκόν είναι κατώτερο του ελληνικού. Είναι μια αξιοθαύμαστη επιστημονική θέση.
Συμφωνώ ότι η επικοινωνιακή εκμετάλλευση του θέματος από την κυβέρνηση είναι τουλάχιστον γελοία. Με την επίσκεψη του πρωθυπουργού και τη δήλωσή του περί ταυτότητος του νεκρού, που δημιούργησε προσδοκίες περί Μεγάλου Αλεξάνδρου, και, τέλος, με τον άκρως πρωτότυπο διορισμό εκπροσώπου του τάφου μετέτρεψαν μια σοβαρή ανασκαφή σε τηλεοπτικό reality. Και τώρα έρχονται οι 140 αρχαιολόγοι για να ψηφίσουν για το reality, για την ηλικία της Μάρως της Καρυάτιδας. Θα μπορούσαν να ορίσουν και μια τριμελή επιτροπή διαιτησίας από πέντε-έξι άτομα, που έλεγε και ο Βαμβακούλας, ζητώντας να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις περί χρονολόγησης από μηδενική βάση, μπερδεύοντας την εξαντλητική διαδικασία της αναζήτησης με την ατέλειωτη συζήτηση. Θα μου πείτε όταν ξέρεις ότι πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών έχει διατελέσει ο Θεοδόσιος ο Πελεγρίνης, αυτά είναι λεπτομέρειες.
