Κεφάλαια που θα αγγίξουν ακόμα και τα 2 δισ. ευρώ αναμένεται να τοποθετήσουν στην αγορά ακινήτων τα επόμενα τρία-τέσσερα χρόνια οι δύο μεγαλύτερες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ) της χώρας, η Grivalia Properties (πρώην Eurobank Properties) και η Εθνική Πανγαία. Πρόκειται για το πλέον φιλόδοξο επενδυτικό πρόγραμμα των τελευταίων ετών και αποτελεί ξεκάθαρο δείγμα των προθέσεων των δύο εταιρειών, οι οποίες αξίζει να σημειωθεί ότι είχαν βρεθεί ένα βήμα πριν από τη συγχώνευση πριν από 18 μήνες, στο πλαίσιο της τότε δρομολογούμενης συνένωσης των δύο τραπεζικών ομίλων.
Πλέον, η Grivalia ελέγχεται σε ποσοστό 41,5% από τον όμιλο Fairfax, ενώ η Eθνική Πανγαία έχει συμμαχήσει με την Invel Real Estate. Με την ολοκλήρωση των δρομολογούμενων επενδυτικών σχεδίων τους, η μεν Grivalia θα βρεθεί με ένα χαρτοφυλάκιο αξίας 1,3 δισ. ευρώ, η δε Πανγαία με ακίνητα συνολικής αξίας 2,8 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα, η Grivalia διαθέτει χαρτοφυλάκιο 75 ακινήτων (τα 70 εκ των οποίων στην Ελλάδα), συνολικής επιφάνειας 620.000 τ.μ. και αξίας 726 εκατ. ευρώ με βάση την πιο πρόσφατη εκτίμηση (τέλη Ιουνίου 2014). Αντίστοιχα, μόλις ολοκληρώσει τη διαδικασία συγχώνευσης με την MIG Real Estate, η Εθνική Πανγαία θα ελέγχει ένα χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από 305 ακίνητα (τα 300 εξ αυτών στην Ελλάδα), συνολικής αξίας 1,3 δισ. ευρώ και επιφάνειας άνω των 700.000 τ.μ. Οσον αφορά τις μελλοντικές επενδύσεις της, η Πανγαία αναμένεται να προβεί και σε κινήσεις εκτός Ελλάδας, κυρίως σε Ιταλία, όπου υπάρχει μεγάλη γνώση της τοπικής αγοράς λόγω της Invel, αλλά και στα Βαλκάνια.
Οπως έγινε γνωστό μεσούσης της εβδομάδας, η Grivalia θα εστιάσει αποκλειστικά στην ελληνική αγορά ακινήτων, όπου εκτιμάται ότι οι τιμές, τουλάχιστον των ποιοτικότερων ακινήτων, έχουν ολοκληρώσει τον καθοδικό τους κύκλο. Στο στόχαστρο της εταιρείας θα βρεθούν κατά κύριο λόγο κτίρια γραφείων, εμπορικά ακίνητα και αποθήκες/βιομηχανικά κτίρια. Στον αντίποδα, η απόκτηση τουριστικών/ξενοδοχειακών ακινήτων δεν βρίσκεται ψηλά στη λίστα των προτιμήσεών της, ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να κινηθεί για την απόκτηση χαρτοφυλακίων κατοικιών που προέρχονται από κατασχέσεις τραπεζών, σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας κ. Γιώργος Χρυσικός. Πάντως, η διοίκηση της Grivalia θα εξετάσει την απόκτηση περαιτέρω ακινήτων του Δημοσίου στο πλαίσιο μελλοντικών διαγωνισμών του ΤΑΙΠΕΔ, έχοντας ήδη αποκτήσει πακέτο 14 ακινήτων του Δημοσίου, μέσω σχετικού διαγωνισμού πώλησης και επαναμίσθωσης.
Οσον αφορά τα τελευταία, η εταιρεία αναμένεται να οριστικοποιήσει σύντομα συμφωνία για την εκπόνηση προγράμματος συντήρησής τους, κόστος το οποίο θα επωμισθεί το Δημόσιο, που έχει πλέον τον ρόλο του μισθωτή. Παράλληλα, η Grivalia δρομολογεί σειρά επενδύσεων για την πραγματοποίηση εργασιών επισκευής και στη συνέχεια αναβάθμισης των υποδομών των εν λόγω κτιρίων. Οπως προκύπτει, τα πρώτα κτίρια που βρίσκονται στη «λίστα» για επισκευές είναι το ακίνητο της ΓΑΔΑ στη Λ. Αλεξάνδρας, το κτίριο του Γενικού Χημείου του Κράτους κι εκείνο που στεγάζει το υπ. Υγείας.
Ιδιαίτερα σημαντικό κρίνεται και το υπό διαμόρφωση πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης και πιστοποίησης των υφιστάμενων κτιρίων του χαρτοφυλακίου της Grivalia. Σύμφωνα με τον κ. Χρυσικό, η μετατροπή ενός υφιστάμενου κτιρίου γραφείων σε βιοκλιματικό μπορεί να περιορίσει το κόστος των κοινοχρήστων δαπανών (που επιβαρύνουν τον μισθωτή) από 5 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως, σε μόλις 1-2 ευρώ/τ.μ. Ως εκ τούτου, εκτιμάται ότι η Grivalia θα επιχειρήσει να καρπωθεί ένα μέρος της εν λόγω εξοικονόμησης μέσω αύξησης των ενοικίων. Πάντως, ήδη κάποιοι μισθωτές έχουν εκδηλώσει την επιθυμία να συγχρηματοδοτήσουν τις σχετικές εργασίες αναβάθμισης, έχοντας αντιληφθεί το όφελος που προκύπτει, τόσο το οικονομικό, όσο και σε επίπεδο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Εφόσον τα πρώτα έργα αναβάθμισης υλοποιηθούν επιτυχώς, η εταιρεία θα επεκτείνει το πρόγραμμα και σε άλλα ακίνητά της, σε συνεννόηση με τους μισθωτές της.
Ανεξάρτητα πάντως από το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων, ζήτημα που έχει αρχίσει να τίθεται πλέον στην «ατζέντα» των επενδυτών, το ζητούμενο για τις ΑΕΕΑΠ είναι αφενός μεν η δημιουργία αποθέματος υψηλής ποιότητας ακινήτων εισοδήματος, αφετέρου δε η εκλογίκευση των απαιτήσεων των ιδιοκτητών. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του κ. Αρη Καρυτινού, επικεφαλής της Εθνικής Πανγαίας, «ορισμένοι ιδιοκτήτες ζητούν σήμερα τιμές που δεν ίσχυαν ούτε καν το 2007, πριν δηλαδή από την οικονομική κρίση και την πτώση των αξιών που μεσολάβησε». Κατά τον ίδιο, σήμερα τα κτίρια γραφείων προσφέρουν αποδόσεις πέριξ του 8% – 8,5%, ενώ στα εμπορικά ακίνητα οι αντίστοιχες αποδόσεις κυμαίνονται μεταξύ του 6,5% και του 7,5%. Τις υψηλότερες αποδόσεις προσφέρουν οι αποθηκευτικές εγκαταστάσεις με 11,5% – 12%. Ωστόσο, καταγράφεται πολύ μεγάλη αναντιστοιχία μεταξύ πωλητών και ενδιαφερόμενων αγοραστών, καθώς αν οι τελευταίοι κατέβαλλαν τις ζητούμενες τιμές, οι αποδόσεις θα ήταν πολύ μικρότερες. Ταυτόχρονα, το φορολογικό πλαίσιο εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πλέον σοβαρά αντικίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων στην αγορά ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2009 μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί τουλάχιστον 20 διαφορετικά νομοσχέδια που αφορούν τον κλάδο των ακινήτων, γεγονός που δημιουργεί τεράστια αβεβαιότητα και ανασφάλεια στους επενδυτές.