Μία στις πέντε τράπεζες σε όλη την Ευρωζώνη αναμένει αύξηση στη ζήτηση δανείων από τις επιχειρήσεις καθώς πλησιάζει το τέλος του έτους, καταλήγει η τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Περισσότερο αισιόδοξες είναι οι τράπεζες στη Γερμανία και τη Γαλλία. Αντίθετα, οι ιταλικές τράπεζες δεν δείχνουν να συμμερίζονται αυτόν τον ενθουσιασμό. Είναι απαισιόδοξες, δεδομένων των δυσμενών οικονομικών συνθηκών στο εσωτερικό της χώρας και των πιέσων που δέχεται η κυβέρνηση από τις Βρυξέλλες για να συμμορφώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος της. Η αλλαγή του κλίματος στον δανεισμό, πάντως, σε όλη την Ευρωζώνη είναι αμυδρή, ενώ διακρίνεται μια συντηρητική χαλάρωση των κριτηρίων στην παροχή πιστώσεων. Εξάλλου, το κλίμα δεν μπορεί να ανατραπεί «μέσα σε μια νύχτα», όπως δήλωσε ο κεντρικός τραπεζίτης της Εσθονίας και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Αρντο Χάνσον, στο Reuters.
Στην έκθεση για τον δανεισμό στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ ρωτά στελέχη από 137 τράπεζες εάν σκοπεύουν να χαλαρώσουν τα κριτήρια στη χορήγηση πιστώσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, αλλά και εάν αναμένουν αύξηση της ζήτησης για επαγγελματικά, στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια. Η ΕΚΤ ζήτησε, επίσης, για πρώτη φορά στο ερωτηματολόγιο που απέστειλε στις συγκεκριμένες 137 τράπεζες της Ευρωζώνης, να τοποθετηθούν στελέχη για τα κίνητρά τους σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των προγραμμάτων φθηνών δανείων (TLTROs) που έχουν πραγματοποιηθεί, αλλά και τις προθέσεις τους για τις αντίστοιχες δημοπρασίες που είναι δρομολογημένες στο μέλλον.
Οπως προκύπτει, το 17% των τραπεζών εκτιμά πως θα αυξηθεί η ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις τους επόμενους μήνες, αλλά τα κριτήρια για την παροχή πιστώσεων παραμένουν αυστηρά. Μόνον το 2% των τραπεζών δήλωσε πως έχουν χαλαρώσει τις προδιαγραφές στη χορήγηση δανείων. Τα κριτήρια πίστωσης στις επιχειρήσεις έχουν χαλαρώσει στη Γαλλία και τη Γερμανία, αλλά παραμένουν αμετάβλητα στην Ισπανία και την Ιταλία. Στον τομέα της στεγαστικής πίστης, «οι τράπεζες δεν ανέφεραν καμία αλλαγή στα κριτήρια δανείων στην Ιταλία, την Ισπανία και την Ολλανδία», επισημαίνει το Reuters. Αντίθετα, υπήρξε αξιοσημείωτη χαλάρωση των κριτηρίων αυτών στη Γαλλία, ενώ στη Γερμανία επιβλήθηκαν αυστηρότερα.
Στο κλίμα αναιμικής ανάπτυξης που επικρατεί σήμερα στην Ευρωζώνη, η πλειονότητα των τραπεζών είπε πως θα καταφύγει στη δημοπρασία φθηνών δανείων της ΕΚΤ (TLTORs) που είναι δρομολογημένη για τον Δεκέμβριο για προληπτικούς λόγους και όχι τόσο για την ενίσχυση της κερδοφορίας τους, μια τοποθέτηση που αποπνέει έναν σκεπτικισμό για τις οικονομικές εξελίξεις. Το 58% των 137 τραπεζών απάντησε πως κίνητρο για να δανειστούν από την ΕΚΤ με ευνοϊκούς όρους με τα προγράμματα TLTROs ήταν η ενίσχυση της κερδοφορίας τους και όχι η ανάγκη να αντεπεξέλθουν στους νέους κανόνες για τον κλάδο.
Οικονομικοί αναλυτές, ωστόσο, έχουν επισημάνει πως η χαμηλή συμμετοχή στη δημοπρασία του Σεπτεμβρίου, με τις τράπεζες να δανείζονται μόνον 82,6 δισ. ευρώ από τα 150 δισ. ευρώ που προσέφερε η ΕΚΤ, αποτελεί ισχυρή ένδειξη της διστακτικότητας των τραπεζών να επεκτείνουν τους ισολογισμούς τους λόγω του γενικότερου οικονομικού κλίματος. Για τη δημοπρασία δανείων που είναι δρομολογημένη για τον Μάρτιο του 2015, το 63% των τραπεζών παραμένει αναποφάσιστο για το εάν θα συμμετάσχει ή όχι. Σε κάθε περίπτωση, οι απόψεις συγκλίνουν ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να προχωρήσει σε μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) σαν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ για να επιτευχθεί μια θετική ανατροπή του συντηρητικού κλίματος στην παροχή δανείων. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει τονίσει πως θα πρέπει να αυξηθεί ο δανεισμός στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας.