Θα κλείσουν οι συζητήσεις με την τρόικα; Δεν είναι καθόλου σίγουρο. Ισως μάλιστα κανείς να μην το επιθυμεί, πλέον. Είναι πιθανόν να εκπνεύσει η προθεσμία λήξης του δεύτερου Μνημονίου, που παραμένει η 31η Δεκεμβρίου, δίχως να έχει υπάρξει συμφωνία.
Η πραγματική αποτίμηση του Μνημονίου δεν αποτελεί αντικείμενο αυτής της τελευταίας έκθεσης. Θα γίνει από ειδικές επιτροπές, σε μεταγενέστερο χρόνο. Θα την κάνει και ο ψηφοφόρος. Την έχει ήδη κάνει η κοινή γνώμη. Το ζήτημα είναι, με κάποιον τρόπο, να τελειώσει αυτή η διαρκής αμφιβολία για το επόμενο βήμα.
Συνηθίσαμε, τόσα χρόνια, να ακούμε για τους άτεγκτους τεχνοκράτες, τους χαμηλόβαθμους υπαλλήλους και δεν θυμάμαι πώς αλλιώς τους χαρακτήριζε κάθε πολιτικός που δυσανασχετούσε επειδή δεν του άρεσαν όσα συνήθως υπενθυμίζουν οι ελεγκτές. Μπορεί, εξάλλου, η αναμενόμενη απουσία της τρόικας να προκαλέσει σύνδρομο στέρησης στην πολιτική μας τάξη.
Παραμένει, πάντως, η υποψία ότι καμία πλευρά δεν βιάζεται να κλείσει την τρέχουσα συζήτηση. Ο Αντώνης Σαμαράς, όταν βλέπει το ζήτημα από τη θέση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, θέση που δεν σκοπεύει να εγκαταλείψει σύντομα, αναρωτιέται στα σοβαρά μήπως τον συμφέρει «να τινάξει στον αέρα» τις συζητήσεις με την τρόικα.
Δεν θα πάρει, όμως, την πρωτοβουλία, γιατί τον εμποδίζει η ιδιότητα του πρωθυπουργού. Γι’ αυτό θα περιμένει να τον ρίξουν. Οποιος προλάβει πρώτος: οι βουλευτές του, το ΠΑΣΟΚ ή ο Αλέξης Τσίπρας. Μέχρι τότε θα εμφανίζεται ως ο μόνος παράγοντας σταθερότητας, αφού μόνος αυτός και διαπραγματεύεται την ασφαλή έξοδο από το Μνημόνιο και αντιστέκεται στην άκριτη εφαρμογή ακραίων προσαρμογών που απαιτεί η τρόικα.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος, από την πλευρά του, συζητεί με τον εαυτό του και τους εναπομείναντες παράγοντες του άλλου πυλώνα του πάλαι ποτέ δικομματισμού τον τρόπο με τον οποίο θα εγκαταλείψει το τραπέζι των συζητήσεων με την τρόικα. Είναι προφανές ότι τα στελέχη του νιώθουν, εδώ και κάμποσο καιρό, πιο άνετα στην ιδέα μιας συνεργασίας με τους ρεαλιστές του ΣΥΡΙΖΑ, παρά με τους «δεξιούς» της Ν.Δ. Για τούτο και ενοχλούνται όταν ο Αδωνις Γεωργιάδης τους το ξεφουρνίζει χωρίς περιστροφές.
Ούτε όμως η τρόικα βιάζεται να κλείσει τη διαπραγμάτευση. Τουλάχιστον όχι στη φάση που βρίσκεται αυτή τη στιγμή. Δεν υπάρχει τεχνοκράτης απανταχού της Ευρώπης που να μην πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να υποχρεωθεί να εκσυγχρονίσει τους βασικούς θεσμούς λειτουργίας του κράτους και της αγοράς. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι διαπραγματεύονται με την κυβέρνηση, έχοντας κατά νουν πιθανή κυβερνητική αλλαγή. Οταν η διαπραγμάτευση θα πάρει πιο βίαιες και πιο επικίνδυνες διαστάσεις, με την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη να αντλεί χρήσιμα συμπεράσματα για την έκβαση της νέας ελληνικής περιπέτειας.