Αληθινά συναισθήματα για ένα ψεύτικο βίντεο

Αληθινά συναισθήματα για ένα ψεύτικο βίντεο

3' 42" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Hταν προφανές ότι θα προκαλούσε έκπληξη και συγκίνηση ένα βίντεο που δείχνει ηρωικό Σύρο πιτσιρικά να καταφέρνει να περάσει μέσα από πυκνά πυρά ελεύθερων σκοπευτών και να σώσει μια συνομήλική του. Προβλήθηκε από τα δελτία ειδήσεων, έγινε viral στο ΥοuΤube με σχεδόν τρία εκατομμύρια «χτυπήματα» μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα, προκάλεσε ρίγη συγκίνησης, για να αποκαλυφθεί ότι ήταν σκηνοθετημένο από ομάδα Νορβηγών, γυρισμένο στη Μάλτα και όχι στη Συρία, με πρωταγωνιστές δύο πιτσιρίκια που είναι ηθοποιοί. Η πρόθεση των δημιουργών του, λέει, ήταν να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο για την τραγωδία των παιδιών που ζουν σε εμπόλεμες περιοχές. Λίγα ακόμη ρίγη συγκίνησης για τα οποία δεν λέει ποτέ όχι το φιλοθέαμον πλήθος. Ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά, τα οποία επιδεικνύουν μάλιστα ηρωική συμπεριφορά.

Για τον επικεφαλής σκηνοθέτη, τον 34χρονο Λαρς Κέβμπεργκ, ήταν και μια γερή δόση διασημότητας, καθώς έγινε παγκοσμίως γνωστός με λίγα λεπτά πολεμικού δράματος, βιντεοσκοπημένου για «αγνό σκοπό». Λες και δεν είναι ποτέ αρκετές οι εικόνες φρίκης που πλημμυρίζουν τις οθόνες καθημερινώς, λες και δεν σκιρτά αρκετά η καρδιά όσων παρακολουθούν από την ασφάλεια του καναπέ τα πλάνα με αληθινά παιδιά-θύματα βομβαρδισμών και πολεμικών επιθέσεων σε άμαχους πληθυσμούς. Λες και δεν φτάνει η αποτρόπαιη πολεμική πραγματικότητα και χρειάζεται να πασπαλιστεί με «ολίγη από Χόλιγουντ» για να ερεθίσει ναρκωμένα πλέον συναισθήματα από τον καθημερινό βομβαρδισμό ισχυρών δόσεων πολεμικών τραγωδιών.

Το θέμα παλιό όσο και η κάμερα, η οποία διαμόρφωσε την απαίτηση ορατότητας στους σύγχρονους πολέμους. Μια απαίτηση, η οποία ξεπέρασε τον στρατιωτικό της σκοπό, την ορατότητα μεταξύ των εχθρικών στρατοπέδων, ώστε να κατευθύνονται με ακρίβεια προς τους στόχους τους τα όπλα, για να μετατραπεί σε απαίτηση ηθικής και πολιτικής φύσης προκειμένου να ευαισθητοποιείται η παγκόσμια κοινότητα κατά των πολέμων και να φτάσει πλέον, στη μιντιακή εποχή μας και μέσα από την τελειοποίηση της τεχνολογίας των επικοινωνιών, αλλά και τον εθισμό στην πολεμική φρίκη του παγκόσμιου κοινού, σε απαίτηση αισθητικής φύσεως. Σε αυτή την τελευταία μάλλον ανταποκρίθηκαν οι Νορβηγοί κινηματογραφιστές, φτάνοντας στη ρεαλιστική σκηνοθεσία ενός φανταστικού στιγμιότυπου.

Επίσης παλιά είναι και η συζήτηση για τη σχέση πολέμου και κινηματογράφου, με τον Πολ Βιριλιό από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 να την ανοίγει, υπενθυμίζοντας στο ομώνυμο βιβλίο του ότι ο ίδιος ο Γκέμπελς ήθελε να συναγωνιστεί το Χόλιγουντ. Ενας από τους προπαγανδιστικούς πειραματισμούς του ήταν να δίνει εντολές στο επιτελείο του να στήσει πόλεις με φωτιστικά εφέ. Εδειχνε έτσι τη συνοχή αλλά και τον ανταγωνισμό μεταξύ πολέμου και κινηματογράφου, με την έννοια ότι το πεδίο της μάχης είναι ταυτοχρόνως και ένας χώρος αναπαράστασης, ένα θέατρο επιχειρήσεων και ανθρώπινων τραγωδιών. Αλλωστε από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και από τους χάρτες του γενικού επιτελείου, τις πολεμικές φωτογραφίες και τα κινηματογραφικά πλάνα των πρώτων ανταποκριτών μέχρι τα σημερινά όπλα με τα όργανα οπτικής, ο στόχος είναι τόσο η γνώση των επιχειρήσεων όσο και η καταγραφή ανθρώπινων απωλειών και η διαπίστωση των καταστροφών. Αυτό το τελευταίο αποτέλεσε και το ιδανικό μιντιακό προϊόν, μέσο προπαγάνδας, αντιπολεμικής για τον κόσμο που εμπνέεται από φιλειρηνικά αισθήματα, αλλά όπως αποδεικνύεται στις μέρες μας με αποκορύφωμα την άγρια, απάνθρωπη πολεμική προπαγάνδα των τζιχαντιστών, προπαγάνδα φιλοπόλεμη, η οποία απλώνεται και κερδίζει έδαφος, αλίμονο, σε νέους της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.

Ενας κόσμος τρελαμένος ανάμεσα σε πραγματικότητα και εικονική αναπαράστασή της, ανάμεσα σε σκηνοθεσία και αληθινές τραγωδίες, εθίζεται εντέλει όλο και περισσότερο σε μια φρίκη άνευ προηγουμένου, με ορατό κίνδυνο πλέον να χάσει το νόημα των κορυφαίων αξιών, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκαν οι κοινωνίες της ειρήνης και της προόδου, με κυριότερη τον σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια.

Και αλήθεια τι να αντιπαραθέσει στην αγριότητα των βιντεοσκοπημένων πραγματικών αποκεφαλισμών η ευσυγκινησία-του-καναπέ, που παρακολουθεί σκηνοθετημένα φιλμάκια με παιδιά-ηθοποιούς και βαυκαλίζεται ότι τα στιγμιαία ρίγη ανθρωπιάς που αισθάνεται είναι αρκετά για να σταματήσουν την αγριότητα στον κόσμο. Θεωρείται άραγε ότι κάπως έτσι μπορεί ποτέ να συντηρηθεί η συνείδηση του κόσμου ή μήπως απλώς βουλιάζει στη νωθρότητα και τον εθισμό;

Αλλωστε τα όρια μεταξύ πολεμικής πραγματικότητας και fiction έχουν ήδη διαβρωθεί από τα κέντρα στρατιωτικής εκπαίδευσης με εικονικά πολεμικά περιβάλλοντα χολιγουντιανής εμπνεύσεως, ένα είδος πολεμικών βίντεο-γκέιμς δηλαδή, να αντικαθιστούν τα πραγματικά θέατρα πολέμου.

Κάπως έτσι η πολεμική βιομηχανία συνδέθηκε με τη βιομηχανία ψυχαγωγικών προϊόντων και η υπόθεση του πολέμου μετατράπηκε σε υπόθεση «κατάλληλων stories». Ετσι το θέμα που τίθεται στους καταναλωτές μιντιακών πολεμικών θεαμάτων δεν είναι αν είναι και πόσο ασφαλείς χάρη στην τεχνολογία των όπλων, αλλά αν μπορούν και πόσο να συγκινηθούν με stories όπως: «Ο φίλος σας ή ένα παιδί, πεθαίνει αυτή τη στιγμή σε πολεμική σύρραξη. Τι κάνετε;». Απλώς ζάπινγκ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή